Sokullu Mehmet Paşa Hamamı (Lüleburgaz)
 | |
| Diğer ad(lar) | Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi Hamamı |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Hamam |
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | Lüleburgaz, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°24′29″K 27°21′06″D / 41.40806°K 27.35167°D |
| Yaptıran | Sokullu Mehmet Paşa |
| Tamamlanma | 1569/1570 |
| Mimar(lar) | Mimar Sinan[1]:405 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Kesme taş, tuğla |
Sokullu Mehmet Paşa Hamamı, Kırklareli'nin güneyindeki Lüleburgaz ilçesinde bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Çifte hamam olarak inşa edilmiş yapı, günümüzde Lüleburgaz İlçe Belediyesi Meclis binası olarak kullanılmaktadır.[2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Lüleburgaz'daki Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi yapı topluluğu içerisindeki hamamın banisi Sokullu Mehmet Paşa ve mimarı Mimar Sinan'dır. Yapının inşa kitabesi olmadığından inşa tarihi olarak hamamın dahil olduğu külliyedeki kervansarayın üzerindeki kitabe dikkate alınmıştır. Bu kitabeye göre külliye, Miladi 1569/1570 yıllarında inşa edildiğinden hamamın da aynı tarihlerde inşa edildiği düşünülmektedir.[3][4]
Bir süre bir nakliye şirketinin deposu olarak kullanılan ve harap halde bulunan yapı 2013 yılında onarılmıştır.[3]
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]Sokullu Mehmet Paşa Hamamı çifte hamam şeklinde doğu batı yönünde inşa edilmiş dikdörtgen planlı bir yapıdır. Kadınlar bölümü doğuda, erkekler bölümü batıda yer almaktadır. Hamamda soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümleri olmak üzere üç bölüm bulunmaktadır. Yapının beden duvarlarında kesme taş; kubbelerinde ise tuğla kullanılmış ve üzeri kurşun ile kaplanmıştır.[3]
Erkekler Bölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Çifte hamamın batı cephesinde yer almaktadır. Bu cephedeki revaklı bölümlerin araları örtülmüştür ve dükkan olarak kullanılmaktadır. Giriş kısmı, kuzey-güney doğrultusundaki dükkan sıralarından üçüncü sıradaki revaklı bölümdedir. Kare planlı soyunmalık bölümüne basık kemerli giriş kapısından girilmektedir. Üzeri kubbeli olan bu mekanda kubbeye geçiş elemanı olarak sivri kemerli yivli tromplar kullanılmıştır.
Soyunmalıktan sivri kemerli bir kapı ile girilen kare planlı iki mekandan oluşan ılıklık bölümüne geçilmektedir ve üst örtüsü kubbe olan bu mekanlarda kubbeye geçiş elemanı olarak pandantifler yer almaktadır.[3]:90 Ilıklık bölümünün aydınlatması için iki kubbe üzerine 15 adet yuvarlak fil gözü yerleştirilmiştir.
Soğukluk bölümünden üzeri kubbeyle örtülü altıgen planlı[1]:411sıcaklık bölümüne geçilmektedir. Sıcaklık mekanının orta mekanının aydınlatması kubbesinin üzerindeki 30 adet ve eyvanlarına yerleştirilmiş üçer adet fil gözü ile sağlanmaktadır. Ayrıca kubbesi üzerine bir tane aydınlık feneri yerleştirilmiştir.[3]:91-92
Erkekler bölümün kubbesi tamamen yıkık durumdayken 2013'teki onarımlar ile yeniden yapılmıştır.
Kadınlar Bölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Çifte hamamın doğu cephesinde yer almaktadır. Mimari olarak erkekler bölümü ile aynı özellikleri göstermektedir. Erkekler bölümünden farklı olarak soğukluk kısmının ortasında bir havuz bulunmaktadır ve hela ile traşlık bölümleri ılıklık kısmının doğusunda yer almaktadır.[3]
Hamamın güney cephesinde dikdörtgen planlı su deposu ve külhan bölümleri yer almaktadır.[3]:92
Restorasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Giriş kapısı önündeki bilgilendirme panosunda belirtildiği üzere 18.04.2013 - 18.06.2014 tarihleri arasında Bulgaristan Lyubimets Belediyesi - Türkiye Kırklareli Lüleburgaz İlçe Belediyesinin birlikte yürüttüğü “Kültürel ve Tarihsel Mirasın Korunması” projesi kapsamında onarılarak Lüleburgaz İlçe Belediye Meclis binası olarak kullanılmaya başlanmıştır.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Önge, Yılmaz (1989). "Anadolu Türk Hamamları Hakkında Genel Bilgiler ve Mimar Koca Sinan'ın İnşa Ettiği Hamamlar". Mimarbaşı Koca Sinan’ın Yaşadığı Çağ ve Eserleri I. ss. 403-412.
- ^ "Sokullu Mehmet Paşa Hamamı". 11 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
- ^ a b c d e f g h Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- ^ "Lüleburgaz Sokullu Hamamı - Kırklareli". 30 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2024.
| Otorite kontrolü |
|
|---|
