Tomás de Torquemada
| Tomás de Torquemada | |
|---|---|
| |
| Kutsal Ofis'in Büyük Engizitörü | |
| Görevde | |
| Makama geliş 1483 | |
| Yerine geldiği | Pozisyon kuruldu |
| Yerine gelen | Diego de Deza |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Ekim 1420 Torquemada, Palencia veya Valladolid, Kastilya Krallığı |
| Ölüm | 16 Eylül 1498 (77 yaşında) Ávila, Kastilya Krallığı |
| Akraba(lar) | Juan de Torquemada (amca) |
| Bitirdiği okul | Salamanca Üniversitesi |
| Mesleği | Dominik rahibi |
Tomás de Torquemada, (14 Ekim 1420, Torquemada, Palencia veya Valladolid - 16 Eylül 1498, Ávila), İspanyol engizisyonu lideri. İspanya Kralı "V. Ferdinand" döneminde görev yapmıştır. Engizisyon Mahkemesi, 1478 yılında kurulan ve yeni birleşmiş Kastilya ve Aragon krallıkları —bugünkü İspanya Krallığı— sınırları içinde "Katolik inancının saflığını korumak" gibi belirsiz bir görevle yetkilendirilmiş dini görevlilerden oluşan bir yapıdır.
O dönemde Kastilya ve Aragon topraklarında yaşayan Müslümanlar ve Yahudiler, uygulanan baskılar nedeniyle Katoliklik inancına geçmenin sosyal, siyasi ve ekonomik açıdan daha avantajlı olacağını düşünerek din değiştirmeye yönelmişlerdi (bkz. Konverso, Morisko ve Marrano).[1] Ancak Yahudilikten yüzeysel bir şekilde Katolikliğe geçmiş olanlar (örneğin gizlice Yahudi inancını sürdüren Kripto-Yahudiler),[2] Katolik hükümdarlar tarafından dinsel ve toplumsal düzen için bir tehdit olarak görülüyordu.[3] Bu durum, Torquemada’nın 1492’de Kastilya ve Aragon Yahudilerinin sınır dışı edilmesini öngören Elhamra Fermanı’nın en ateşli savunucularından biri olmasına yol açtı.
Engizisyon’un itiraf almak amacıyla işkenceye başvurması ve suçlu bulunan kişilerin kazıkta yakılması gibi uygulamaları —ve bu yöntemlerin bizzat Torquemada tarafından onaylanması, hatta teşvik edilmesi— nedeniyle, onun ismi zamanla zulüm, dini hoşgörüsüzlük ve fanatizmle özdeşleşmiştir.[4] Torquemada’nın görev süresi boyunca kazıkta yakılarak idam edilenlerin sayısının yaklaşık 2.000 olduğu tahmin edilmektedir.[5]
Hayatı ve İspanyol engizisyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]Tomás de Torquemada, 14 Ekim 1420 tarihinde İspanya'nın Valladolid veya Torquemada, Palencia şehrinde doğdu. İspanya Kralı "V. Ferdinand", İspanya sınırları içerisindeki Yahudileri, Arapları ve diğer Katolik olmayanları ülkesinden çıkarmaya karar verdi. Bunun için İspanyol engizisyonunun başına, sorgulamaları ve verdiği ağır cezalarıyla olan "Dominikan tarikatı"ndan "Thomas de Torquemada" getirildı. Mahkemeye çıkanlara çok ağır cezalar verdi. İspanya'da Katolik olmayan herkesi temizlemeyi başarmıştı. 15 yıl boyunca bu görevde kaldı. 16 Eylül 1498 tarihinde öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Definition of MARRANO". www.merriam-webster.com (İngilizce). 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019.
- ^ "Crypto-Jews", My Jewish Learning 29 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Şablon:Cite CE1913
- ^ "Tomás de Torquemada | Spanish inquisitor". Encyclopedia Britannica. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2020.
- ^ "Tomás de Torquemada | Spanish inquisitor | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]  | Bir İspanyol'un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
