Uzuh
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Uzuh – Türk ve Altay mitolojilerinde, efsanelerde, masallarda ve halk anlatılarında bahsedilen dev insanlar. Uzuğ veya Uğuz olarak da bilinirler. “Ucugulu” veya “Uzunbuluk” adıyla da anılırlar. Çok eski devirlerde yaşamış, iri cüsseli, azman varlık. Güneş onların fırını olacak kadar uzun ve büyüktürler. Yiyecekleri güneşe kaldırıp öyle pişirirler. Devasa halılar dokurlar. Bin yıldan fazla yaşarlar. Çınar kadar boyları olduğu ve üç yüz yıl yaşadıkları da söylenir. Başı bulutlara kadar uzanır. Normal insan boyu ancak onun topuğu kadardır. Ölmüş bir uzuhun bir tek kemiğinden koca bir köprü yapılabilir. Bu betimlemelere uygun bir insan ancak Dinozorlar çağına uygun olabilir. Irmakları bir adımda geçer. Nuh tufanının suları ancak dizkapağına gelir. Daha sonra yok olup gitmişlerdir.
Benzer isimler[değiştir | kaynağı değiştir]
Azerbaycan’da Ucubılıx (Nahçıvan’da Ucubuluk), Türkiye'de Ucubılık ayrıca Ucmuluh (Şarkışla-Sivas, Elazığ), Mucmuluh (Suşehri-Sivas) ve Araplarda Uc bin Anak (bazen Övc ibn Unug) gibi adlar verildiği görülür.[1]
Ucmuluh[değiştir | kaynağı değiştir]
Anadolu'da bazı yörelerde halk inanışlarında bahsi geçer. Sivas iline bağlı Şarkışla ilçesi ve yöresinde obur çocuklar için de bu benzetme yapılır.[2] Ucmuluh adlı yaratığa dair; "anasının karnından çıkarmak için üç ebe üç gün uğraşmış" denilir.[3] Ucmuluh'a besmele çektirilebilirse üç gün yedikten sonra doyacağı söylenir aksi takdirde hiç doymak bilmeyeceğine inanılır. Bununla ilgili olarak anlatılan bir öykü de derlenmiştir.[2]
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
(Uz) kökünden türemiştir. Uzamak fiili ile kökteştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)7 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ 5. Uluslararası Ağrı Dağı Ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu - Bildiri Kitabı, 16-18 Ekim 2019, Nuh Tufanı Ve Mitolojik Anlatılarda Dev Ucubilik 20 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hayrettin İvgin (Sayfa: 146)
- ^ a b Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 369-371)
- ^ Şarkışla Efsaneleri, Zekeriya Metin, Yüksek Lisans Tezi, 1994, Elazığ (Sayfa: 110)