Güve
Güve | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
|
Güve, Lepidoptera (pulkanatlılar) takımından çeşitli kelebek türlerine verilen genel ad. Halk arasında buğday, odun, kumaş ve kürk gibi şeylere musallat olmaları ile bilinirler.
Kelebekler monofiletik bir grup oluştururken, Lepidoptera'nın geri kalanını oluşturan güveler oluşturmaz. Lepidoptera'nın üst familyalarını doğal gruplar halinde gruplamak için birçok girişimde bulunulmuştur; bunların çoğu, iki gruptan biri monofiletik olmadığı için başarısız olmuştur: Microlepidoptera ve Macrolepidoptera, Heterocera ve Rhopalocera, Jugatae ve Frenatae, Monotrysia ve Ditrysia.[1]
Güveleri kelebeklerden ayırt etme kuralları tam olarak belirlenmemiş olsa da, çok iyi bir yol gösterici ilke, diğer kelebeklerin ince antenlere sahip olması ve (Hedylidae familyası dışında) antenlerinin ucunda küçük topların veya sopaların olmasıdır. Güve antenleri genellikle tüylüdür ve sonunda top yoktur. Bölümler bu ilkeye göre adlandırılır: "kulüp-antenliler" (Rhopalocera) veya "çeşitli antenliler" (Heterocera). Lepidoptera, Orta Triyas'ta çiçekli bitkilerden nektar elde etmelerine izin veren tüp benzeri hortuma sahip olma gibi özel bir özelliği geliştirmesi nedeniyle kelebekler ve diğer canlılar arasında farklılık gösterir.[2]
Dünyanın her yerinde bulunan buğday güvesi (Syringopais temperatella) tarla ve ambarlardaki buğday ve mısıra dadanır. Dişi kelebekler haziran ortasında yumurtalarını başakların üstüne bırakır, yumurtadan çıkan tırtıllar, daha olgunlaşmamış tanelere girerek içten yemeye başlar. Tahıllar hasat edilince, gelişmiş olan tırtılların verdiği ikinci döl ambardaki tanelere yerleşir. Bu böceklerle mücadelede, sülfür buharı veya karbon tetraklorür ile karıştırılmış karbonsülfür kullanılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Scoble, MJ 1995. The Lepidoptera: Form, function and diversity. Oxford, UK: Oxford University Press; 404 sayfa.
- ^ Kawahara, Akito Y.; Plotkin, David; Espeland, Marianne; Meusemann, Karen; Toussaint, Emmanuel F. A.; Donath, Alexander; Gimnich, France; Frandsen, Paul B.; Zwick, Andreas; dos Reis, Mario; Barber, Jesse R. (5 Kasım 2019). "Phylogenomics reveals the evolutionary timing and pattern of butterflies and moths". Proceedings of the National Academy of Sciences (İngilizce). 116 (45): 22657-22663. doi:10.1073/pnas.1907847116. ISSN 0027-8424. PMC 6842621 $2. PMID 31636187. 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2022.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Wikimedia Commons'ta Güve ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Güve ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.