Yazılı, Talas

Başlığın diğer anlamları için Yazılı sayfasına bakınız.

Yazılı
—  Köy  —
Kayseri
Ülke	Türkiye
İl	Kayseri
İlçe	Talas
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Rakım	1.550 m (5.085 ft)
Nüfus (2000)[1]
- Toplam	303
Zaman dilimi	UDAZD (+3)
İl alan kodu	0352
İl plaka kodu
Posta kodu	38280
İnternet sitesi: YerelNET

Yazılı, Kayseri ilinin Talas ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe

Mengücekli Beyliği, Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın komutanlarından Mengücek (Emir Ahmed Mengücek) Gazi tarafından 1080 yılında kuruldu. Emir Mengücek, her biri ait oldukları Oğuz boylarının veya bu boyların oymaklarının beyi olan Savtekin, Sanduk, Emir Afşin, Süleyman Şah, Altuntas, Atsız, Aksungur, Danişmend, Artuk, Saltuk, Çavlı, Çavuldur, Gevherayin, Porsuk, Bozan gibi Alp Arslan’ın ordusunda yer alan zamanın en büyük kumandan ve emirlerinden biriydi. Alp Arslan, Malazgirt Savaşı’ndan sonra Emir Saltuk’a Erzurum ve çevresini; Emir Artuk Bey’e Mardin, Amid, Malatya, Harput ve çevrelerini; EMİR MELİK DANİŞMEND GAZİYE KAYSERİ, Sivas, Tokat, Niksar, Amasya ve çevrelerini; Emir Çavuldur’a Maraş, Saros ve çevrelerini; Emir Mengücek’e ise, Erzincan, Kemah, Şebinkarahisar ve çevrelerinin fethi görevini vermiştir. Mengücekliler 1252 YILINA KADAR VARLIKLARINI SÜRDÜRDÜLER. 1080-1252 yılları arasında Rumlara karşı birçok savaşlar açtılar hepsinde de başarılı oldular.

İŞTE MENGÜCEK KÖYÜNÜN ASIL TARİHİ BURAYA DAYANMAKTADIR.

Ağciyalı oğlu diye bilinen Osmanlı toprak ağasının çiftliği olan Mengicek toprak reformundan sonra toprağının bir kısmını köylü rençber vatandaşlara kahyasının gözetiminde işletilmek üzere dağıtmıştır.Kahyanın adı ALİSMAN KAHA'dır.Köylüler çevre köylerden ve ilçelerden gelip yerleşen kişilerden oluşmaktadır.Sosyolojik olarak kozmopolitik bir yapısı vardır.Halkının hepside Sünni Müslüman ve Türktür.Türkmen gelenegine sahip koyunculuk ve rençberlik köylünün temel uğraşı olmuştur.Gelenek,görenek örf ve adetlerine bağlılıkları güçlü olup aralarındaki anlaşmazlıkları töreye göre köy odalarında ihtiyar heyetinin ortak kararlarıyla çözüme kavuşturulmaktaydı.

Köyün coğrafi olarak kuruluşu ise: Bir derenin iki kenarında ve arılık tepesiyle yukarı mahallenin üst kayalıkları arasına sıkışmıştır.Güneyi kapalı kuzeyi açık doğusu nispeten kapalı olup batısı da açık bir vadidir diyebiliriz.Toprak olarak komşu köylerden daha az bir toprağa sahip Batısında İspile (Başakpınar) Güneyinde Kepez Doğusunda Ardıç,Kuzey doğusunda Dikir(Çatakdere) Kuzeyinde ise Kuruköprü köyleri ile komşudur.İçme suyu 1970 li yıllarda Erciyes dağından Cebir,Maraçak ve Kepez üzerinden cazibeli olarak gelirdi Köy kuyuları doldurlur ve halk kuyulardaki su bitene kadar kullkanırdı.Köyün kuzeyinde Çayır diye bilinen Mengicek Hanının yanında bir kaynak suyu bulunmaktaydı. Daha sonraları bu su pınarıda kurumuştur.Mengücek köyünün güneyinde DEDE MEZARI,olarak bilinen yatır ve ziyaret vardır.Burada medfun Ulu ve Kahraman bir Mengüceklinin mezarı bulunduğu anlatılagleir.Köylülerden Cuma akşamları Dede Mezarından bir ışığın köyün doğu kısmından köy mezarlığına gittiği efsanesi söylenir.. Köyün adına eskiden MENGİCEK denilirdi.Bu isimle bilinen eski ipek yolunun üzerinde bir MENGİCEK HANI da bulunmaktaydı. Daha sonra tam da bu Mengicek Han'ının üzerinden Malatya-Kayseri karayolu geçtiğinden yıkılmıştır. Ancak yörenin konuşma ve şivesi nedeniyle MENGİCEK kelimesi değişikliğe uğrayarak VENGİCEK denilmeye başlamış olup VENGİCEK kelimesinin herhangi bir anlamı olmamakla beraber MENGİCEK kelimesinden türetilmiş tamamen uydurma bir kelimedir.Köyün ismi daha sonraları çıkartılan köy kanunu kapsamında YAZILI olarak değiştirilmiştir.Köy 1948 lere kadar Develi İlçesinin göstere nahiyesine bağlı olarak kalmış.Göstere Nahiyesi de Tomarza İlçesi olarak kurulunca ulaşım zorluğu ve ,uzaklığı da göz önüne alınarak yeni kurulan Tomarza İlçesine bağlanmıştır.Köyün Kayseriye yakınlığı ve tüm işlerinin de şehirden görülmesi ,ulaşıın daha kolay olması sebebiyle sonraları Talas Nahiyesine bağlanmakla birlikte Talas ilçe olduktan sonra tamamen Talasa bağlı Yazılı Köyü olarak coğrafyadaki ve tarihteki yerini almıştır.. Büyükşehir Belediye Kanunu çıktıktan sonra köy Başakpınar kasabasının bir mahallesi olarak direkt olarak Kayseri Büyükşehir Belediyesine bağlanmıştır.

