Theranos

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Theranos Inc.
Eski ad(lar)Real-Time Cures (2003)
TipÖzel şirket
EndüstriSağlık hizmeti
AkıbetiTasfiye edilmiş; kurucusu sahtekarlık ve komplo suçlarından hüküm giydi (Ocak 2022) ve (135 ay) hapis cezasına çarptırıldı
Kuruluş2003 (21 yıl önce) (2003)
KurucuElizabeth Holmes
Feshedilme4 Eylül 2018
Genel merkezi,
Amerika Birleşik Devletleri
Önemli kişiler
Ürünkan testi
Web sitesitheranos.com, Wayback Machine sitesinde (28 Ağustos 2018 tarihinde arşivlendi)
Dipnotlar / referanslar
{{{dipnotlar}}}

Theranos Inc., çığır açan bir sağlık teknolojisi şirketi olarak lanse edilen bir Amerikan özel şirketiydi.[3] 2003 yılında 19 yaşındaki Elizabeth Holmes tarafından kurulan Theranos, risk sermayedarları ve özel yatırımcılardan 700 milyon ABD dolarından fazla para topladı ve 2013 ve 2014 yıllarında zirvede 10 milyar dolarlık bir değerleme ile sonuçlandı. Şirket, tümü kendi geliştirdiği kompakt otomatik cihazlar kullanılarak, çok az miktarda kan gerektiren ve hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirilebilen kan testleri tasarladığını iddia etti. Bu iddiaların daha sonra doğru olmadığı kanıtlandı.[2][4][5]

2015 yılında, tıbbi araştırma profesörü John Ioannidis ve daha sonra klinik biyokimya profesörü Eleftherios Diamandis ile The Wall Street Journal'dan araştırmacı gazeteci John Carreyrou'nun Theranos teknolojisinin geçerliliğini sorgulaması bir dönüm noktası oldu. Şirket, tıp yetkilileri, yatırımcılar, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Medicare ve Medicaid Hizmetleri Merkezleri (CMS), eyalet başsavcıları, eski iş ortakları, hastalar ve diğerlerinden bir dizi yasal ve ticari zorlukla karşı karşıya kaldı.[6] Haziran 2016'da Forbes, Holmes'un sahip olduğu servetinin 4,5 milyar dolardan "hiç" e düştüğü tahmininde bulundu[7] CMS'de birkaç yıl süren mücadele, dava ve yaptırımların ardından şirketten geriye kalanlar 4 Eylül 2018'de feshedildi.

Theranos, Holmes ve eski şirket başkanı Sunny Balwani, 2018'de SEC tarafından dolandırıcılıkla suçlandı. Holmes ve Balwani ayrıca elektronik dolandırıcılık ve komplo kurmakla suçlandı. Holmes Ocak 2022'de dört suçtan suçlu bulundu ve Kasım ayında 11 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Balwani, Temmuz 2022'de kendisine yöneltilen 12 suçlamanın tamamından hüküm giydi ve Aralık 2022'de 12 yıl 11 ay hapis ve 3 yıl denetimli serbestlik cezasına çarptırıldı.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Elizabeth Holmes, Stanford Üniversitesi'ndeyken, ilaç dağıtım dozunu ayarlayabilen ve doktorları hastaların kanındaki değişkenlerden haberdar edebilen giyilebilir bir yama geliştirme fikrine sahipti.[8] Kan testlerini tüketiciler için daha ucuz, daha kolay ve erişilebilir hale getirecek bir şirket kurma fikriyle, kan testleri için çip üzerinde laboratuvar teknolojisi geliştirmeye başladı.[9] Holmes, 2003 yılında Stanford'dan ayrıldı ve ebeveynlerinin eğitim güvenini kullanarak daha sonra "terapi" ve "teşhis" kelimelerinin birleşiminden türetilen Theranos olarak adlandırılacak olan şirketi kurdu.[10][11][12] Şirketin orijinal adı "Gerçek Zamanlı Tedaviler" idi.[13][14][15] Holmes, çok fazla insanın "tedavi" kelimesine şüpheyle baktığına karar verdikten sonra bunu değiştirdi.[13]

Mayıs 2016'da Theranos yönetim kurulu üyeleri şunlardı:[16]

