Yurt İyesi

Yurt İyesi (Tatarca: Йорт иясе veya Yort İyäse veya Yort Babay, Çuvaşça: Хĕрт-сурт) – Türk, Moğol ve Altay halk inancında Memleket Ruhu. Yort İyesi olarak da söylenir. Aslında Ev İyesi ile de bağlantılıdır. Çünkü yurt aynı zamanda çadır demektir. Anlam genişlemesiyle vatanın koruyucu ruhu anlamına da geldiği de söylenebilir. Kimi kültürlerde çadırdaki ocakta yaşadığına inanılır.

İl İyesi

İl İyesi - Türk ve Altay halk inancında vilayet ruhu. Hula (Kula) İyesi ve Moğolca Kota Ezen olarak da bilinir. Yurt İyesi'ne çok benzer ve bağlantılı bir varlıktır. Şehrin veya bir yerleşim biriminin koruyucu ruhudur. Her şehir için farklı bir İye vardır. Şehir adları farklı biçimlerde oluşturulabilir. Örneğin Almatı şehrinin adı Alma Ata adlı koruyucu ruhun / evliyanın adından gelir. El/İl kelimesi türkçede şehir, vilayet veya ülke demektir.

Etimoloji

(Yur/Yor/Yör) kökünden türemiştir. Moğolcada çadır demektir. Türkçede anlam kaymasına uğrayarak vatan, memleket anlamlarını içerir hale gelmiştir.

Kaynakça

• Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0)27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

• Ev İyesi

Dış bağlantılar

• Tatar Türklerinde Varlıklar, Çulpan Zaripova13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Öy İyäse, Yort İyäse, Ev İyesi)
• Yurt İyesi
• Ulus ve Uluslaşma, Kutlu Altay Kocaova
• Yurt for Sale (İngilizce)