Zodiac (seri katil)
Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2021) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Zodiac (seri katil) | |
---|---|
Diğer ad(lar)ı | Zodiac, Sam[1] |
Ceza | Tutuklanamamıştır |
Kurbanların sayısı | 7'si polis onaylı olmak üzere, 37 (çoğunlukla gazetelere göre)[2] |
Cinayetlerin süresi | 20 Aralık 1968-11 Ekim 1969 |
Cinayetlerin yer(ler)i | Kaliforniya, ABD |
Cinayet yöntemi | Ateşleme, bıçaklama |
Tutuklama tarihi | Tutuklanamamıştır |
Zodiac (İngilizce: The Zodiac Killer), 1960'ların sonu ve 1970'lerin başında Kuzey Kaliforniya'da faaliyet göstermiş seri katildir.[3] Dava, Amerikan tarihinin en ünlü faili meçhul cinayet davası olarak tanımlanmıştır.[4]
Aralık 1968 ve Ekim 1969 yılları arasında Kaliforniya ve San Francisco'da, yaşları 16 ve 29 arasında değişen dört erkek ve üç kadının Zodiac tarafından saldırıya uğradığı, sadece ikisinin hayatta kaldığı bilinmektedir.
İşlediği cinayetler sonrasında San Francisco Körfez Bölgesi'ndeki yerel gazetelere mektuplar göndermiş, bu mektuplarda genellikle kaç kişiyi öldürdüğünden ve cinayet anından bahsetmiştir. Mektuplarına sık sık "This is the Zodiac speaking..." diye başladığından, katilin adı Zodiac olarak anılır. Gönderdiği bu mektupların dördü şifreli olmak üzere, şimdiye kadar sadece iki tanesinin içerdiği şifreler çözülebilmiştir. Emniyet güçleri tarafından yapılan birçok soruşturmaya rağmen katil hakkında somut bir delile ulaşılamamıştır.
Nisan 2004'te San Francisco Polis Departmanlığı cinayet dosyasını kapatmış, ancak Mart 2007'de dosya tekrar açılmıştır. Kaliforniya eyalaletinde ise dosya 1969'dan bu yana açıktır ve soruşturma hâlen sürdürülmektedir.
Kurbanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kesinleşen kurbanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Zodiac'ın gazetelere gönderdiği mektuplarda toplam cinayet sayısı 37 olsa da, araştırmacılar tarafından ancak yedi cinayet kurbanı Zodiac'la ilişkilendirilmiştir. Cinayet kurbanlarından ikisi hayatta kalmıştır.
- David Arthur Faraday (17) ve Betty Lou Jensen (16): Herman Road Gölü'nde, Benicia sınırları içinde, 20 Aralık 1968 tarihinde kurşunlanarak öldürüldüler.
- Michael Renault Mageau (19) ve Darlene Elizabeth Ferrin (22): 5 Temmuz 1969 tarihinde, Vallejo'daki Blue Rock Springs Park'ta kurşunlandılar. Mageau hayatta kaldı ancak Ferrin hastanede hayatını kaybetti.
- Bryan Calvin Hartnell (20) ve Cecelia Ann Shepard (22): 29 Eylül 1969 tarihinde Napa ilindeki Berryessa Gölü kıyısında bıçaklandılar. Hartnell 8 bıçak yarasıyla kurtulabildi, Shepard ise iki gün sonra hastanede öldü.
- Paul Lee Stine (29): San Francisco'daki Presidio Heights civarında ateş edilerek öldürüldü.
Kesinleşmemiş kurbanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Aşağıdaki cinayet kurbanlarının Zodiac'ın kurbanları olduğu düşünülmesine rağmen hiçbiri kesinleşmemiştir.
- Robert Domingos (18) ve Linda Edwards (17): 4 Haziran 1963, Lompoc yakındaki plajda kurşunlanarak öldürüldüler. Kurbanlar Berryessa'daki Zodiac saldırısına özgü benzerlikler taşıması nedeniyle, muhtemel Zodiac kurbanları olarak düşünülür.
