Sarsma bandı
Sarsma bantları, sürücüleri üzerinde seyrettikleri şeridi terk etmek üzere oldukları veya yol üzerindeki potansiyel bir tehlikeye yaklaşmakta oldukları hakkında ses ve titreşim yoluyla uyaran yükseltilmiş veya oluklu yapıda bulunan trafik güvenliği unsurudur. Sarsma bantları ile ses ve titreşim yoluyla özellikle yorgun ve dikkatsiz araç sürücülerinin uyarılması sağlanarak kazaların azaltılması amaçlanmaktadır.[1]
Konumuna göre sarsma bantları[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarsma bantları konumuna göre; banket sarsma bantları, orta çizgi sarsma bantları ve enine sarsma bantları olmak üzere üç türden oluşmaktadır.[2]
Banket sarsma bantları[değiştir | kaynağı değiştir]
Banket sarsma bantları, sürücüleri şeritlerinden çıkmak üzere oldukları durumlarda uyarmak amaçlı kenar çizgisinin dış kısmına yola paralel olacak şekilde uygulanan sarsma bandı türüdür.
Orta çizgi sarsma bantları[değiştir | kaynağı değiştir]
Orta çizgi sarsma bantları, bölünmemiş yollarda sürücüleri orta çizgiyi geçmekte ve karşı yöne ilerlemekte oldukları konusunda uyarmak amacıyla orta çizgi boyunca bulunan sarsma bandı türüdür.
Enine sarsma bantları[değiştir | kaynağı değiştir]
Enine sarsma bantları, sürücüleri ilerideki kavşak, gişe ve tehlikeli viraj gibi yavaşlamalarını, durmalarını veya şerit değiştirmelerini gerektirebilecek olası beklenmedik tehlikelere karşı uyarmak amacıyla tehlikeden belirli mesafe önceden belirli aralıklarla yol eksenine dik bir şekilde uygulanan sarsma bandı türüdür. Enine sarsma bantları, tüm yol genişliğini yolun bir banketinden öbür banketine uzanacak şekilde kaplayabilirken sadece araç tekerleklerinin izleyecek olduğu güzergâhlara da uygulanabilir.[3]
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarsma bantları ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin New Jersey eyaletinde bulunan Garden State Parkway isimli karayolunda 1952 yılında kullanılmıştır.[4][5][6]
Başlarda değiştirilmiş silindirlerin kullanıldığı yol silindirleri ile oyuklu sarsma bantlarının uygulamasına odaklanılmış ilerleyen tarihlerde ise sarsma bandı uygulaması için özel olarak tasarlanmış, ticari olarak temin edilebilen özel araçlar kullanılmaya başlanmıştır.
Sarsma bantları, olukların aralığına ve üzerinden geçen otomobilin hızına bağlı olarak belirli ses frekanslarında gümbürtü çıkardıklarından müzikal yolların yapımında kullanılmışlardır.[7]
Verimlilik[değiştir | kaynağı değiştir]
Amerika Birleşik Devletleri'nde karayolları üzerinde araştırmalar yürüten Ulusal Kooperatif Karayolu Araştırma Programı'nın (National Cooperative Highway Research Program) 2009 verilerine göre iki şeritli kırsal yollardaki yaralanmayla ve ölümle sonuçlanan kafa kafaya çarpışma ve ters yönde yandan çarpışma türündeki kazaların görülme sıklığı orta çizgi sarsma bandı uygulamalarıyla birlikte %45, iki şeritli şehir içi yollarda ise %64 oranında azalmıştır.[8][9]
Aynı verilere göre banket sarsma bandı uygulamaları ile birlikte yaralanmayla ve ölümle sonuçlanan tek araçlı yoldan çıkma türü kazaların görülme sıklığı kırsal iki yönlü yollarda %36, erişime kontrollü kırsal yollarda ise %17 oranında azalmıştır.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Safety | FHWA". highways.dot.gov. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
- ^ "Index - Safety Evaluation of Transverse Rumble Strips on Approaches to Stop-Controlled Intersections in Rural Areas , May 2012 - FHWA-HRT-12-047". www.fhwa.dot.gov. 21 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.
- ^ "Garden State Parkway". www.nycroads.com. 7 Mayıs 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Magazines, Hearst (Şubat 1953). Popular Mechanics (İngilizce). Hearst Magazines.
- ^ Johnson, Bobbie; correspondent, technology (13 Kasım 2007). "Japan's melody roads play music as you drive". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 1 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ a b "General Information | FHWA". highways.dot.gov. 27 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Guidance for the Design and Application of Shoulder and Centerline Rumble Strips | Blurbs New | Blurbs | Publications". www.trb.org (İngilizce). 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.