Vaniköy Camii
 Vaniköy Camii (Şubat 2013) | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°03′51″K 29°03′19″D / 41.06417°K 29.05528°D |
| İnanç | İslam |
| Mimari | |
| Mimari tür | Yalı cami [1] |
| Mimari biçim | Osmanlı mimarisi |
| Tamamlanma | 1665[1] |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Vanî Mehmet Efendi Camisi ya da halk arasında bilinen ismiyle Vaniköy Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Vaniköy semtinde bulunan, 17'nci yüzyıldan kalma tarihî bir camidir.[1]
Caminin bânîsi Vanî Mehmed Efendi, Padişah IV. Mehmet devrinde, Köprülüzâde Fazıl Ahmed Paşa’nın himâyesini cezbetmiş, dönemin ulema sınıfının meşhur müfessir ve vâizlerindendi.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Padişah IV. Mehmed, Üsküdar yakınlarında, o dönemde Papaz Bahçesi ya da Papaz Korusu adıyla bilinen mevkiyi, hocası Vânî Mehmed Efendi'ye hediye etmiş. Boğaziçi’nde bulunan bu semt, sonraları onun ismiyle Vaniköy olarak adlandırılmıştır. Vânî Mehmed Efendi, semti imâr etmiş. Hicrî 1076, milâdî 1665 senesinde semte bir cami yaptırmış. Caminin yanına kendi konutu olarak bir yalı ve bir de medrese inşâ ettirmiş. Câmi ve yalı bugüne kadar ayakta kalmayı başarabilmişti.
Mimarî özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ahşap karkas camiidir.[1] Tek şerefeli minaresi kâgir zemine oturtulmuş ve betonarmedir.[1] Deniz tarafından bir duvar çeşmesi bulunan caminin koru tarafı yüksek sütunlarla sundurma şeklinde inşa edilmiştir.[1]
Yanması
[değiştir | kaynağı değiştir]15 Kasım 2020 tarihinde elektrik tesisatından kaynaklanan[2] yangın nedeniyle caminin ahşap kısımları yandı; cami içerisindeki hat ve tezhip gibi koleksiyonlar da yangın sonucu zarar gördü.[3] Yangına ilişkin bilirkişi raporunda, caminin idaresinden sorumlu vakıf sorumlu bulundu.[4] Yangından iki gün sonra açıklama yapan dönemin İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, caminin restorasyon projesinin iki yıl içerisinde tamamlanmasını öngördüklerini belirtti.[5]
Restorasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 2022 sonrasında başlayan restorasyon süreci yaklaşık 2,5 yıl sürdü. Yanan ahşaplar ve sonradan eklenen muhdes betonarme kısımlar kaldırıldı, cami yapısal olarak güçlendirilerek takviye edildi. Orijinal kalem işi bezemeler konvervasyon çalışmaları sonrası tekrar yerine kondu. Gerekli yerler horasan harcı ile sıvandı, minarenin külahı yeniden yapıldı.[6] Vaniköy Camii, 16 Haziran 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katıldığı törenle yeniden ibadete açıldı.[7]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Vaniköy Camii -
Camiinin deniz tarafında bulunan duvar çeşmesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Vaniköy Camii". envanter.gov.tr. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2013.
- ^ "VANİKÖY CAMİSİ YANGINI ELEKTRİK TESİSATINDAN ÇIKTI". İBB. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Seymen, Didem. "Tarihi cami yandı! Vaniköy Camiinde büyük yangın!". sabah.com.tr. Sabah. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020.
- ^ "Vaniköy Cami yangınında bilirkişi raporu açıklandı: Vakıf yönetimi kusurlu bulundu". Independent Türkçe. 8 Aralık 2020. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ "Tarihi Vaniköy Camisi'nin restorasyonu 2 yılda tamamlanacak". Sputnik Türkiye. 17 Kasım 2020. 13 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2021.
- ^ Şeref, Salih (15 Haziran 2023). ""Boğazın incisi" Vaniköy Camisinde restorasyon çalışmaları tamamlandı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 17 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2023.
- ^ "Vaniköy Camii ibadete açıldı!". iha.com.tr. İhlas Haber Ajansı. 16 Haziran 2023. 18 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2023.