- Cheri Jo Bates (18): 30 Ekim 1966 tarihinde Riverside Koleji yakınında bıçaklanarak öldürüldü. Bates'in Zodiac cinayetleriyle muhtemel ilgisi, 4 yıl sonra San Francisco Chronicle muhabiri Paul Avery'nin bu cinayetlerin benzerliklerini gösteren ipuçları ile ortaya çıktı.[5]
- Donna Lass (25): Lass, en son Nevada'da, 6 Eylül 1970 tarihinde görülmüştü. 22 Mart 1971'de Chronicle gazetesi tarafından alınan posta kartı yorumlandığında, uzmanlar Lass cinayetini olası Zodiac cinayetiyle ilişkilendirmiştir.[6]
Cinayetlerinin zaman çizelgesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Lake Herman Road Cinayeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Zodiac tarafından işlendiği bilinen ilk cinayet, 20 Aralık 1968'de, Benicia şehir sınırında bulunan Lake Herman'da, lise öğrencisi olan Betty Lou Jensen ve David Faraday'in ateşli silahla öldürülmesi olayıdır. Öldürüldükleri gün çiftin ilk buluşmasıydı ve Jensen'in evinin üç blok uzağında bulunan Hogan High School'daki Noel konserine gitmek üzere sözleşmişlerdi. Ancak bunun yerine ikili, Faraday'in annesinin otomobili ile önce bir arkadaşlarını ziyaret etti, sonrasında bir lokantaya gitti, lokanta çıkışı ise araçla Lake Herman'a doğru ilerledi ve Lake Herman yolunda bulunan meşhur Aşıklar Yolu'nda, saat 10:15'te araçlarını park ettiler. Saat 11'den kısa bir süre sonra, bu bölgenin yakınlarında yaşayan Stella Borges tarafından çiftin cesetleri bulundu. Olay Solano Polis Departmanlığı tarafından incelendi, fakat hiçbir iz bulunamadı.
Eldeki mevcut verilere dayanarak olayın değerlendirmesini yapan suç bilimci Robert Graysmith'e göre, olay şöyle gerçekleşti: Saat 11'den hemen önce, çiftin park halindeki arabasının yanına bir başka araç park etti. Katil bu araçtan çıktı ve çiftin aracına doğru yürüdü. Bu sırada çift park ettikleri araçtan inmekteydi. Muhtemelen araçtan ilk inen Jensen'di. Faraday de henüz araçtan inmekte iken katil Faraday'i başından vurdu. O sırada katilden kaçmakta olan Jensen ise sırtına beş el ateş edilerek, aracın on sekiz adım ilerisinde öldürüldü. Sonrasında katil araçla olay yerinden uzaklaştı.
Blue Rock Springs Cinayeti
[değiştir | kaynağı değiştir]4 Temmuz 1969 gecesi, Darlene Ferrin ve Michael Mageau, otomobilleriyle eski cinayet mahalli olan Lake Herman'dan yalnızca altı kilometre uzaklıkta bulunan, Vallejo bölgesindeki Blue Rock Springs Park'a doğru ilerlerdiler ve araçlarını buraya park ettiler. Çift otomobilin içinde oturmaktayken, ikinci bir araç yanlarına park etti. Fakat araç hemen sonrasında bölgeden uzaklaştı. On dakika sonra geri döndü ve çiftin aracının arkasına park etti. İkinci otomobilin sürücüsü bulunduğu araçtan çıktı ve Ferrin ve Megeau'nun bulunduğu aracın sürücü koltuğu tarafındaki cama doğru yaklaştı. Elinde bir el feneri ve 9mmlik Luger tabanca tutmaktaydı. Katil öldürmeden önce, Ferrin ve Mageau'ya doğru el fenerini tuttu, sonrasında beş el ateş etti. Çift vuruldu, birkaç mermi ise farklı yerlere isabet etti. Katil aracına doğru geri dönmekteyken, Yaralanmış olan Mageau'nun sesini duydu, geri döndü ve iki kurbanı iki kez daha vurduktan sonra aracıyla olay yerinden uzaklaştı.
Olaydan bir gün sonra, 5 Temmuz 1969 günü saat 12.40'ta, Vallejo Polis Departmanlığına bir erkek tarafından telefon edildi. Arayan kişi, cinayetin sorumlusu olduğunu söyledi ve yedi ay önceki Jensen ve Faraday cinayeti üzerine övgüler dizdi. Arama sonrası polis aramanın yapıldığı yeri tespit etti ve burası Blue Rock Spring yakınlarında, Ferrin'in evine üç kilometre, Vallejo Polis Departmanlığına ise birkaç blok uzaklıkta bulunan bir gaz istasyonunun telefon kulübesiydi.
Ferrin hastanede öldü, Mageau ise yüzünden, boynundan ve omzundan vurulmuş olmasına rağmen yaşayabildi.
