Siberokrasi
Siberokrasi, fütürolojide bilginin etkili kullanımıyla yönetilen varsayımsal bir hükümet biçimini tanımlamaktadır. Halihazırda hiçbir siberokratik hükümet bulunmadığı için siberokrasinin tam olarak doğası büyük ölçüde varsayımsaldır; bununla birlikte, birçok gelişmiş ülkede giderek artan sayıda siberokratik öğe bulunabilir. Siberokrasi kuramı büyük ölçüde, kuram üzerine birkaç makale yayınlayan David Ronfeldt'in çalışmalarıdır.[1][2][3] Bazı kaynaklar siberokrasiyi algoritmik yönetişimle eşitlese de, algoritmalar bu bilgiyi işlemenin tek yolu değildir.[4][5]
Genel Bakış[değiştir | kaynağı değiştir]
'Siber-' ve '-krasi' köklerinden gelen siberokrasi, özellikle birbirine bağlı bilgisayar ağlarını kullanırken bilgi yoluyla yönetim anlamına gelir.[6] Bu anlayış, iktidarın kaynağının bilgi ve bilginin kontrolü olduğunu ileri sürmekte ve siyasi evrimin bir sonraki safhası olarak değerlendirilmektedir.[6]
Siberokrasinin temel unsuru, ilgili bilgilerin sorunun kaynağından çözümü gerçekleştirebilecek konumdaki kişilere hızlı bir şekilde aktarılmasıdır. Bu aktarım genellikle birbirine bağlı bilgisayar ağları ve otomatik bilgi tasnif yazılımlarından oluşan bir sistem aracılığıyla gerçekleşir. İnsan karar mercileri, yalnızca olağandışı sorunlar, sorun eğilimleri veya bir birey tarafından takip edilen bir itiraz süreci meydana geldiğinde kullanıma çağrılır. Siberokrasi, bazen yurtluk, yavaşlık ve diğer talihsiz niteliklerden muzdarip olduğu bilinen geleneksel bürokrasilerin işlevsel antitezi konumundadır. Bürokrasi, ayrı noktaları birbirine bağlayan tanımlanmış kanallar aracılığıyla bilgi akışını zorlayıp sınırlarken, siberokrasi birçok farklı tarafın erişebileceği bilgi yığınlarını aktarır.[7] Buna ek olarak, bürokrasi program ve bütçe gibi dayanıksız pratikleri uygularken, siberokrasi yönetim ve kültürel bağlamlara odaklanmasıyla daha uyarlanabilirdir.[8] Sonuçta bir siberokrasi, bir makine yönetimi hükümeti oluşturan devlet başkanı olarak bir yapay zeka kullanılmasa bile idari yapay zekalar kullanılabilir.
Ronfeldt ve Valda'ya göre siberokrasinin kesin biçimini belirlemek için henüz çok erken ancak demokrasi, totaliterlik ve hibrit hükümetler gibi geleneksel yönetim sistemlerine alternatifler oluşmasına yol açabilir.[3] Bazıları siberokrasinin halen varsayımsal olduğunu, çünkü mevcut bir siberokratik hükümetin henüz var olmadığını belirtirken, bazı bileşenlerinin bazı gelişmiş ülkelerdeki devletler tarafından zaten benimsendiğini kabul etmektedir.[9]
Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]
Siberokrasinin sonuçlarını belirlemek hala zor olsa da, özellikle yeni algılama aygıtlarının ve ağa bağlı toplum yapısının bir araya geldiği ortamda, siberokrasinin yeni hükümet ve siyasi sistem biçimlerine yol açacağını söyleyenler de bulunmaktadır.[10] Bununla birlikte, bu fütüristik hükümeti ortaya koyabilecek belirli örnekler vardır. Doğu Almanya Stasi'si bir siberokratik örgütün prototipi olarak düşünülebilir. Stasi, Doğu Almanya'nın toplam nüfusunun üçte birinden biraz fazlası olan altı milyon kişi hakkında dosya topluyordu, ancak bu dosyaları ayıklayacak bilgisayarları olmadığı için kendi dosya sistemlerinde boğulmalarına yol açıyordu. Dolayısıyla bilgiyi etkin bir şekilde kullanmalarını engelliyordu. Siberokratik bir hükümetin, ülke halkının tamamı ve ilgili yabancılar hakkındaki bilgileri hızlı ve etkin bir şekilde yönetmesi gerekecektir.
Uçuş yasağı listesi, siberokrasinin prototip bir örneğidir. İnternet Aktarmalı Sohbet (IRC) ve İnternet forumları da siberokratik toplumlara örnek olarak gösterilebilir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ David Ronfeldt (1991). "Cyberocracy, Cyberspace, and Cyberology:Political Effects of the Information Revolution" (PDF). RAND Corporation. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2014.
- ^ David Ronfeldt (1992). "Cyberocracy is Coming" (PDF). RAND Corporation. 1 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Aralık 2014.
- ^ a b Ronfeldt, David; Varda, Danielle (1 Aralık 2008). "The Prospects for Cyberocracy (Revisited)" (İngilizce). Social Science Research Network. 29 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024.
- ^ "Opinion | Transparency in governance, through cyberocracy". kathmandupost.com (İngilizce). 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Hudson, Alex (28 Ağustos 2019). "'Far more than surveillance' is happening and could change how government is run". Metro (İngilizce). 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b Walch, James; Walch, Jim (1999). In the Net: A Guide for Activists. Londra: Zed Books Ltd. ss. 48. ISBN 1856497585.
- ^ Neilson, Robert E. (1997). Sun Tzu and Information Warfare: A Collection of Winning Papers from the Sun Tzu Art of War in Information Warfare Competition. Washington, D.C.: National Defense University Press. ss. 18. ISBN 1579060374.
- ^ Bachman, Leonard R. (14 Haziran 2012). Two Spheres: Physical and Strategic Design in Architecture (İngilizce). Routledge. ISBN 9781136319044.
- ^ Kariye, Dr Badal W. (2010). The Political Sociology of Security, Politics, Economics & Diplomacy: Quicker Academic Path for Good Governance. Bloomington, IN: AuthorHouse. s. 98. ISBN 9781452085463.
- ^ Horowitz, Irving (6 Şubat 2018). Culture and Civilization: Volume 2, Beyond Positivism and Historicism (İngilizce). Routledge. ISBN 9781351524407.