Türkiye İstatistik Kurumu
| TÜİK | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Kuruluş tarihi | 25 Nisan 1926)[1] |
| Önceki kurum |
|
| Adres | Ankara, Türkiye |
| Personel sayısı | 3640 (2013 sonu itibarıyla)[2] |
| Yıllık bütçe | ₺586.861.000 (2022)[3] |
| Yönetici(ler) |
|
| Web sitesi | tuik.gov.tr |
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığıyla ilişkili bir araştırma kurumu.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı döneminde, 1891 yılında Merkezi İstatistik Encümeni olarak faaliyetine başlamıştır. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde, Merkezi İstatistik Dairesi adı ile 25 Nisan 1926 tarihli ve 3517 sayılı Merkezi İstatistik Dairesi Hakkındaki Talimatnamenin Meriyetine Vaz'ına Dair Kararname ile kurulmuştur.[1] 1930 yılında Daire'nin tüm görevleri yeniden düzenlenerek İstatistik Umum Müdürlüğü adını almıştır. 1962 yılında Devlet İstatistik Enstitüsü adını alan Kurum, 18 Kasım 2005 tarihi itibarı ile adı Türkiye İstatistik Kurumu olarak değiştirilmiştir.
İdari Yapılanması
[değiştir | kaynağı değiştir]Merkezi Ankara'da bulunan Kurumun, Türkiye genelinde 26 tane Bölge Müdürlüğü bulunmaktadır.[4]
Görevleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kurumun görev ve yetkileri şunlardır:[5]
- 5429 sayılı Kanunda belirtilen programı hazırlamak.
- Program ile belirlenen istatistikî faaliyetlerin yürütülmesini organize etmek ve uygulanmasını sağlamak.
- Resmî istatistiklerin üretimi sırasında kullanılacak istatistikî yöntemleri, tanımları, sınıflamaları ve standartları, ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak belirlemek.
- Ülkenin ekonomi, sosyal, demografi, kültür, çevre, bilim ve teknoloji alanları ile gerekli görülen diğer alanlardaki istatistiklerini derlemek, değerlendirmek, analiz etmek ve yayımlamak.
- Resmî istatistik sonuçlarının bilimsel ve teknik açıklamalarını yapmak.
- İstatistik alanındaki bilimsel araştırma teknikleri ile istatistikî yöntem ve bilgi teknolojilerine ilişkin gelişmeleri takip etmek ve bunların uygulanması için gerekli önlemleri almak.
- İstatistik alanındaki ulusal ve uluslararası öncelikleri dikkate alarak istatistikî veri ihtiyacı duyulan alanları ve veri derleme yöntemlerini ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde belirlemek.
- Programın kurum ve kuruluşlara verdiği resmî istatistik görevlerinin yerine getirilmesini izlemek, bu kurumlarca üretilen istatistiklerin uluslararası standartlara uygunluğunu incelemek, kalite kontrolünü yapmak ve bu konularda teknik destek ve koordinasyonu sağlamak.
- Kalkınma planları, Cumhurbaşkanınca belirlenen program ve politikalar, ilgili mevzuat ve benimsediği temel ilkeler çerçevesinde, Kurumun orta ve uzun vadeli strateji ve politika çalışmalarını yürütmek; Kurumun stratejik plânlarına, yıllık amaç ve hedeflerine bağlı olarak teşkilât yapısını, hizmet kalite standartlarını, yönetim hizmet ve süreçlerini sürekli geliştirici tedbirler almak.
- Programın uygulanmasına ilişkin Yıllık İzleme Raporlarını hazırlamak.
- İstatistikî bilgilerin saklanmasını, kullanıcıya sunulmasını, bu alanlara ilişkin sistemlerin geliştirilmesini ve bu amaçla ulusal ve uluslararası bir bilgi ağı ve bilgi akış sisteminin oluşturulmasını koordine etmek.
- 5429 sayılı Kanunda belirtilen ulusal kayıt sistemlerinin oluşturulmasında standartları tanımlamak, uygulamak ve kurumlararası koordinasyon ile uygulanmasını sağlamak.
- Uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapmak amacıyla diğer ülkelere veya ülke gruplarına ait göstergeleri takip etmek, değerlendirmek ve gerekli durumlarda yayımlamak.
