Situs solitus
Situs solitus, gövde ve karın bölgesindeki organların normal pozisyonu için kullanılan tıbbi terimdir. Anatomik olarak bu; kalbin solda, pulmoner kulakçığın sağda ve sistemik kulakçığın kalp apeksi ile birlikte solda olduğu anlamına gelir. Sağ taraftaki organlar karaciğer, safra kesesi ve üç loblu bir akciğer ile inferior vena kava iken sol taraftaki organlar mide, dalak, iki loblu bir akciğer ve aorttur.[1]
Normal durumdan farklı varyantlar nispeten nadirdir. Tüm organların tamamen tersine dönmesi, situs inversus olarak bilinirken sadece bazı organların tersine dönmesi, situs ambiguus veya heterotaksi olarak adlandırılır. Normal düzendeki iç organların yanı sıra sadece kalbin tersine dönmesine dekstrokardi denir.
Gelişim[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsanların dış anatomisinin çoğu iki taraflı simetrik olmasına rağmen normal situs solitus düzenini oluşturmak üzere birçok içsel yapının asimetrik olarak gelişmesi için sinyal verilmesi gerekir. Bu uyarılmış asimetrinin, gelişimi yönlendiren bir dizi morfolojik faktör tarafından elde edildiği düşünülmektedir. Örneğin; embriyonun zıt taraflarındaki farklı seviyelerdeki NODAL proteinleri, embriyonik kalbin uygun şekilde bükülmesiyle bağlantılıdır ve bu durum, ona asimetrik şeklini verir.[2] Bu gelişime rehberlik eden proteinlerin embriyo boyunca dağılımının nodal silya olarak tanımlanmış bir tür embriyonik boğum hücresinin yalnızca saat yönünün tersine hareket eden ve böylece potansiyel olarak embriyodaki molekülleri asimetrik olarak dağıtabilecek bir akım yaratmasının sayesinde olduğu düşünülmektedir.[1][3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "How the Body Tells Left from Right". Scientific American (İngilizce). doi:10.1038/scientificamerican0699-46. 22 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ Wolpert, Lewis (Ekim 2005). "Development of the asymmetric human". European Review (İngilizce). 13 (S2): 97-103. doi:10.1017/S1062798705000682. ISSN 1474-0575. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.
- ^ Hirokawa, Nobutaka; Tanaka, Yosuke; Okada, Yasushi (1 Temmuz 2009). "Left–Right Determination: Involvement of Molecular Motor KIF3, Cilia, and Nodal Flow". Cold Spring Harbor Perspectives in Biology (İngilizce). 1 (1): a000802. doi:10.1101/cshperspect.a000802. ISSN 1943-0264. PMC 2742083 $2. PMID 20066075. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023.