  • Elizabeth Holmes, kurucu ve CEO
  • Riley Bechtel, eski Bechtel Grubu CEO'su
  • Boies Schiller Flexner'ın kurucusu ve başkanı David Boies
  • CDC'nin eski yöneticisi William Foege
  • Wells Fargo'nun eski CEO'su ve başkanı Richard Kovacevich
  • Jim Mattis, daha sonra ABD Savunma Bakanı
  • Amgen'in eski başkan yardımcısı Fabrizio Bonanni

Aralık 2016'da Theranos, yönetim ekibinin Riley Bechtel'in ayrılmasıyla yeniden yapılandırılacağını duyurdu. Ocak 2017'de ABD Savunma Bakanı adayı James Mattis, Theranos yönetim kurulundan istifa etti. Aralık 2016'da Theranos yönetim kurulu şu kişilerden oluşuyordu:[17]

  • Elizabeth holmes
  • William Foege
  • Fabrizio Bonanni
  • Riley Bechtel'in yerine eski NetApp CEO'su Daniel Warmenhoven

Ayrıca Kasım 2016'da ünlülerle dolu "danışmanlar kurulunun" Ocak 2017'de kaldırılacağı duyurulmuştu.[18]

Değerleme[değiştir | kaynağı değiştir]

Theranos ilk yıllarında milyonlarca dolar topladı. 2004 yılında Theranos, Stanford kampüsünün yakınındaki kiralık bir bodrum katında bulunuyordu.[19] Aralık 2004 itibarıyla şirket, yatırımcılardan 30 milyon $ değerinde 6 milyon $'dan fazla para topladı.[20] Şirket, 2006'daki B Serisi ve C Serisi finansmanından sonra toplamda yaklaşık 45 milyon dolarlık bağış topladı.[21] Theranos, 2010 yılında 1 milyar $ değerinde ek 45 milyon $ topladı.[20][22] Şirket , San Francisco Business Times ve The Wall Street Journal'daki profillerin ardından Eylül 2013'ten itibaren önemli haberlere sahip oldu.[9] 2014 yılına kadar Theranos, tahmini değeri 9 milyar dolar olan 400 milyon dolardan fazla para topladı[23] Theranos, risk sermayedarlarından ve özel yatırımcılardan 700 milyon dolardan fazla para topladı,[24] 2013 ve 2014'te zirvede 10 milyar dolarlık bir değerlemeyle sonuçlandı[13][25] 2016 yılında Forbes, toplanan 724 milyon dolarlık sermayeyi hesaba katarak şirketin tahmini net değerini 800 milyon dolar olarak revize etti.[7] 2004 ile 2016 arasında, özel sermaye / risk sermayesi şirketlerinin şirketlere yatırım yapması için yatırımcılardan sağlanan nakit miktarı 400 milyar dolardan 1,5 trilyon dolara çıktı.[26] Bu, yatırımcılara sermayeyi konuşlandıracakları yatırım hedefleri bulmaları için baskı yapılan, bol miktarda sermayenin mevcut olduğu bir dönemdi. Theranos davasında, yetersiz durum tespiti ve hileli iş uygulamaları, yatırımcıların zarar görmesine neden oldu.[27]

Mayıs 2017'de katılımcı hissedarlar, şirketin yeni imtiyazlı hisselerinin hisseleri karşılığında Theranos'a karşı olası tüm iddiaların ibra edilmesini sağladı. Hisselerin %99'dan fazlasının sahipleri katılmayı seçti. Holmes, şirkete hisselerle katkıda bulundu ve katılmayan hissedarlara olası sulandırmayı dengelemek için öz sermayeden vazgeçti.[28]

