Vikipedi:İfadeleri netleştirin
 | Burası bir bilgilendirme sayfasıdır. İçerikte Vikipedi topluluğunun projede uygulanmasına olumlu baktığı düsturlar ve teamüller açıklanmaktadır. Topluluğun etraflı incelemesinden geçmediği için Vikipedi'nin politika ya da yönergelerinden biri değildir. |
Bu sayfanın amacı, bir maddedeki metni netleştirme yollarını açıklamak veya bu yolları tavsiye etmektir. Ortalama bir okuyucunun kafasını karıştırması muhtemel belirli ifadeleri belirtmek için uyarı şablonları mevcuttur.
Belirsiz metinleri etiketlemeniz gerektiğinde
[kaynağı değiştir]Yanlış giden bir durumu fark ettiğinizde bunları düzeltmek her zaman en iyisidir, ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Tam olarak açıklayamadığınız belirli hataları bildirmek metni uyarı şablonlarıyla etiketleyebilirsiniz Bunun için aşağıdaki şablonlar yararlıdır;
- {{Netleştir}} - Tek tek cümleleri etiketlemek için
- {{Kafa karıştırıcı}} - Bölümleri etiketlemek için (veya pek istenmeyen bir durum olmakla birlikte tüm maddeyi de etiketleyebilirsiniz, ancak bu tam olarak neyin geliştirilmesi gerektiğini belirsiz kılar.)
- {{Tanım gerek}} - Bir terim belirsiz, net değil veya bir tanımlanmaya muhtaçsa etiketlemek için
- {{Örnek gerek}} - Açıklama için örnek gerektiren cümleleri veya cümleleri etiketlemek için
- {{Açıkla}} - Tek tek cümleleri veya genel (yani konunun uzmanı olmayan) okuyucular için daha fazla açıklama gerektiren bölümleri etiketlemek için
- {{İlgisiz sonuç}} - Birisinden ya da bir şeyden ilgisizce konu dışı veya alaka düzeyi belirsiz bir şekilde bahsetmeyi etiketlemek için
Bu şablonları kullanırken spesifik olun: tek tek tümceleri, cümleleri veya tüm maddeyi tercih eden bölümleri etiketleyin. Ayrıca maddenin tartışma sayfasında geliştirmek istenilen içerik için açıklama yaptığınızdan ve önerilerde bulunduğunuzdan emin olun.
Şablonların sayfalarında neredeyse her zaman kullanım ve parametreler hakkında ek belgeler bulunur. Değilse, şablonun tartışma sayfasında bu tür bilgilerin eklenmesini isteyen bir mesaj bırakabilirsiniz.
Maddeler nasıl etiketlenir?
[kaynağı değiştir]- Belirli bir kelime öbeği veya cümle için açıklama istemek üzere kelimeye veya cümle sonuna {{Netleştir}} veya {{Ne}} yazmanız yeterlidir:
- Bu net olmayan bir cümledir. Okuyucular arkasındaki gizli anlamları anlamak için çok fazla enerji ve zaman uygulamalarını gerektirir ve netleştirilmeleri veya yeniden yazılmaları gerekir.[netleştirme gerekli]
- Belirli bir ifade veya cümlede anlatılan bir konunun daha fazla açıklamasını istemek için cümle sonuna {{Açıkla}} veya {{Aydınlat}} etiketini ekleyin:
- Bu cümle açıklanamayan bir ifade içeriyor.[daha geniş açıklama gerekli]
- Maddedeki belirli bir bölümün açıklamasını istemek için aşağıdaki etiket kutusunu oluşturmak üzere bölümün en üstüne {{Kafa karıştırıcı|bölüm}} yazın:
 | Bu bölüm Bu madde okuyucular için kafa karıştırıcı içeriklere veya net olmayan ifadelere sahip olabilir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
- daha sonra, maddenin tartışma sayfasında iyileştirilmesi gereken belirli yönleri belirtin.
- Maddenin tamamının açıklanmasını talep etmek için, önce tek tek cümleleri veya bölümleri {{Netleştir}} ile etiketlemenin daha verimli olup olmadığını düşünün. Maddenin açıklığa kavuşturulması gereken belirli kısımlarını tanımlayamıyorsanız, maddenin tamamını {{Kafa karıştırıcı}} ile etiketlemeden önce, maddenin tartışma sayfasında açıklığa kavuşturulması gerektiğine inandığınız ifadeleri yazın.
Açıklama gerektiren maddeler nasıl geliştirilir?
[kaynağı değiştir]- İfadeleri açıkla: Teknik terimleri tanımlayın:
- Yeni terimleri ilk kez kullanırken kısa bir tanım ekleyin, örneğin: blog (günlük iletilerin web günlüğü)
- Bilmediğiniz bir konuya bağlantı ekleyin
- Ekstra terimleri önceden tanımlayın (örneğin: İlgili terimler dahil: )
- Bölgesel farklılıkları ve belirli mesleklerin argümanını açıklayın (örneğin, "Massachusetts dönemeci", ilk kez Massachusetts'de kurulduğu için bu isimle anılır)
- Daha kısa olabilir mi?: Yardımcı olabilecek bazı yönergeler:
- Uygunsuz kelimelerini ve ifadeleri silin (özellikle desteklenmeyen öznitelikleri ve şişirmeleri)
- Cümleleri, kendindne önce gelen cümlelerle bağlamak üzere zarflarla veya belirteçlerle değiştirin
- Uzun kelimeleri daha kısa kelimelerle değiştirin
- Uzun cümleleri kısa cümlelere bölün
- Deyimler veya bilinen ifadeler kullanın, örneğin "elektron akış alanı" yerine "elektrik akımı" ifadesini kullanın; "bilgisayar program metni" yerine "kaynak kod" yazın. Deyimler daha basit görünür: "bakış açısı" yerine "algılanan konuya kendine has yaklaşım" ifadesinin kullanılması cümleleri karmaşıklaştırır.
