Karadeniz fıkraları
Temel, Karadenizlilerin kişileştirilmiş formu olup daha çok mizahi anlamıyla ve fıkra kahramanı olarak kullanılmaktadır. Günümüz fıkralarında kulanılan Temel karakterinin atasının Karagöz oyunundaki Laz olduğu iddia edilmektedir. Temel, Karadenizlinin keskin pratik zekası, hiperaktif karakteri, safça samimiyeti, olayları alışılmadık bakış açısıyla yorumlaması kendine özgü mizah anlayışına sahip fıkraların esin kaynağı olmuştur [1]. Osmanlı döneminde yaratılan diğer mizah kahramanları unutulurken Laz etnisitesini temsil eden Temel'in modern Türk folkloru içerisinde yaşaması Karadenizlilerin orta sınıf kentli elitle ve metropollere göçen diğer etnisitelerle kültürel çatışma sonucu güçlendiğine dikkat çekilmiştir [2]. Özhan Öztürk, Laz veya Karadeniz fıkraları da denilen fıkraların 3 bölümden oluşan bir kalıptan oluştuğunu bu kalıba uymayan fıkraların kahramanlarının Temel, Fadime, Dursun, İdris, Yunus vs. gibi isimler yakıştırılarak anlatılsa bile başka kültürlerden uyarlanıp Türkçeye çevrilen aptal fıkraları olduğunu iddia etmiştir. Öztürk'e göre Temel fıkraları günümüzde orijinal kaynağından uzaklaşmış olup kent kültürü tarafından yaratılan mizah endüstrisinin kapsamına girmiştir[3].
Filmler
Ayrıca bakınız
- Nasreddin Hoca
- İncili Çavuş
- Bektaşi
- Bekri Mustafa
- Nam-ı Kemal
- Aldar Köse
- Esenpulat
- Kayserili
- Yahudi
- Arnavut
- Çorumlu