Tombak (dergi)

Tombak

Derginin "Ekim - Kasım" 1999 tarihli 28.ci sayısının ön kapağı
Editör	Sadika Dikna Erden
Kategoriler	Süreli yayın, dergi, iki ayda bir çıkıyordu.
Yayımcı	Horhor Yayıncılık
İlk sayı	Nisan - Mayıs 1994
Ülke	Türkiye
Dil	Türkçe

Tombak, 1994-2001 yılları arasında yayımlanmış antika kültürü, koleksiyon ve sanat dergisidir. Dergi iki ayda bir çıkmaktaydı. 36. sayısı ile birlikte yayımına son vermiştir.

Genel Bilgi

İki ayda bir çıkacağı ilan edilen derginin ilk sayısı olan Nisan - Mayıs 1994 sayısından sonra dergi bir süre çıkmadı. İkinci sayısı Kasım - Aralık sayısıydı. Bu arada derginin sayfa sayısı artmış ve içeriği de zenginleşmişti. İlk sayısında antika dünyasından haberler ve müzayede ilanları ile kısıtlı bir çevreye hitap eden bir bülten havasındayken sonraki sayıdan itibaren içeriği zenginleşmiş çok daha geniş bir kitleyi de ilgilendirecek şekilde ilgi alanını genişleterek bir kültür-sanat dergisine dönüşmüştü. Artık sadece tablo, çini, tombak müzayedelerinden haberler vermiyor yakın tarihimizi de ilgilendiren efemera koleksiyonları da dahil çok farklı ve ilginç alanlara dalıyordu. "Eski İş Bankası kumbaraları", "Gramofonlar", "Eski katedral radyolar","eski tramvay biletleri" "Tarihi iskambil kâğıtları" dergide yer alan konulardan birkaçıdır. Konular bolca renkli resimle destekleniyordu. 1.ci hamur kalın kağıda yüksek kaliteli renkli baskı yapılarak çıkan dergi büyük boy ve ortalama 130 sayfa idi.

Derginin Adı Nereden Geliyor

Bakır ve alaşımlarının altın cıva amalgamıyla yaldızlanması işlemine "Tombaklama", bu işlemden geçmiş antika parçalara da Tombak adı verilmektedir. Dergi adını antika piyasasının en çok ilgi gören bu parçalarından almıştır.

Yayın Kadrosu

Derginin künyesinde sahibinin Horhor yayıncılık adına Atilla Ekşinozlugil olduğu, genel yayın yönetmeninin ise Sadika Dikna Erden olduğu yazmaktadır. Yayın danışmanı Burçak Evren'dir ve danışma kurulunda şu isimler yer almaktadır: Ord. Prof. Dr.Ekrem Akurgal, Prof. Dr. Metin And, Prof. Dr. Oktay Atılanmert, Prof. Dr. Süheyla Artemel, Prof. Dr. Önder Küçükerman, Tunca Varış, Hıfzı Topuz, Aziz Üstel, Kerim Kerimol, Tamer Levent, John Carswell, Kemal Değer, Utku Doğdu, Altay Gökakın, Kemal Suman ve Kemal Yılmaz. İlerleyen sayılarda danışma kuruluna Çetin Altan, Murat Belge, Prof. Dr. Özdemir Nutku, Nabi Özbek gibi isimler de katılmıştır.

Derginin içeriği

Derginin rastgele sayılarından seçilmiş bazı konuları ve yazarlarına bir göz atılırsa derginin içeriği ve yayın çizgisi hakkında bir fikir edinilebilir;

• "Kukla Koleksiyonculuğu" Metin And
• "Minyatür İçki Şişeleri Koleksiyonu" Tunca Varış
• "Deniz Ölçüm Aletleri". Kemal Suman
• "Göztepe - Altınkum" Hurdaya çıkarılmış iki eski İstanbul vapurunun hazin öyküsü.
• "Piyango Biletleri",Sigara Kolleksiyonculuğu,Kibrit Kolleksiyonculuğu . Tunca Varış
• "Eski Daktilolar". Kemal Suman
• "Gazete Koleksiyonları"
• "İstanbul'un Marjinalleri: Pazarola Hasan Bey"
• "Taşplağın Türkiye'deki Yüzyılı". İskender Özsoy
• "Robert Kolej, Amerika'nın Ülke Dışındaki İlk Koleji", Zafer Toprak
• "Bavul Etiketleri". Burçak Evren
• "Cerrahpaşa Tıp Tarihi Müzesi". Turgay Tuna
• "Gümüş Sigara Tabakaları". Turgay Tuna