- İhtiyaç duyulan alanlarda veri üretilmesi, teknik kapasitenin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde araştırma ve teknik yardım projeleri hazırlamak, geliştirmek ve yürütmek.
- İstatistikle ilgili konularda diğer ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini sağlamak ve uluslararası toplantılar düzenlemek.
- Kanunlarla ve Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yerine getirmek.
Başkanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]| № | Başkan | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Camille Jacquart | 19 Eylül 1926 | 20 Ağustos 1929 |
| 2 | Celal Aybar | 24 Eylül 1929 | 19 Ağustos 1947 |
| 3 | Şefik Bilkur | 22 Aralık 1947 | 31 Mart 1954 |
| 4 | Şefik İnan | 31 Mart 1954 | 14 Eylül 1959 |
| 5 | Mustafa Fotozoğlu | 15 Haziran 1960 | 20 Eylül 1960 |
| 6 | M. Necati İşcil | 1 Ekim 1960 | 1 Mayıs 1961 |
| 7 | Sabahaddin Alpat | 14 Kasım 1963 | 14 Kasım 1971 |
| 8 | Osman Zeki Avralıoğlu | 6 Temmuz 1971 | 7 Ekim 1972 |
| 9 | Yaşar Yaşer | 9 Ekim 1972 | 17 Temmuz 1975 |
| 10 | Mehmet Yılmaz Arıyörük | 21 Temmuz 1975 | 25 Ocak 1978 |
| 11 | Oktay Varlıer | 25 Ocak 1978 | 18 Aralık 1979 |
| 12 | T. Nihat Güner | 24 Aralık 1979 | 21 Kasım 1985 |
| 13 | Şefik Yıldızeli | 21 Kasım 1985 | 4 Ağustos 1988 |
| 14 | Orhan Güvenen | 4 Ağustos 1988 | 21 Aralık 1994 |
| 15 | Mehmet Kaytaz | 22 Aralık 1994 | 26 Nisan 1996 |
| 16 | Mehmet Sıddık Ensari | 25 Haziran 1996 | 24 Mart 1998 |
| 17 | Ömer L. Gebizlioğlu | 24 Mart 1998 | 4 Eylül 1999 |
| 18 | Şefik Yıldızeli | 8 Eylül 1999 | 11 Temmuz 2002 |
| 19 | Mehmet Akif Bakır | 25 Temmuz 2002 | 27 Ocak 2003 |
| 20 | Ömer Demir | 7 Şubat 2003 | 24 Mart 2008 |
| 21 | A. Ömer Toprak | 24 Mart 2008 | 12 Eylül 2011 |
| 22 | Birol Aydemir | 12 Eylül 2011 | 15 Şubat 2016 |
| 23 | Mehmet Aktaş | 16 Şubat 2016 | 18 Nisan 2019 |
| 24 | Yinal Yağan | 18 Nisan 2019 | 22 Mayıs 2020 |
| 25 | Muhammed Cahit Şirin | 22 Mayıs 2020 | 15 Şubat 2021 |
| 26 | Sait Erdal Dinçer | 2 Mart 2021 | 28 Ocak 2022 |
| 27 | Erhan Çetinkaya | 28 Ocak 2022 | Görevde |
Tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]2021 yılının Aralık ayında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, enflasyon rakamlarının açıklanmasının ardından, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı ile görüşmek istedi, ancak randevunun verilmemesi üzerine kurmayları ile birlikte TÜİK Başkanlığı’na gitti. TÜİK, yönetimi buna rağmen kapıları açmadı.[6]Selin Sayek Böke kapıdaki görevlilere TÜİK’in sitesinde “Bilgiye nasıl erişilir?” başlığı altında vatandaşların merkez teşkilata gelebileceğinin yazıldığını ve merkez teşkilata geldiklerini belirtti. Engin Özkoç da kapıları açmayarak TÜİK’in yasaları çiğnediğini söyledi.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)". www.tuik.gov.tr. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020.
- ^ "2013 Mali yılı Faaliyet Raporu" (PDF). tuik.gov.tr. 29 Nisan 2014. s. 17. 5 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Ocak 2022.
- ^ http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do [ölü/kırık bağlantı]? metot=yapilanma
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020.
- ^ "TÜİK'in kapılarını Kılıçdaroğlu'na açmamasına sert tepki: 'Kapılarına kilit vurdu!'". 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Kemal Kılıçdaroğlu TÜİK'e alınmadı". 3 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
