Yakov Hertek
| Yakov Hertek Хертек, Яков Шанмак оглу | |
|---|---|
| Doğum | Handagaytı, Tьʙа Arat Respuʙlik |
| Meslek | Türkolog, dilbilimci,Yazar |
| Milliyet | Tıva |
Yakov Hertek (Tıva Türkçesi: Хертек, Яков Шанмак оглу])- (1935 doğ.) — Tıva yazarı, Türkolog.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tıva Arat Cumhuriyeti döneminde Handagaytı'da doğmuştur. Çadaana 1 numaralı ortaöğretim okulunu bitirip Kızıl Devlet Pedagoji Enstitüsü'nde Tarih ve Filoloji Fakültesinde öğrenim görmüştür. 1962 yılından beri 41 yıl TNİİYaLİ (ТНИИЯЛИ / Тувинском научно-исследовательском институте языка, литературы и истории / Tıva Dil, Edebiyat ve Tarih Araştırmaları Enstitüsü) bünyesinde çalıştı. 1965-1967 yılları arasında Moskova Filoloji Enstitüsü'nde lisansüstü okudu. Araştırmalarının ağırlık yönü Tıva Türkçesinin sözlüğü, deyim bilimi ve diyalektolojisi üzerine olmuştur. 1975'te Yakov Hertek, "Modern Tıva dilinin ifade bilimi" (Tuvaca: Амгы тыва дылдың фразеологиязы), (Rusça: Фразеология современного тувинского языка) konusundaki tezini başarıyla savundu. Sonra monografi olarak yayınlandı. Tıva dilinin frazeolojisinin anlamsal sınıflandırılması ve dilbilgisi özelliklerinin genel konularını ele alır, bazı Türk dillerinin ve modern Moğol dilinin ifade şekillerini karşılaştırmalı bir analiz sağlar. Başta Toju diyalektiği, Bay Tayga yöresi, Övür şivesi, Uluğ-Hem bölgeleri, Kara-Höl sumuları olmak üzere diyalektoloji ile uğraştı. Tuva "Uluğ-Hem" yazarlarının ve cumhuriyet gazetelerinin almanaklarındaki yayınlarda konuşma kültürünün sorunları ve Tıva dilinin edebi normları onun tarafından ele alınmıştır. Araştırmaları, özellikle Sibirya dillerindeki ifade birimlerin incelenmesinde özellikle Türkoloji'nin de gelişmesine önemli katkılarda bulundu
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- «Tuvaca-Rusça Deyimler Sözlüğü» (1975)
- «Rusça-Tuvaca Deyimler Sözlüğü» (1985)
- «Tuvaca-Rusça Sözlük» (1968) bu sözlüğün derleyicisidir.
- «Rusça-Tuvaca Sözlük Sosyo-Politik Terimler» (1979)
- «Rusça-Tuvaca Sözlük» (1980)
- «Açıklamalı Sözlük Tıva dili» (l.cilt, 2003)» 20 yılı aşkın bir süre bu kitap çalışmasının başkanlığını yaptı
Ödül,mükafat[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tıva ÖSSC'nin Onur Bilim insanı