Siyaset okuryazarlığı
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Siyaset Okuryazarlığı, bireylerin siyaseti değerlendirebilmesine imkân veren temel bilgileri, bazı becerileri ve bu yöndeki yetenekleri anlatır[1]
Siyaset Okuryazarlığın biri bilişsel, diğeri davranışsal olmak üzere 4 becerisi şunlardır:
- Siyasi bilinç(lenme)
- Yönetime katılım
- Kamusal tartışmalara dahil olmak
- Dünya vatandaşlığı duyarlılığı geliştirmek
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyaset Okuryazarlığı kavramını 1978'deki bir raporunda -"political literacy" olarak- kullanan ve sonraki çalışmalarına da yansıtan İngiliz siyaset bilimci Bernard Crick olur.[2] İngiltere'de demokrasiyi güçlendirmek işini parlamenterler haricinde eğitimin tüm kademelerinde yaymak amacıyla siyaset okuryazarlığı, siyasi bilinçlenmenin ve yeterliliğin adı olur. Brezilyalı eğitimci Paulo Freire de 1985'te çıkardığı The Politics of Education kitabında siyaset okuryazarlığı, politik cehaletin zıttında bir yerde konumlandırarak bu yöndeki bilinçlenmenin altını çizer.[3] 19 Kasım 2002 tarihinde Birmingham Üniversitesinde St.Martin College'den Peter Breet'in başkanlığında çeşitli üniversitelerden öğretim elemanlarının katıldığı tek günlü çalıştayda demokrasi eğitimi temelinde siyaset okuryazarlığı ele alınır.[4] Böylelikle siyaset okuryazarlığı daha çok eğitim içeriklerinde sivil katılım, demokrasi eğitimi, etkin/aktif vatandaşlıkla bağ kurarak anlam kazanır.
Kavramsallaşma[değiştir | kaynağı değiştir]
Literatürde iki tür kullanım söz konusudur. Hem "politik okuryazarlık" hem de "politika okuryazarlığı". Kavramı ilk kez kullanan Bernard Crick politik okuryazarlık (political literacy) derken sıfat tamlaması yapar. Diğer okuryazarlıkların adlandırılmasında yaygın kullanım ise belirtisiz isim tamlaması biçimindedir: Medya okuryazarlığı, finans okuryazarlığı, bilgi okuryazarlığı gibi. Süleyman İnan, okuryazarlığın politik olanı mı yoksa politikanın okuryazarlığı mı diye sorarak "nasıl" okuryazarlığın değil "neyin" okuryazarlığın önemli olduğunu belirtir. Bu yüzden siyaset (politika) okuryazarlığı deyişini benimser. Literatürde her iki kullanıma rastlansa da, politika (siyaset) okuryazarlığın kabul görme eğilimi artmaktadır.
Atölye Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye'de siyaset okuryazarlığın bilinmesi ve yayılması için sosyal bilimci akademisyen Prof.Dr. Süleyman İnan tarafından 2015'ten beri uygulama içeren atölye çalışmaları yürütülmektedir.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ İnan, Süleyman. Siyaset Okuryazarlığı: Yöneten Birey Olmak ve Okullarda Siyaset Eğitimi Mümkün mü? (ISBN 978-605-7764-96-6). İstanbul: Yeni İnsan Yayınları. 2021. ss. 61-102. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021.
- ^ Crick B Porter, The political education and political literacy (978-0582363199) (İngilizce). London: Longman. 1978.
- ^ Freire, Paulo. The politics of education-Culture, Power and Liberation. (978-0897890434) (İngilizce). Westport, CT: Bergin&Garvey. 1985. s. 103.
- ^ "Workshop on Political Literacy". www.researchgate.net. 10 Kasım 2021. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021.
- ^ "Siyaset Okuryazarlığı (Politics Literacy)". S. İnan (Orcid no: 0000-0003-1978-2527). 10 Kasım 2021. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2021.