Tarım ürünleri olarak köyde buğday,çavdar,arpa,yulaf,fiy,nohut,mercimek,kabak,ayçiçeği (şemşamer) gibi ürünler yetişir.Köylüler kendi yiyecekleri kadar meyve sebzede ekerler. Bağcılık çok yaygın olmamakla birlikte Kaysı,kapuz ,kavun,salatalık,domates,erik,pancar,turp,elma,kiraz,armut,yabani armut,kuşburnu (itburnu) alıç,üzüm,gibi meyvelerde yetişmektedir.Bu meyve ve sebzelerden kurutulup kışın yenilmek üzere tırhızlık denilen yer altı dehlizlerinde saklarlar.Peynir,turşu,salça,patates,turp,pancar,soğan,sarımsak,vb gibi ihtiyaç maddeleri bozulmadanbir kış boyunca kalır ihtiyaç oldukça buralardan çıkartılır tüketilirdi..

Köye soğuk iklim hakimdir.12 ayın sadece 3 ayı sıcak geçer yayla havası mevcuttur.Evleri kış tipine göre yapılmış ve hemen hemen hepsi çatılıdır. 3 Camii ve 1 İlköğretim Okulu 1 Köy Odası bulunmaktadır.Köyde tırhızlık diye bilinen 4 ayrı yerde yer altı mağaraları bulunmakta bir kavmin yaşadığı tahmin edilmektedir. Çanakkale Savaşına,Rus Harbine,93 Harbine,Millî Mücadeleye,Kurtuluş Savaşına Seferberlik Savaşlarına katılmış ve şehit olmuş,esir düşmüş ve gazi olmuş birçok civanmertleri vardır. 1980 den sonra eğitime ağırlık verilmiş ve Doktor,Hakim,Savcı,Öğretmen,İmam gibi devletin birçok kademesinde görev yapan memurları mevcuttur.Okuyamayan genç nesiller ise mobilya sanayii başta olmak üzere sanatkarlıkla ve ticaretle uğraşmaktadırlar. 1995 yılında Yazılı Köyü Dernegi kuruldu ve bu dernek vasıtasıyla köy için faydalı sayılabilecek birçok işler yapıldı.Ancak kısır çekişmeler nedeniyle dernek ömrünü çok fazla uzun tutamadı. Yazılı köyünün seceresi ve tarihini anlatan bir kitap yayılandı isede 8emek verenlere teşekkür ederiz) bu kitabın secere kısmı güzel hazırlanmış ancak iyice incelendiğinde ise tarihini yansıtan bölümü tamamen yanlı düzenlemiş gerçeği yansıtmamaktadır. Kitabı hazırlayan ve yayınlayan kabile yanlısı davranarak köyde yaşayan diğer sülale ve kabilelere hakaret derecesinde ifadeler kullandığından fazla bir yararı olduğu söylenemez. Köyde yaşayan belli başlı sülale lakapları şunlardır;Tayırlar,Abdallar,Yirik Çobanlar, Civcivler, Kibritçiler, Çorakçılar, Kirazlar, Arıklar, Tilkiler,Kırımlar,Hocalar,Siyitler,Ömer Çavuşlar,Ömer Onbaşılar,Kelkadirler, Köyün arazisinde içme ve kullanma suyu çıkartılmak üzere gerek devletimizce ve gerekse köylülerin maddi çabalarıyla sondaj çalışmaları yapılmış fakat bims toprağının olması nedeniyle sonuçlar başarısız kalmıştır.Yurtdışı ve yuriçinde İstanbul,Ankara,Mersin başta olmak üzere diğer şehirlere de çok göç vermiştir.