Derginin Diğer Bölümleri

• "19. yy sonu ve 20. yy başı Fransız Basınında Türkiye" Le Petit Journal'den alınmış yazı ve resimler.
• Kitaplar Arsında. Kültür, sanat, arkeoloji ve tarihle ilgili kitapların tanıtımı
• Haberler. Konser ve yayın tanıtımları ve haberleri.
• Sergiler. Resim sergileri, halı, çini, hat sergileri vb tanıtım ve haberleri.
• Piyasa Market. Koleksiyon galerilerinde satışa sunulmuş antikaların tanıtımları ve fiyatları.
• Müzayedeler. Avrupa ve Türkiye'deki müzayedelerde satışa sunulan tablo ve antikaların tanıtımı.
• İngilizce Özet. Derginin içeriği ana hatları ile tercüme edilmiş.
• Nostaljik Belgeler.
• Karikatürlerde Türkiye
• İllüstrasyonlarda Türkiye. Osmanlı'nın son döneminde Avrupa Basınından (Ör. The Illustrated London News)

Dergi fasikülleri

Dergi fasikülleri ve fasiküllerde yer alan önemli konu başlıkları şöyledir:

Sayı 1 Nisan-Mayıs 1994

• İstanbul'da Yaşamış Cenevizli Bir Ressamın Paris'teki Rekoru
• Batı Uygarlığında Türk Hamamının Yeri - Prof. Dr. Metin And
• Ehl-i Hiref'ler - Prof Önder Küçükerman
• Louvre Müzesindeki İslam Eserleri Koleksiyonu
• Ressam Kadri Anılar
• Çelebi Evliya'nın İstanbul'un Hal-i Pür Melalinde Görüp Yazdıkları

Sayı 2 Kasım-Aralık 1994

• Manaki Kardeşler, Belgesel Araştırma
• Osmanlı'da Üç Boyutlu Tasvir Geleneği - Metin And
• Dericilik Tarihi - Hasan Yelmen
• Her Gramafon Eski Gramofon Değildir - Burçak Evren
• İznik Tabakları Chateau D'ecouen Paris Müzesi
• Ehl-i Hiref'ler - Önder Küçükerman
• 1994'te Antika Dünyasının "In"leri ve "Out"ları

Sayı 3 Mart-Nisan 1995

• Halı-Kilim Koleksiyonculuğu - Seyfullar Türkkan
• İtalyan Mimar R.D.'Aronco'nun Türkiye Yılları - Prof. Dr. Afife Batur
• Vacheron Constantin - Ali Esat Göksel
• Gramafon İğnesi Kutuları - Burçak Everen
• Rahmi Koç Sanayi Müzesi - Rehmi Koç
• Sultan Ahmed'den Bab-ı Hümayun'a Yürüyüş - Erol Özbilgen
• Tours Müzesi ve Ressam "Cassas" - Ahmet Benli
• Manaki Kardeşlerin 1911'de Çektiği Filmler
• Resim Üzerine Çelişkili Bir Yazı - Ali Atmaca
• Ah o Eski Antikacılar - Doğan Sevsevil
• İşlemeli Parçacıklar - Ali Gökçen Adar

Sayı 4 1995

• Yıldız Çini Fabrika-i Hümayunu ve Sekiz Ünlü Sanatçı - Prof. Önder Küçükerman
• Eski İllüzyon Aletleri Koleksiyonculuğu - Prof. Dr. Metin And
• Unguentarium - Arkeolog Suzan Özyiğit
• Sophilos - Arkeolog Jale Dedeoğlu
• Yüzyıllarboyu Venedik ve İstanbul - Ali Esat Göksel
• İstanbul Art - Nouveau Mimarisindeki Dekoratif Demir Malzeme Kullanımı - Pelin Aykut
• Osmanlı Sikkeleri - Brian Johnson
• Sultan Ahmed'den Bab-ı Hümayun'a Yürüyüş - Erol Özbilgen
• Bellini - Ali Esat Göksel
• The Gallery Restaurant - İda Şalom
• Kahve Seramikleri - Mine Çağlar

