Süleyman Halebi

Süleyman Halebi (Kürtçe:Seléman Ous Qopar) (1777-1800) İşgal döneminde Fransiz General Jean Baptiste Kléber'e suikast düzenleyerek öldüren Kürt kökenli^[1] teoloji öğrencisi.

Hayatı

Halebi, 1777 yılında Osmanlı imparatorluğuna bağlı Afrin sınırları içerisindeki Kukan köyünde doğdu. Dindar olan babası Muhammed Emin, tereyağı ve zeytinyağı satan bir esnaftı. Babası, Süleyman Halebi'yi 1797 yılında El-Ezher Üniversitesi'nde İslam bilimini okuması için Mısır yolladı.

Suikast

14 Haziran 1800'de 23 yaşındayken Süleyman Halebi, Mısır'ı işgal eden Napolyon'un yerini alan Fransız ordusu komutanı Jean-Baptiste Kléber'i öldürdü. Halebi, Kléber'e yaklaşabilmek için dilenci kılığına girerek onu bir kama ile bıçakladı. Suikastte kullanılan kama bir parkta gömülü bulundu. Halebi çok geçmeden tutuklandı.

Sonrası

Bu eylem nedeniyle, savaş konseyi, suç ortaklarıyla birlikte General Kléber'in cenaze gününde (17 Haziran) infaz ile onu ölüm cezasına çarptırdı. Suç ortakları Süleyman'ın gözleri önünde bedenleri yakılmadan önce kafaları mezarlıkta kesildi. Süleyman ise kazığa oturtma cezası ile cezalandırılacaktı. Kazığa oturtma olayını 19. yüzyılın bilginlerinden Claude Desprez şöyle anlatır:^[2]

"Fransız Savaş Konseyi tarafından adam yumruklarının yakılması ve daha sonra canlı canlı kazığa oturtmaya mahkum edildi. Cellat Barthelemy, Soliman'ın karın üstüne yatırdı, cebinden bir bıçak çıkardı, makatına bir kesi yaptı, sonra da kazığı tokmak ile makatına çaktı. Sonra hastanın kollarını ve bacaklarını bağladı, havaya kaldırdı ve kazığı hazırlanan bir deliğe sabitledi. Süleyman dört saat daha yaşadı ve Barthelemy'nin yokluğunda bir asker ona su vermeseydi daha uzun yaşayacaktı: o anda süresi dolmuştu"

Fransız doktor Dominique-Jean Larrey, 1803'te şunları anlatıyor:^[3]

"Suleyman'ın cesaret ve soğuk kanlılık ile sağ elinin yakılmasına izin vermesi hassas adamı şaşırtıyor. En acımasız ıstırapların ortasında, tek bir şikâyette bulunmadan yaklaşık dört saat yaşadı. Elin yanması kemiklere yayılmıştı ve kazık alt karın, sinirler ve damarların iç organlarını yırttıktan sonra sakrum kemiğini, iki lomber omurları kırmış ve vertebral kanalı delmişti. Bunun böyle olduğunu bir süre sonra, cesedinin üzerinde yapmış olduğum teftişle ikna oldum, zaten iskeletini doğal tarih müzesine bıraktım."

Halebi'nin kafatası ile suikastte kullandığı kama Fransa'da Musée de I'Homme müzesinde sergileniyor.^[4] Kleber'in suikastini anlatan "Sulayman Al-Halabi" oyunu 1965 yılında Afred Farag tarafından kurgulanmıştır.

Kaynakça

^ -https://books.google.be/books?id=ynVTala5804C&pg=PA180&lpg=PA180&dq=Suleyman+Halabi+kurd&source=bl&ots=XedBOC1lG5&sig=PTuBzPJ7Ymb2lIowCWQSuGkxv2M&hl=nl&sa=X&ei=bC58T-ObIOGc0QWdkM3bDQ#v=onepage&q=Suleyman%20Halabi%20kurd&f=false
^ "Claude Desprez, Kléber et Marceau., J. Dumaine, 1857". 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Dominique-Jean Larrey, Relation historique et chirurgicale de l'expédition de l'armée d'Orient en Egypte et en Syrie, chez Demonville et Sœurs, 1803". 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Musée de I'Homme 4 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] -https://books.google.be/books?id=ynVTala5804C&pg=PA180&lpg=PA180&dq=Suleyman+Halabi+kurd&source=bl&ots=XedBOC1lG5&sig=PTuBzPJ7Ymb2lIowCWQSuGkxv2M&hl=nl&sa=X&ei=bC58T-ObIOGc0QWdkM3bDQ#v=onepage&q=Suleyman%20Halabi%20kurd&f=false

[2] "Claude Desprez, Kléber et Marceau., J. Dumaine, 1857". 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[3] "Dominique-Jean Larrey, Relation historique et chirurgicale de l'expédition de l'armée d'Orient en Egypte et en Syrie, chez Demonville et Sœurs, 1803". 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[4] Musée de I'Homme 4 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]