Coğrafya

Köy merkezi, 38º37`45.98” K ve 35º42`15.39” D enlem ve boylamı üzerindedir.Coğrafi açıdan Kayseri ili güneyinde kalmakta olup, ipek yolu üzerine kurulmuştur ve il merkezine yaklaşık 25 km uzaklıkta yer almaktadır.Yerleşim, yoğunlukla Kayseri-Malatya D300 karayolunun sağ tarafında ve yoldan yaklaşık 2 km içeridedir. Daha önceleri Bünyan ilçesinden geçen Malatya yolunun 1995-1996 yılları arasında, 1960’lı yıllarda yapılan çalışmara dayalı olarak Kumarlı-Pınarbaşı hattına kaydırılmış oluşu nedeniyle köy yerleşimi de doğuya doğru kaymaya başlamış ve bu günkü hali ile yapılaşmanın daha ziyade anayol üzerinde kurulu bulunan ve fakat yol yapımına esas istimlake dayalı olarak bir kısmı yıkılan tarihi Mengicek Hanına doğru kaydığı görülmüştür.

Kültür

Kayseri ili genelinde olduğu gibi mantı geleneksel yemektir.Bunun yanında Cüücük pilavı,Erişte,Haside,Gendime,Tarhana,Pıtpıtı,Yahni, Un Çorbası, Ayranlıaş,Bulamaç, gibi yemekler yapılır.Kete,Pahlavı,lokma,gibi unlu mamuller pişirilir.Köyde erişgi) sucuk yapımı olur.Köyde insanların toplandığı yerler vardır. Bıyıklının damı,Delialinin damı,Seteninönü,Köprünün başı, Söğütlük, Karşının Başı vb. Köye elektrik 1974 yılında geldi. Gençler arasında Aşık,Çelik,Yüzük,yattı Kalktı Patlıcan oyunları oynanırdı.Köyde düğün İç Anadolu geleneklerine göre yapılır ve çok eğlenceli geçer.köy çocukları genelde akşamları köyde setenönü diye hitap edilen yerde toplanırlar ve burada akşamlarını geçirirler.anadolu köylerinin en güzel örneklerinden birisi olarak gösterilebilir bir köydür.köy halkı çalışkanlığı ve açık gözlülüğü ile tanınır.köyde birçok okumuş kimse çıkmıştır ve bunlşar arasından avukat hakim profesör emniyet amiri mimar mühendis, doktor ve birçok öğretmen çıkmıştır köyden

İklim

Köy, İç Anadolu Bölgesi genelinde görülen karasal iklim etkisi altında olup, bu nedenle yazları sıcak ve kurak, kışları ise kar yağışlıdır.Ayrıca, gerek rakımının yüksekliği ve gerekse Erciyes Dağına olan yakınlığı nedeniyle, kar yağışında bu durumun etkisi oldukça fazla hissedilmektedir.

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri
2009	-
2000	303
1990	301

Ekonomi

Köy ekonomisi temelde, çevre köylerde de olduğu üzere tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Her ne kadar hayvancılık açısından büyük çiftlikler bulunmasa da halkın kendi ihtiyaçları çerçevesinde büyükbaş sığır yetiştiriciliği yaptığı sabittir.Tarımsal olarak ise, daha ziyade, gerek iklim ve gerekse toprak yapısından ötürü arpa, buğday, yulaf ve çavdar gibi huhubat ekimi yapılmakta olup son yıllarda tarımda makinalaşmaya yönelik bir eğilim görülmektedir.Bunun yanı sıra köy halkından bazı kimselerce son dönemlerde kabak, ayçiçeği ve elma ekimi de yapılmaya başlanmıştır.Köy halkı genelde orta gelir düzeyine sahip olup arazinin yeterli olmaması nedeniyle gerek eğitim ve gerekse köyden şehre göç kapsamında 1980’li yıllardan sonra büyük oranda göç verilmiştir.

Altyapı bilgileri

Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak ilk okul 5. sınıfa kadar eğitim vermektedir.Okulda tek bir öğretmen görev vermektedir. Köyün içme suyu şebekesi vardır, evlerde su bulunmaktadır ve bu, 2000 yılında başlamıştır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. Köy 2004 yılında belediyelik olmuştur.

Dış bağlantılar

• YerelNET