Talamanca mitolojisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Talamancan mitoloji Kosta Rika'nın yerlı halklarından oluşan iki grup olan Bribri ve Cabecar insanlarının mitolojisidir. Bu insanlar iki farklı gruptur ama birbiriyle yakından ilişkili dil konuşurlar ve kültürel açıdan tek bir topluluk oluştururlar. Bazı istisnalar dışında, aynı dini inançları, aynı hikâyeleri, aynı ritüel şarkıları vb. Paylaşırlar.

Mitolojik figürler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kartal[ölü/kırık bağlantı] başlı altın Sibú figürü. Museo del Oro Precolombino, San Jose, Kosta Rika .
  • Sibu veya Sibö - birincil ilah, Dünya ve insanların yaratıcısı
  • Shulákama veya Shula'kma - Yılanların Kralı. Zehirli yılanlar onun okları olarak kabul edilir.[1]
  • Itso '- Sibú'nun yardımcısı
  • Sórkura veya SórkuLa - Sibú'nun büyükbabası (bazı kaynaklarda, büyük-amca)[1]
  • Sìitami - Sibú'nun annesi
  • Sibökõmõ - Sibú'nun babası
  • Nãmãitãmĩ, aynı zamanda Tapir olarak da bilinir - Sibú'nun kız kardeşi, Irìria'nın annesi
  • Irìria, Sulára, la Niña Tierra veya tapir kızı olarak da bilinir - Sibú'nun yeğeni
  • Sulá - Irìria'nın babası, yeraltı dünyasının efendisi
  • Bikakra - Irìria'nın büyükannesi
  • Tsuru ' - Sibú'nun karısı, kakao tanrıçası
  • Bulumia - Sibú'nun kuzeni, Shulákama'nın karısı
  • Sérke - rüzgarın kişileştirilmesi[1]
  • Duarö - insanlar gereksiz yere öldürürse hayvanları koruyan Sérke'nin hizmetkarı
  • MnuLtmi, ayrıca Duluitami - denizin kadın kişileştirilmesi
  • ChbekoL - enseste karşı yasaları çiğneyen insanları yiyen dev bir yılan
  • Dukur Bulú - Sibú'nun insanları yaratmasına yardım eden vampir yarasa
  • Káchabuké - zehirli bir kurbağa
  • Kasırga Çocuklar
  • Talá Yekela - gök gürültüsü tanrısı, Kasırga Çocuklarının babası
  • Dalàbulu - güneş tanrısı
  • Dìnamu - nehirden geçmeye çalışan insanları yiyen suda yaşayan kedi canavarı

Dünya tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta, dünya saf taştan yapıldığı ve toprak olmadığı için koşullar yaşam için elverişli değildi. Ayrıca o dönemdeki hayvanlar günümüzdeki insanlar gibiydi. Bir gün Sibö'nün evinde yaşayan yarasa Dukur Bulú evin içinde dışkılandı. Dışkıdan anında güzel kızlar doğdu. Sibö şaşkınlıkla Dukur Bulú'ya bunun neden olduğunu sordu. Annesi ve büyükannesi Makeur Siau ile yeraltı dünyasında yaşayan Sulá ve Nãmãitãmĩ'nin kızının kanını emdiğini söyledi. Sibö, Nãmãitãmĩ'yi kandırmak, onu ve kızını davet etmek ve dünyayı yaratmak için Iriria'yı ele geçirmek için bir parti düzenlemeyi planladı.

Denizin tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Museo Nacional de Costa Rica'daki bir palenque modeli

Sibö, yerli halkın ilk insan olarak kabul ettiği mısır tanelerini Dünya'nın altından getirdi. O sırada Sibö, farklı arkadaşlarının yardımıyla araziyi yaptı. Toprak, uzun süre dayanması için ana kayadan çok güçlü bir taştan yapılmıştır. Arazide birçok vadi ve tepe vardı, ancak neredeyse hiç bitki örtüsü yoktu.

Bugünkü gibi nehir veya lagün yoktu, bu yüzden deniz yoktu. O sırada bir ağaç konuşmaya başladı.

Ağacın davranışını merak eden Sibö, ağacı takip ederek ailesinin izni olmadan hamile kalan bir kadının kızı olduğunu fark etti. Ailesi çocuğun doğmasını istemediler, bu yüzden çok uzakta bir dağda doğum yapması gerekiyordu. Hoş karşılanmadığı için ağaç olmaya karar verdi. Kız doğduğunda annesi ona Bulumia adını verdi. Sibö'nün ilk kuzeniydi ve yetişkinken, yeryüzünün ötesinde, daire şeklinde yapılmış konik bir evde yalnız yaşıyordu. Palenque'nde (mesken) mutluydu ve sabahları şarkı söyledi, dans etti. Bir gün gök yüzününde Güneş Efendisini gördü. Hava çok sıcaktı ve bu, Bulumia'nın çok fazla ter salmasına neden olarak palenque'yi sular altında bıraktı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Jara Murillo, Carla Victoria. Diccionario de mitología bribri (1. baskı). San José, CR: EUCR.978-9977-67-738-5 .
  • Jara, C, V (1997). Zamanın yeri Hikayeler ve Bribri halkının diğer sözlü gelenekleri . San José, Kosta Rika. Kosta Rika Üniversitesi Yayınları. Üniversite Şehri Rodrigo Facio.
  • Fernández, Severiano (2011). Sibo ziyafeti . Limon. Nairi Vakfı.
  • Palmer, Paula; Sánchez, Juanita; Mayorga, Gloria (1993). Sibö'nin Hediyelerinin Bakımı: Kosta Rika'nın KéköLdi Yerli Rezervinden Çevresel Bir İnceleme . San José, Kosta Rika: Asociación de Desarrollo Integral de la Reserva Indígena Cocles / KéköLdi.9977-88-019-0ISBN 9977-88-019-0 .
  1. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :0 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)