Zodiac tarafından gönderilen ilk mektuplar
[değiştir | kaynağı değiştir]1 Ağustos 1969'da, katil tarafından yazılmış üç mektup, Vallejo Times Herald, San Francisco Chronicle ve The San Francisco Examiner gazetelerine gönderildi. Üç mektup da neredeyse birbiriyle aynıydı ve üçü de Lake Herman Road ve Blue Rock Springs cinayetlerini övüyor, hayranlığını bildiriyordu. Her mektupta 408 sembolden oluşan bir şifreli kısım bulunmaktaydı ve eğer bu şifre çözülürse, katil kimliğinin ortaya çıkacağını söylemekteydi. Ayrıca bu üç mektubun, üç gazetenin de ilk sayfasında yayımlanması gerektiği, yoksa bütün bir hafta boyunca bir düzine insan öldüreceği yazılıydı.
Chronicle gazetesi sonraki gün baskısında şifreli bölümün bir kısmını dördüncü sayfasında yayımlamıştı. Yine aynı sayfada Vallejo Polis Şefi E. Stiltz tarafından söylenen "Bu mektupların katil tarafından yazılıp yazılmadığından emin değiliz" cümlesi yer almış, bu nedenle katil olduğunu ispatlayabileceği ikinci bir mektup göndermesi istenmişti. Bu yazıya rağmen katil ikinci bir mektup göndermemişti. Daha sonraları Chronicle gazetesi şifreli bölümün tamamını yayımladı.
7 Ağustos 1969'da The San Francisco Examiner gazetesine ikinci bir mektup geldi. Bu sefer mektubun başında bir selamlama cümlesi vardı: "Dear Editor, This is the Zodiac speaking."(Sayın Editör, Zodiac'la konuşmaktasınız), bu cümleyle katil ilk kez bir isim kullanmıştı. Bu mektup, Chronicle gazetesindeki Polis Şefi E. Stiltz'in, cinayetler hakkında katilin inandırıcı kanıtlar sunması talebine karşılık yazılmıştı. Mektupta cinayetler bütün detaylarıyla anlatılmıştı. Ayrıca mektupta, polislerin ancak şifreli mesajları çözünce katilin ismini öğrenecekleri de yazılıydı.
8 Ağustos 1969'da, California'dan Donald ve Bettye Harden katil tarafından yollanan, 408 sembolden oluşan şifreli mesajı çözebildi. Mesajda hiçbir isim bulunmamaktaydı. Mesajda yazdığına göre katil, öldürdüğü insanların cennette kendisine hizmetkar olacağına inanıyordu. Katil ismini söylemeyeceğini yazmıştı, ismini söylediği takdirde bu onun köle koleksiyonu yapmasının önünü kesecekti.
Lake Berryessa Cinayeti
[değiştir | kaynağı değiştir]27 Eylül 1969'da, iki üniversite öğrencisi Bryan Hartnell ve Cecelia Shepard, Berryessa Gölü'nde piknik yaptığı sırada yanlarına siyah giyimli, yuvarlak camlı güneş gözlüğü takmış ve göğüs kısmında kumaş üzerinde daire içine çizilmiş haç şekline benzer bir sembol bulunan bir adam yaklaştı. Adamın elinde bir silah vardı. Bu adam onlara, Montana'da güvenlik görevlisi öldürmek ve araba çalmak suçuyla girdiği hapishaneden kaçtığını, Meksika'ya gitmek için paraya ve arabaya ihtiyacı olduğunu söyledi. Daha sonra cebinde bulunan iki parça çamaşır ipini çıkardı ve birini Shepard'a vererek Hartnell'i bağlamasını söyledi. Silahlı adam Hartnell'in ipini iyice sıktıktan sonra Shepard'ı bağladı. Hartnell adamın gerçekten de bir hırsız olduğuna inanmış, ona araba anahtarını ve cüzdanını vermişti. Adam bıçak çıkardı ve ikisini defalarca bıçakladı. Sonrasında ise katil 500 metre mesafede bulunan Hartnell'in arabasına gitmiş ve kapısına keçeli kalemle: "Vallejo/12-20-68/7-4-69/Sept 27–69–6:30/by knife." (Vallejo/20.12.1968/ 04.07.1969/ 27 Eylül1969,06:30/bıçaklayarak) yazmıştı.
Saat 07:40'ta katil ankesörlü telefonla Napa Polis Merkezini arayarak cinayeti bildirdi. Telefon yeri polisler tarafından araştırıldı ve Napa'da bir benzin istasyonundan arandığı anlaşıldı. Benzin istasyonu Napa polis merkezine birkaç blok ötede, cinayet mahalline 40 kilometre uzaklıktaydı. Dedektifler telefonu tutma bölümünde buldukları avuç izini araştırdılar, fakat iz, o güne kadarki hiçbir cinayet şüphelisiyle uyuşmadı.
