Yabancı hesapların vergi uyumu yasası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yabancı Hesapların Vergi Uyumu Yasası (FATCA), ABD'li vergi mükelleflerinin beyan dışı bıraktıkları gelirlerinin tespit edilebilmesi amacıyla ABD mukimi olmayan finansal kuruluşlara birtakım yükümlülükler getirilmesini, bu yükümlülüklere uyulmaması durumunda ise uyumsuz sayılan finansal kuruluşlara Amerikan kaynaklı gelirlerden yapılan ödemelerden % 30 oranında vergi stopajı yapılmasını öngören bir uluslararası anlaşmadır.[1][2]

FATCA, 'nın özellikle denizaşırı ülkelerde yaşayan ABD vatandaşları üzerinde olumsuz etkileri olduğu ve 2010'lar boyunca rekor sayıda vatandaşlık iptaline sebep olduğu belirtilmektedir.[3][4][5]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

FATCA'nın, ABD mukimi olmayan vatandaşlarını tespit etmek ve onlara vergi uygulamaktan ziyade, ABD mukimi vergi mükelleflerinin ABD dışındaki mali hesaplarını tespit etmek amacıyla yürürlüğe girdiği belirtilmektedir. Bununla birlikte, yatırımcılar, çifte vatandaşlar veya yasal göçmenler gibi ABD dışı varlıkları olan binlerce yerleşik ABD vatandaşı[6] için de geçerlidir[7] ve vergisel amaçlarla ABD vatandaşı olduğu tahmin edilen kişiler de bu kapsamdadır.[8][9]

FATCA, ABD vatandaşlarını (ABD'de mukim veya mukim olmayan) ve "vergisel amaçlı ABD vatandaşlarını" bulmak ve toplam varlık değerleri ve Sosyal Güvenlik numarası gibi bilgiler de dahil olmak üzere bu kişilere ilişkin bilgileri toplamak ve saklamak için hukuki bir araçtır. FATCA, gelirden ziyade "varlıkları" tespit etmek için kullanılır. Kanun herhangi bir vergi koyan hüküm içermemektedir. Yasada, finans kurumları topladıkları bilgileri ABD İç Gelir Servisi'ne (IRS) rapor etme yükümlülüğü altındadır. Birçok ülkeyle yapılan anlaşma gereği, her bir finans kurumu ABD vatandaşlarının verilerini önce ulusal idareye gönderecektir.

FATCA uyarınca, ABD dışındaki ('yabancı') finans kuruluşlarının, ilgili varlıkları bildirmeleri ve finansal kurumlarını kullanan şüpheli ABD'li kişilerle ilgili bilgileri tanımlamaları gerekmektedir.[10]

Türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Model I ve Model II olmak üzere 2 tür FATCA modeli bulunmaktadır.

Model I taraf devletler arasında otomatik bilgi değişimi yapılmasını öngören “Hükümetlerarası Anlaşma” (Model I) olarak da nitelendirilir.

Model II ise anlaşmaya taraf ülkelerin kendi ülkelerindeki finansal kuruluşlarının otomatik bilgi değişimi için doğrudan Amerikan Gelir İdaresi (IRS) ile anlaşma yapmalarını, yetkili makamlarının ise ABD ile talep üzerine bilgi değişimini öngören “İşbirliği Anlaşması”dır.

FATCA anlaşması yapan ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin FATCA anlaşması yaptığı ülkeler[11]

Model I Anlaşması yapılan ülkeler: Almanya, Angola, Avustralya, Azerbaycan, Bahreyn, Barbados, Beyaz Rusya, Brezilya, Britanya Virjin Adaları, Bulgaristan, Cabo Verde, Cebelitarık, Cezayir, Çin, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, Grönland, Grenada, Guernsey, Haiti, Honduras, Macaristan, İzlanda,Hindistan, Endonezya, İrlanda, Man Adası, İsrail, İtalya,Jamaika, Kamboçya, Kanada, Kayman Adaları, Kolombiya, Kosta Rika, Güney Kıbrıs, Kosova, Kuveyt, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malezya, Malta, Mauritius, Meksika, Karadağ, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, Panama, Peru, Filipinler, Polonya, Portekiz, Katar, Romanya, Suudi Arabistan, Sırbistan, Seyşeller, Singapur, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, İsveç, Tayland, Trinidad ve Tobago, Tunus, Türkiye, Turks ve Caicos Adaları, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Özbekistan, Vietnam.