Sayı 5 1995

• Çadır Ev - Prof.Dr. Önder Küçükerman
• Tunus'ta Camaltı Resimlerinde M. Kemal Paşa - Hıfzı Topuz
• Dikiş Makineleri
• Sergüzeşt-name-i Düğme - Doç. Dr. İskender Pala
• Bebek Kolesksiyonculuğu - Prof. Dr. Metin And
• Atatüek ve Geleneksel Türk Sanatları - Hüseyin Gündüz
• Türk Sanatı ve Teknikleri - Prof. Dr. M. Zeki Kuşoğlu
• Sigara Paketleri Koleksiyonları - Tunca Varış
• Ali Verdiyev - Cengiz Ünlü
• "Antikacı Toprak Altında Kalacak!" - Kortut Tankuter
• Sanat Piyasasında Sahtekarlık Hırsızlık - Altay Gökakın
• Bir Koleksiyoner: Mefaret Araptarlı - F. Suna Zirek
• Üsküdarlı Cevat
• Belge Olarak Eski Yayınlar: ŞEHBAL - Erol Özbilgen

Sayı 6

• Afişler - Prof. Dr. Metin And
• Teraziler - Kemal Suman
• Pullarla Tarihe Yolculuk - Korkut Tankuter
• Hauvan Resimli Ciltler - Mine Esiner Özen
• Takkeler ve Tepelikler - Gökçen Adar
• Berlin'de Kültürümüz Göz Kamaştırıyor - Gültekin Emre
• Telefonun Ataları - Çev: Gülin Suner
• Fransız Halk Basınında Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu - Derleyen: Kerem Topuz
• Gerçek Koleksiyoncu Kimdir - Burçak Evren
• Küçük Kutuda Büyük Kudret "Kibrit" - Tunca Varış
• Tarihi Eser Kaçakçılığı - Korkut Tankuter
• Karlsruhe'de Türk Ganimeleri - Ahmet Benli

Sayı 7

• İskambil Kağıtları - Prof. Dr. Metin And
• Benim Radyolarım - İskender Özsoy
• Kemal Beyin Malikanesi - Burçak Evren
• Semai Kahveleri - Burçak Evren
• Piyango Biletleri - Tunca Varış
• Boncuklar - Gökçen Adar
• Fransız Halk Basınında Türkiye - Derleyen: Kerem Topuz
• "Ah" çılar ve "Aş" çılar - Cabbar
• Aziz'ce: Naci Terzi İle Anılar - Aziz Üstel
• Radyolar - Burçak Evren

Sayı 8

• Anadoluda Aşk ve Evlilik - Mine Erbek
• Edirne Savunması - Araştırma, arşiv çeviri: Kerem Topuz
• Hacivat Karagöz Tasvirleri - Prof. Dr. Metin And
• Gramafonlar - Derleyen: Gülin Suner
• Yelpazeler - Franklin Adler
• Adler İle Röportaj - S. Dikna Erden
• Deniz Ölçüm Aletleri - Kemal Suman
• Göztepe-Altınkum - Tunca Varış
• Osmanlı'da İstanbul Matbahı - Cabbar
• Tramvay Biletleri - Dr. Sertaç Kayserilioğlu

Notlar

• Şimdi artık yayınlanmayan derginin Web sitesi [1] 19 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., güncellenmediği için olacak, 1999'da çıkan 28. sayıyı derginin son sayısı olarak göstermektedir. Oysa dergi aynı şirket tarafından ve aynı yayın kadrosu ile 2001'deki 36. cı sayıya kadar aynı çizgide çıkmaya devam etti.

Kaynakça

• Tombak Dergisi'nin 1-36.cı sayıları
• Derginin web sitesi [2] 19 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.