Mayıs 2018'de John Carreyrou, Amerikan iş ve hükümet liderlerinin Theranos'a özel yatırım yaparak 600 milyon dolardan fazla kaybettiğini bildirdi.[29] Walton ailesi (150 milyon dolar), Rupert Murdoch (121 milyon dolar), Betsy DeVos (100 milyon dolar) ve Cox ailesi (Cox Media Group'tan) (100 milyon dolar) tarafından büyük yatırımlar yapıldı.[30] Şirketin Eylül 2018'deki nihai tasfiyesi, bu yatırımları değersiz hale getirdi.[31]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Mukherjee, Sy (10 Nisan 2018). "Report: Theranos Just Laid Off the Vast Majority of Its Employees". Fortune. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  2. ^ a b "Exclusive: How Elizabeth Holmes's House of Cards Came Tumbling Down". Vanity Fair. 6 Eylül 2016. 3 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ "Amended Statement by Foreign Corporation". California Secretary State Business Search. 21 Nisan 2004. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. C2651481 
  4. ^ Bad Blood: Secrets and Lies in a Silicon Valley Startup. Knopf Doubleday Publishing Group. 2018. ISBN 9781524731663.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ "The Blood Unicorn Theranos Was Just a Fairy Tale". Bloomberg View. 14 Mart 2018. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ Ableson (18 Nisan 2016). "Theranos Under Federal Criminal Investigation, Adding to Its Woes". The New York Times. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  7. ^ a b "From $4.5 Billion To Nothing: Forbes Revises Estimated Net Worth of Theranos Founder Elizabeth Holmes". Forbes. 1 Haziran 2016. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  8. ^ "How Playing the Long Game Made Elizabeth Holmes a Billionaire". Inc. 16 Eylül 2015. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  9. ^ a b "Theranos: The biggest biotech you've never heard of". San Francisco Business Times. 30 Ağustos 2013. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ "Elizabeth Holmes: The Breakthrough of Instant Diagnosis". The Wall Street Journal. 8 Eylül 2013. 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ "This Woman Invented a Way to Run 30 Lab Tests on Only One Drop of Blood". Wired. 18 Şubat 2014. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  12. ^ "Bringing Painless Blood Testing to the Pharmacy". Pharmacy Times. 13 Kasım 2014. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ a b c "This CEO is out for blood". Fortune. 12 Haziran 2014. 7 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ Hu (25 Mayıs 2018). "The rise and fall of Theranos, the blood-testing startup that went from a rising star in Silicon Valley to facing fraud charges over a wild 15-year span". Business Insider. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  15. ^ "Everything You Need to Know About the Theranos Saga So Far". Wired. 4 Mayıs 2016. 8 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  16. ^ Abelson, Reed (11 Mayıs 2016). "Embattled Blood Lab Theranos Makes a Bid to Regain Confidence". The New York Times. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2016. 
  17. ^ Ramsey (2 Aralık 2016). "Theranos Dissolves High-Profile Board of Counselors". Inc. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2016. 
  18. ^ Weaver. "Theranos Investor Riley Bechtel Steps Down From Board". The Wall Street Journal. 2 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2019. 
  19. ^ Crow, David (8 Nisan 2016). "Blood Simple". Financial Times. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016. 
  20. ^ a b Carreyrou (27 Aralık 2015). "At Theranos, Many Strategies and Snags". The Wall Street Journal. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2015. 
  21. ^ Leuty, Ron (29 Haziran 2015). "Theranos: Testing times lie ahead for secretive blood-testing firm". American City Business Journals. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016. 
  22. ^ "Theranos raises $45M to help patients track drug reactions". VentureBeat. 8 Temmuz 2010. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2013.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  23. ^ Loria, Kevin (29 Eylül 2014). "This Woman's Revolutionary Idea Made Her A Billionaire – And Could Change Medicine". Business Insider. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2016. 
  24. ^ "Theranos: From Unicorn Hype to 'Massive Fraud'". Barron's. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  25. ^ "The wildly hyped $9 billion blood test company that no one really understands". The Washington Post. 15 Ekim 2015. ISSN 0190-8286. 8 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  26. ^ "Bain & Company's Global Private Equity Report 2018". Bain (İngilizce). 26 Şubat 2018. 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022. 
  27. ^ "Why A Scandal Like Elizabeth Holmes Theranos Is Bound To Happen Again". Clever Banker (İngilizce). 21 Kasım 2022. 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  28. ^ "Theranos Finalizes Shareholder Recapitalization". Businesswire. 16 Mayıs 2017. 25 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2017. 
  29. ^ "Theranos Cost Business and Government Leaders More Than $600 Million". The Wall Street Journal. 3 Mayıs 2018. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2018.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  30. ^ Carreyrou (8 Temmuz 2016). "Theranos Dealt Sharp Blow as Elizabeth Holmes Is Banned From Operating Labs". The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. 6 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2019. 
  31. ^ Carreyrou. "Blood-Testing Firm Theranos to Dissolve". The Wall Street Journal. 5 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2018.