Vantablack
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Vantablack, karbon nanotüplerden yapılmış [1] ve görünür tayftaki ışınımın azami %99.965'ini yuttuğu için bilinen en siyah maddedir.[2] Yapısı itibarıyla, yapay olarak "büyütülen" bir "dikey tüp" ormanıdır. Işık vantablacke vurduğunda; sekmek yerine içinde hapsolur, sonunda ısıya dönüşene dek tüpler arasında saptırılır.
İsmin kökeni (Etimoloji)[değiştir | kaynağı değiştir]
Maddenin ismindeki 'VANTA' kısmı İngilizcedeki Vertically Aligned Nano Tube Arrays (Dikey Hizalanmış Nano Tüp Dizisi) cümlesinin ilk harflerinden oluşturulmuştur.[3]
Geliştirilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk kez geliştirilmeye Ulusal Fizik Laboratuvarlarında (Birleşik Krallık) başlanmıştır[4] ancak VANTA terimi daha sonra üretilmiştir.[5] Şu sıralar maddenin geliştirilmesi işini Surrey NanoSystems şirketi devam ettirmektedir.[6]
Uygulamaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu maddenin olası uygulamaları arasında; kaçak ışığın teleskoplara girmesinin önlenmesi ve hem dünyada hem de uzayda infrared kameraların verimlerinin artırılması sayılabilir.[6]
Surrey NanoSystems şirketinin baş teknoloji sorumlusu (CTO) olan, Ben Jensen olası uygulamalar hakkında şu açıklamayı yapmıştır:[6]
Örneğin, kaçak-ışığı azaltarak, hassas teleskopların en soluk yıldızları görebilme yeteneğini artırır... aşırı-düşük yansıtma miktarı dünyadaki, uzaydaki ve uçan araçlardaki aletlerin hassaslığını artırır.
Vantablack ayrıca Yoğunlaştırılmış Güneş Enerjisi teknolojisinde kullanılan malzelemelerin ısı emme miktarını artırmada, ayrıca termal kamuflaj gibi askeri uygulamalarda da kullanılabilir. Vantablack maddesinin (göreli çok düşük olan) ısı-yayma değeri ve ölçeklenebilirliği (farklı ölçeklerdeki projelere uygulanabilirliği) çok geniş bir uygulama yelpazesini desteklemektedir.
Madde Sir Anish Kapoor isimli sanatçı tarafından yaratıcı bir şekilde kullanılmıştır, sanatçı "Neredeyse bir boya gibi... Çok kara bir alan hayal edin öyle ki içine girdiğinizde nerede olduğunuza, ne olduğunuza dair tüm algılarınızı kaybediyorsunuz, özellikle de zaman algınızı." demiştir.[7]
Önceki maddelere göre iyileştirmeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Vantablack önceki maddelere göre elde edilmiş bir iyileştirmedir. Kömür üzerine düşen ışığın %4'ünü yansıtır. İkinci en-çok-radyasyon-emici (Isı ve ışık da bir radyasyon çeşididir) olan madde %0.04'ü dışındakinin hepsini emer.[kaynak belirtilmeli] Vantablack ise %0.035'i dışındakinin tümünü emer. Ayrıca bu yeni madde 400 C°(752 F°) sıcaklıkta üretilebilir. NASA benzer bir maddeyi 750 C°(1380 F°) sıcaklıkta büyütebilmiştir. O halde Vantablack, daha yüksek sıcaklıklara dayanamayan malzemeler üzerinde büyütülebilir.[1]
Vantablack maddesinin gaz-çıkışı ve parçacık serpinti seviyeleri düşüktür. Geçmişteki benzer maddelerdeki yüksek seviyeler bu maddelerin ticari kullanılabilirliğini engellemiştir. Vantablack ayrıca titreşimlere karşı çok daha yüksek bir dayanıklılığa ve daha yüksek ısısal(termal)-dengeye sahiptir.[3]
Ticari üretim[değiştir | kaynağı değiştir]
2014 itibarıyla üretimin ölçeği havacılık ve savunma sektörünün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde büyütülüyor. İlk siparişler teslim edilmiş durumda.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Vantablack, the world's darkest material, is unveiled by UK firm". South China Morning Post - World. 15 Temmuz 2014. 1 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014.
- ^ "Vantablack: U.K. Firm Shows Off 'World's Darkest Material'". NBCNews.com. 15 Temmuz 2014. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014.
- ^ a b Kuittinen, Tero (14 Temmuz 2014). "Scientists have developed a black so deep it makes 3D objects look flat". Yahoo! News Canada. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014.
- ^ Theocharous, E.; Deshpande, R.; Dillon, A. C.; Lehman, J. "Evaluation of a pyroelectric detector with a carbon multiwalled nanotube black coating in the infrared". Applied Optics. 45 (6). s. 1093. doi:10.1364/AO.45.001093.
- ^ Theocharous, S.P.; Theocharous, E.; Lehman, J.H. "The evaluation of the performance of two pyroelectric detectors with vertically aligned multi-walled carbon nanotube coatings". Infrared Physics & Technology. 55 (4). ss. 299-305. doi:10.1016/j.infrared.2012.03.006.
- ^ a b c d Howard, Jacqueline (14 Temmuz 2014). "This May Be The World's Darkest Material Yet". Huffington Post. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014.
- ^ "How black can black be?". BBC.col.uk. BBC News. 23 Eylül 2014. 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2014.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Vantablack-kaplanmış alüminyum varağın resimlerinin olduğu (İngilizce) makale16 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.