Tormesli Lazarillo
| La vida de Lazarillo de Tormes y de sus fortunas y adversidades | |
 1554 baskısının kapağı | |
| Ülke | İspanya |
|---|---|
| Dil | İspanyolca |
| Tür | Pikaresk roman |
| Yayım | 1554 |
Tormesli Lazarillo (Şablon:Dil-es); 1554 yılında İspanya’da basılmış yazarı belirsiz pikoresk roman.
Dünya edebiyatında pikaresk roman türünün ilk örneği kabul edilir.[1] Alt tabakadan gelen Lazarillo adlı kahramanın anında çalıştığı efendileriyle yaşadığı maceraları konu alır. Dönemin İspanya toplumunu yani sefiller, dilenciler, dolandırıcılar ve kimsesiz çocuklarla dolu bir dünyayı gözler önüne serer.[2] Eserde özellikle din adamlarının yolsuzluklarına vurgulanmakta olduğundan kilisenin hışmına uğrama korkusuyla yazarının adı gizlenerek basılmıştır; kimin yazdığı bilinmez.
Roman, 1554 yılında Burgos’ta, Anvers’te ve Alcalá de Henares’te yayımlandığında edebiyatta bir devrim yaratmıştır.[2] Ana kahramanın alt tabakaya mensup biri olması, olayların birinci ağızdan aktarımı, eleştiri unsuru taşıması ve güncel yaşantıyı sunması gibi özelliklerinden dolayı İspanya’da modern gerçekçi romanın öncüsü olarak kabul edilir.[2]
Eser, yayımlandıktan kısa bir süre sonra İspanya’da engizisyon tarafından kara listeye alınmış ancak binlerce nüsha çoğaltılarak yurt dışına çıkarılmıştır. Bir süre sonra İspanya kralı II. Felipe’nin sansürlenmiş olarak basılmasına izin verdiği eser, 1573’te Madrid’de sansürlü haliyle basılmış ve bu sansür 19. yüzyıl başına kadar sürmüştür.[1]
1959'da yönetmen César Fernández Ardavín[3], 2001'de ise yönetmenler Fernando Fernán Gómez ve José Luis García Sánchez tarafından[4] filme uyarlanmıştır.
Kaynakça ve notlar
- ^ a b Bilici, Dilek (7 ekim 2015). "İlk pikaresk roman". Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. Tarih değerini gözden geçirin:
|tarih=(yardım) - ^ a b c Özalp, Ertuğrul. "Tormesli Lazarillo-Çevirmenlerin Önsözü" (PDF). 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Birden fazla
|yazar1=ve|soyadı1=kullanıldı (yardım) - ^ 1959 uyarlaması film
- ^ 2001 uyarlaması film