Model II anlaşması yapılan ülkeler: Ermenistan, Avusturya, Bermuda, Şili, Hong Kong, Irak, Japonya, Moldova, Nikaragua, Paraguay, San Marino, İsviçre, Tayvan.

Türkiye-ABD FATCA anlaşması[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Cumhuriyeti Gelir İdaresi Başkanlığı öncülüğünde ilgili kamu kurumları ile özel sektör temsilcileri katımıyla 22 Mart 2013 tarihinde yapılan değerlendirme toplantısında FATCA Model I çerçevesinde, ABD'li yetkili makamlarla görüşmelere başlanılması kararı alınmıştır.

Bu kararın ardından, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ile ABD Hükûmeti arasında FATCA ile ilgili olarak karşılıklı otomatik bilgi değişimi yapılmasını öngören Model I çerçevesinde yürütülen müzakereler sonucunda ABD ile özde anlaşma sağlanmış ve 3 Haziran 2014 tarihi itibarıyla ülkemiz özde anlaşma sağlanan ülkeler listesine eklenmiştir. Özde anlaşma sağlanmış olmasına bağlı olarak; 31 Aralık 2014 tarihine kadar Anlaşmanın imzalanması koşuluyla, Türk Finansal Kuruluşlarının FATCA’ya uyumlu olarak kabul edileceği öngörülmüş, daha sonra imza koşulu olarak belirtilen bu süre, ABD tarafından uzatılmıştır. Anlaşmanın imza sürecinde Türk Finansal Kuruluşları FATCA’ya uyumlu olarak kabul edilmeye devam edilmiştir.

29 Temmuz 2015 tarihinde “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Genişletilmiş Bilgi Değişimi Yoluyla Uluslararası Vergi Uyumunun Artırılması Anlaşması” (FATCA Anlaşması) Ankara’da imzalanmıştır.

16 Mart 2016 tarihinde "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Genişletilmiş Bilgi Değişimi Yoluyla Uluslararası Vergi Uyumunun Artırılması Anlaşması ve Eki Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun" Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "GİB, FATCA". 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ FATCA Information for foreign financial institutions and entities 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Internal Revenue Service.
  3. ^ Americans renouncing citizenship at record high 22 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bloomberg News, 9 February 2017.
  4. ^ Boris Johnson among record number to renounce American citizenship in 2016 22 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian,9 February 2017
  5. ^ A potentially historic number of people are giving up their U.S. citizenship 2 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Washington Post, 10 February 2017.
  6. ^ 111 Cong. Rec. S1635-36 (daily ed. Mar 17, 2010) (statement of Sen. Levin) ("Right now, thousands of U.S. tax dodgers conceal billions of dollars in assets within secrecy-shrouded foreign banks, dodging taxes and penalizing those of us who pay the taxes we owe. The Permanent Subcommittee on Investigations... estimated that these tax-dodging schemes cost the Federal Treasury $100 billion a year.")
  7. ^ Overseas Citizen Population Analysis 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Federal Voting Assistance Program, February 2016.
  8. ^ "What is a US Person for IRS tax purposes? - US Tax & Financial Services". 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Classification of Taxpayers for U.S. Tax Purposes". Internal Revenue Service. 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Bogaard (14 Mart 2013). "What...The FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act)?". The National Law Review. ISSN 2161-3362. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2014. 
  11. ^ "ABD Hazine Bakanlığı". 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yabancı_hesapların_vergi_uyumu_yasası&oldid=31002906" sayfasından alınmıştır