- İki cümleyi karşılaştırın: "Tartışmaya rağmen, büyük bir ustalık içerisinde, zorlu finansal zorluklarla X Şirketi'nde kalmaya devam etti" ve "Tartışmaya rağmen, zorlu finansal sıkıntılarla X'te kaldı". İkinci cümle yapısı tercih edilir.
- Bir fotoğraf veya diyagram ekleyin: Karmaşık metin bir diyagramla veya fotoğrafla daha net bir şekilde gösterilebilir. Wikimedia Commons'da, aranabilecek 12 milyondan fazla görsel bulunur. Görüntü veya şema tam olmasa bile, başlık alanındaki ekstra ayrıntıları belirtin veya görüntü üzerine özel bir etiket/sembol yerleştirmek için Şablon:Konum haritası, Şablon:Overlay gibi şablonları kullanın.
- Tablo veya liste ekleyin: Çok sütunlu tablolar veri gruplarını netleştirebilir; ancak basit listeler için ":*" ifadesi ile yeterli olabilir.
- Neler anlatıldığını ve neyin ne olduğunu açık bir şekilde belirtin: Yaygın bir örnek, belirsiz bir zamir referansıdır: "O işini değiştirinceye kadar Ayşe Ahmet ile arkadaştı." (belirsiz: İşleri kim değiştirdi? Zamir kimdir? "O" her ikisi için de geçerlidir. Ayrıca neye veya kime atıfta bulunulduğu da belirtilmemiştir).
- Mümkün olduğunca belirgin ifadeler kullanın: Örneğin, "eski günlerde" demek yerine, atıfta bulunduğunuz süreyi belirtin (örneğin, 19. yüzyıl veya 1960'lar).
- Benzer şekilde, "şimdi" ifadesine de başvurmayın: Bu ve benzeri ifadeler zamanın hızla akıp gitmesiyle anlamsız hale gelecektir. "tarihi itibariyle" veya belirli bir tarih kullanın.
- Doğru sözcükleri kullandığınızdan emin olun: Mark Twain'in yazılarından birinde James Fenimore Cooper'in ihlal ettiği on sekiz romantik kurgu kuralını sıraladı.[1] Cooper'ın karakteri ve eleştirilerin yanı sıra, Twain bir yazarın şunları da yapması gerektiğini ifade etmiştir:
- Biçimsiz formlardan sakının
- Basit ve anlaşılır bir stil kullanın
- Fazlalıklardan sakının
- Gerekli ayrıntıları atlamayın
- Söyleyebileceği şeyi söyleyin, ona yakın ifadeler kullanmaya çalışmayın. (hüsnütabirlerden kaçının; sansür uygulamak zorunda değiliz)
- İyi dilbilgisi kullanın
- İkinci kelimeyi değil, doğru kelimeyi kullanın.
- Niyetinizi kontrol edin: Vikipedi bilgilendirmek ve eğitmek için oluşturulmuş yerdir. Teknik bir dergi değildir. Teknik dergilerden gelen bilgilerin kısa cümlelere indirgenmesi gerekebilir, çünkü bazı dergiler alt cümleciklerle onbeş satırlık çok seviyeli cümleler yazmayı teşvik edebilmektedir.
- Yazımınızı denetleyin: Genellikle yanlış yazılmış kelimelerin anlatmak istedikleri açıktır (örneğin "kotrol etmek" açıkça "kontrol etmek" dir), ancak "terzden" ifadesi "tersten" veya "terziden" olabilir. Aslında yanlış yazılmamışsa veya öyle olması amaçlanıyorsa, {{Sic}} şablonunu kullanın.
- Başlıklardan yararlanın: Büyük bir metin göz korkutucu olabilir, ancak bölümlere ve alt bölümlere ayrılması metnin üzerine mantıklı bir yapı sağlar ve ifadeleri gruplanmış bölümlere ayırır.
Özel netleştirme
[kaynağı değiştir]Daha spesifik bir açıklama şablonunun kullanılmasının istenen açıklamayı daha net hale getirebileceği bazı yaygın durumlar vardır. Yaygın bir durum, ölçümün nasıl yapıldığını göstermeden bilimsel bir ölçümü gösteren bir maddedir. Örneğin, güneşin yoğunluğunu belirtmeksizin, dünya yüzeyindeki güneş yoğunluğuyla ilgili şu ifade, aşağıdaki etiketle açıklanabilir:
- Aşağıdaki etiket, bilgilerin kaynağına dayalı önyargıları gidermek için bir Vikipedi projesine bağlanır:
- Güneşin yoğunluğu metrekare başına 90 Watt'tır.[nerede?]
Ayrıca bakınız
[kaynağı değiştir]Kaynakça
[kaynağı değiştir]- ^ Twain, Mark. "Fenimore Cooper's Literary Offences" (İngilizce). Classic Literature Library. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019.