Sihizmde tanrı
Sihizmde tanrının tüm yaratılış ve ötesine nüfuz eden "birlik" olduğuna inanılır. Yaratılışın her parçasının içinde yer alır[1] ve İk Onkar sembolüyle gösterilir.[2] Tanrı, egoizmden vazgeçen ve bu "birlik" üzerine meditasyon yapan herkes için tarif edilemez ancak bilinebilir ve algılanabilirdir.[3] Sih guruları, Sihizmin kutsal kitabı Guru Granth Sahib'de bulunan ilahilerinde tanrıyı çeşitli şekillerde tanımlamıştır ancak tanrının birliği sürekli olarak vurgulanmaktadır.
Tanrı, Guru Granth Sahib'in ilk bölümü olan Mul Mantar'da (çev. 'İlk Söz')[4][5] şöyle anlatılır:
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ikk ōankār sat(i)-nām(u) karatā purakh(u) nirabha'u niravair(u) akāla mūrat(i) ajūnī saibhan(g) gur(a) prasād(i).
Sadece Oankar var ve buna gerçek denir, o tüm yaratılışta yer alır ve korkusuzdur, nefret etmez ve ebedidir, evrenseldir ve kendi kendine var olmuştur! Gurunun lütfuyla bunu öğreneceksiniz.
- Sri Guru Granth Sahib 29 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sayfa 1
Genel kavramlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Panenteizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Sihizm, panenteistiktir ve yalnızca "Tek Tanrı" olduğuna inanır. Sihizmin kurucusu Guru Nanak, her türlü Pakhand'ı (ikiyüzlülük veya ikilik) şiddetle kınamaktadır. Nanak, tanrının birliği fikrini vurgulamak için "IK" (bir) rakamını Onkar hecesinin önüne eklemiştir ("Yaratıcı, Koruyucu ve Yok Edici Birdir").[6] Sih düşüncesi, Her Şeye Gücü Yeten (Tanrı) ile başlar ve ardından tanrıyı evrenselleştirerek her şeyi kaplayan yaratıcının kozmik gerçekliğine iner.[7] Tanrı cinsiyetsiz olarak tanımlanırken aynı zamanda çok sayıda metaforla da tanımlanır, örneğin:
ਏਕੁ ਪਿਤਾ ਏਕਸ ਕੇ ਹਮ ਬਾਰਿਕ ਤੂ ਮੇਰਾ ਗੁਰ ਹਾਈ ॥
"Ek(u) pitaa ekas ke ham baarik"
"Tek tanrı, her şeyin babasıdır;
Biz onun çocuklarıyız."
- —SGGS. Ang 611
Öncelikli Monizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Sihizm, mevcut tüm şeylerin onlardan farklı bir kaynağa geri döndüğüne dair bir bakış açısı olan "Öncelikli Monizm" kavramına uyar. Buna göre duyularımızın kavradığı her şeyin illüzyon iken tanrı tek gerçekliktir. Zamana tabi olan biçimler ortadan kalkacaktır. Tanrı gerçekliği, tek başına ebedi ve sonsuzdur.[8] Bu düşünceye göre Aatmaa (ruh) ParamAatma'dan doğmuş ve ParamAatma'nın (Yüce Ruh) bir yansımasıdır[9] ve tıpkı okyanusla birleşen bir su damlası gibi suyun suya geri dönmesi gibi yine onunla birleşirdi.
ਜਿਉ ਜਲ ਮਹਿ ਜਲੁ ਆਇ ਖਟਾਨਾ ॥
Jio Jal Maaee Jal Aae Khattaanaa ||
Su suyla karışmaya başladığında,
ਤਿਉ ਜੋਤੀ ਸੰਗਿ ਜੋਤਿ ਸਮਾਨਾ ॥
Thio Jothee Sang Joth Samaanaa ||
Onların ışığı ışığa karışır.
- —SGGS. Ang 278
Tanrı ve ruh, ateş ile kıvılcımda olduğu gibi birbiriyle özdeştir; SatGuru Sri Guru Granth Sahib Ji'de de "Aatam meh Ram, Ram meh Aatam" (Nihai ebedi tanrı, ruhtur ve ruh, nihai ebedi tanrıdır.") şeklinde belirtildiği gibi ikisi de temelde aynıdır. Bir ırmaktan milyonlarca dalga yükselir ve yine sudan oluşan dalgalar yine su olur; aynı şekilde, tüm ruhlar "Evrensel Varlık"tan çıkmış ve yeniden ona karışacaklardır.[10]
Waheguru
[değiştir | kaynağı değiştir]Guru Granth Sahib'de tüm çeşitli dinlerin bakış açısına göre sık sık tanrıya göndermeler vardır ve tüm dinlerdeki tanrı bakış açısını kabul eder.[11] Guru Granth Sahib, tanrının yüce bir güç olduğunu öğretir.[12]
Belirli kavramlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük Mimar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sih felsefesi, tanrının "Evrenin Büyük Mimarı" olduğuna inanır. Tek başına yaratıcı, sürdürücü ve yok edicidir; Ek.[13] Tanrı, Karta Purakh'dır,[8] mekansal-zamansal evreni kendi benliklerinden yaratan "Yaratıcı-Varlık"tır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "BBC - Religions - Sikhism: Sikh Beliefs". 3 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ "Sikhism Religion of the Sikh People". www.sikhs.org. 10 Ocak 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ "Different Names of GOD incorporated in Sri Guru Granth Sahib ji". www.speakingtree.in. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
- ^ Indif.com. "The Sikh Mool Mantra - Ik Omkar". www.indif.com. 5 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ "BBC - GCSE Bitesize: The Mool Mantar". 12 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ "Sikhism and Monotheism". fateh.sikhnet.com. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ www.DiscoverSikhism.com. "Monotheism in Guru Granth Sahib". Guru Granth A Perspective. ss. 138.
- ^ a b "The Idea Of The Supreme Being (God) In Sikhism - Sikhism Articles - Gateway to Sikhism". Gateway to Sikhism (İngilizce). 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ Gujral, Maninder S. "ATMA". The Sikh Encyclopedia -ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ (İngilizce). 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ Singh, Jagraj (2009). A Complete Guide to Sikhism (İngilizce). Unistar Books. s. 266. ISBN 9788171427543. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
- ^ https://web.archive.org/web/20200101164351/http://www.srigranth.org/servlet/gurbani.gurbani?Action=Page&g=1&h=1&r=1&t=1&p=0&k=0&Param=1400 [yalın URL]
- ^ https://web.archive.org/web/20200101160630/http://www.srigranth.org/servlet/gurbani.gurbani?Action=Page&Param=7&g=1&h=1&r=1&t=1&p=0&k=0 [yalın URL]
- ^ "BBC - GCSE Bitesize: The origins of the universe". s. 1. 8 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