Berryessa Gölü körfezinde balık tutmakta olan bir baba ve oğul, uzaktan yardım çığlıkları duydular ve yaralı iki kişiyi görünce yakınlardaki bir park bekçisine haber verdiler. Napa Polis Merkezinden olay yerine ilk ulaşan polis memuru Dave Collins ve Ray Land geldiklerinde Shepard'ın bilinci hâlâ açıktı ve saldırganı tarif edebilmişti. Hartnell ve Shepard ambulansla Napa'daki bir hastaneye kaldırıldılar. Shepard hastaneye kaldırıldığı sırada komaya girdi ve bilincini kaybetti. Shepard iki gün sonra hastanede öldü, Hartnell hayati tehlikeyi atlattı ve olayı polislere ve basına anlattı. Napa Polis Merkezinden, davanın başına atanmış olan Dedektif Ken Narlow olayı henüz çözüme kavuşturamadan, 1987'de emekli oldu.
Presidio Heights Cinayeti
[değiştir | kaynağı değiştir]Lake Berryessa Cinayetinden iki hafta sonra, 11 Ekim 1969'da, Paul Stine tarafından kullanılan bir taksiye San Francisco,Mason and Geary Sokağından; Washington and Maple Sokağı Presidio Heights bölgesine gitmek üzere bir yolcu bindi. Bilinmeyen bir sebepten ötürü, Stine arabayı bir sokak geride bulunan Maple to Cherry Sokağında durdurdu; yolcu Stine'ın önce başına ateş etti, sonra Stine'ın cüzdanını ve araba anahtarını aldı ve Stine'ın kana bulanmış gömleğinden bir parça yırttı. Bu sırada sokağın ötesinde bulunan üç genç çocuk olayı dikkatle izledi ve henüz katil arabada bıraktığı izleri silmekte iken polisi arayarak olayı ihbar ettiler. Bu sırada katil araçtan çıktı ve sokağın karşısına geçerek, kuzeye doğru yürümeye başladı.
O sırada olay yerinden iki blok ötede bulunan polis memuru Don Fouke, ihbarı aldıktan sonra olay yerine doğru ilerledi. O sırada sokakta yürüyerek ilerleyen beyaz bir adam gördü, adam yürüdü ve sokağın kuzey tarafında bulunan bir evin bahçe kapısından içeri girdi. Adamı yaklaşık beş-on saniye kadar görebilmişti. Bu sırada polis telsizinden taksiciyi vuran yolcunun siyahi olduğu anons edilmekteydi, bu nedenle Fouke, hiç durmadan olay yerine doğru sürdü. Şüphelinin neden siyah tenli olarak anons edildiği bilinmiyor.
Olay incelendi ve şüpheliye ulaştıracak hiçbir kanıta rastlanmadı. Olay sonrası üç genç polise Stine'ı vuran katilin eşkalini verdiler. Böylece polisin elinde Zodiac'ın ikinci bir robot resmi oluşmuştu.
Daha sonraki mektuplar
[değiştir | kaynağı değiştir]Katil 8 Kasım 1969'da 340 karakterli başka bir şifreli mesaj göndermiştir.[5] 51 sene boyunca çözülmeyen bu mesaj, Aralık 2020'de çözülmüştür.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2015.
- ^ "ZODIACKILLER.COM Crimes, Letters, Codes, DNA". 18 Nisan 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2022.
- ^ "Zodiac '340 Cipher' cracked by code experts 51 years after it was sent to the S.F. Chronicle". Fagan, Kevin. 11 Aralık 2020. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ McCarthy, Chris. "Alphabet of the 340 Character Zodiac Cypher". 6 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Canon, Gabrielle (11 Aralık 2020). "Zodiac: cipher from California serial killer solved after 51 years". The Guardian. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2020.
- Zodiac (seri katil)
- Amerikalı seri katiller
- 1960'larda Amerika Birleşik Devletleri
- 1969'da Amerika Birleşik Devletleri'nde cinayetler
- 1970'lerde Amerika Birleşik Devletleri
- Amerikalı kriptologlar
- Amerikalı çocuk katilleri
- Amerikalı soyguncular
- Erkek seri katiller
- Modern kriptologlar
- Takma isimler
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki faili meçhul cinayetler
- Vallejo, Kaliforniya