San mitolojisi
San halkının geleneksel dini ve mitolojisi, Hristiyanlıkla olan etkileşim nedeniyle yetersiz bir şekilde bilinir.
Tanrılar ve efsanevi figürler[değiştir | kaynağı değiştir]
- ǀXam
ǀXam güneşe ve aya dua etti. Pek çok efsanede çeşitli yıldızlara atfedilir.
- ǀKágge̥n (bazen "Cagn" ola) şekil değiştirebilen hileci bir tanrıdır. O ve
- ǂKá̦gára ve ǃHãunu, şimşekle savaşarak doğuda büyük fırtınalara neden olan kayınbiraderlerdir.
Trans[değiştir | kaynağı değiştir]
Ruh dünyasına girmek için, trans bir şaman tarafından vesayetçi bir ruhun ya da güç hayvanının avlanması yoluyla başlatılmalıdır.[1] Eland genellikle güç hayvanı görevi görür.[2] Eland yağ inisiyatifleri ve dahil olmak üzere birçok ritüellerde sembolik olarak kullanılır. Zürafa, kudu ve hartebeest gibi diğer hayvanlar da bu işlevi görebilir.
San dinindeki en önemli ritüellerden biri büyük dans veya trans dansıdır. Bu dans tipik olarak, kadınların alkışladığı ve şarkı söylediği ve erkeklerin ritmik olarak dans ettiği dairesel bir formdur. Öğrenci şaman ilk kez transa geçmek için halüsinojenleri kullanabilir.[3]
Psikologlar nöropsikolojide halüsinasyonları ve değişen bilinç durumlarını araştırdılar. Entoptik fenomenlerin ritmik dans, müzik, duyusal yoksunluk, hiperventilasyon, uzun süreli ve yoğun konsantrasyon ve migren yoluyla ortaya çıkabileceğini buldular .[4] Psikolojik yaklaşım, kaya sanatını üç trans evresiyle açıklar. Transın ilk aşamasında, değişmiş bir bilinç durumu ortaya çıkacaktır. İnsanlar genellikle entoptik fenomen olarak bilinen geometrik şekilleri deneyimleyecektir. Bunlar arasında zikzaklar, köşeli çift ayraçlar, noktalar, benekler, ızgaralar, girdaplar ve U şekilleri bulunur. Bu şekiller özellikle Güney Afrika'daki kaya gravürlerinde bulunabilir.
Transın ikinci aşamasında insanlar entoptik fenomeni anlamaya çalışırlar. Kendilerine tanıdık gelen bir şey yaratıncaya kadar 'gördükleri' şekli detaylandıracaklardı. Transın ikinci aşamasını deneyimleyen şamanlar, doğal dünyayı kendi entoptik fenomenlerine dahil edecek, petekleri veya diğer tanıdık şekilleri görselleştireceklerdi.
Üçüncü aşamada, zihinsel imgelemde radikal bir dönüşüm meydana gelir. En dikkat çekici değişiklik, şamanın deneyimin bir parçası haline gelmesidir. Laboratuvar koşullarında denekler, dönen bir tünelden aşağı kayma, yerdeki mağaralara veya deliklere girme deneyimi yaşadıklarını keşfettiler. Üçüncü aşamadaki insanlar gerçeklik üzerindeki kontrollerini kaybetmeye başlarlar ve canavarları ve güçlü duygusal içerikli hayvanları halüsinasyona uğratırlar. Bu aşamada kaya resmindeki therianthropes, kişiye fiziksel bir dönüşüm geçirdiği hissini veren yüksek duyusal farkındalık olarak açıklanabilir.[4]
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Jolly, Pieter (2002). Therianthropes in San Rock Art 26 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The South African Archaeological Bulletin", 57(176):85–103
- ^ Lewis-Williams (1987). A Dream of Eland: An Unexplored Component of San Shamanism and Rock Art 26 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "World Archaeology", 19(2):165–177
- ^ H. J. Deacon, Janette Deacon. Human Beginnings in South Africa: Uncovering the Secrets of the Stone Age. David Philip Publishers, 1999, p. 170.
- ^ a b Fagan, Brian M (1998). From Black Land to Fifth Sun: The Science of Sacred Sites. Basic Books 978-0-7382-0141-2
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- African Intellectual Heritage: A Book of Sources. Temple University Press. 1996. ss. 35-37. ISBN 1-56639-403-1.African Intellectual Heritage: A Book of Sources. Temple University Press. 1996. ss. 35-37. ISBN 1-56639-403-1. African Intellectual Heritage: A Book of Sources. Temple University Press. 1996. ss. 35-37. ISBN 1-56639-403-1.
- Hunters and Herders of Southern Africa. Cambridge University Press. 1992. ISBN 0-521-42865-3. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.Hunters and Herders of Southern Africa. Cambridge University Press. 1992. ISBN 0-521-42865-3. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. Hunters and Herders of Southern Africa. Cambridge University Press. 1992. ISBN 0-521-42865-3. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- Biesele, M. 1993. Et Gibi Kadınlar: Kalahari Ju / 'hoan'ın Folklor ve Toplayıcı İdeolojisi. Johannesburg: Witwatersrand Üniversite Yayınları.
- Bleek, WHI ve Lloyd, LC 1911. Bushman Folklorunun Örnekleri. Londra: George Allen.
- Garlake, PS 1995. Avcının Vizyonu. Londra: British Museum Press.
- Günther, M. 1999. Tricksters & Trancers: Bushman Religion and Society. Indiana: Indiana University Press.
- Encyclopedia of Religion and Ethics Part 2. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-3670-1. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.Encyclopedia of Religion and Ethics Part 2. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-3670-1. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. Encyclopedia of Religion and Ethics Part 2. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-3670-1. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- Heinz, HJ. 1975. Unsurları ! Ko Bushmen dini inançları. Anthropos 70: 17–41.
- Hewitt, RL 1986. Güney San. Hamburg: Helmut Buske Verlag, Quellen zur Khoisan-Forschung 2.
- Hollman, J. (Ed.) 2007. / Xam Bushmen'in Gelenek ve İnançları. Johannesburg: Witwatersrand Üniversite Yayınları.
- Keeney, B. 1999. Şifa Profilleri: Kalahari Bushmen Şifacılar. Philadelphia: Ringing Rocks Basın.
- Myth, Ritual and Religion Part 1. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-5668-0.[ölü/kırık bağlantı]Myth, Ritual and Religion Part 1. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-5668-0.[ölü/kırık bağlantı] Myth, Ritual and Religion Part 1. Kessinger Publishing. 2003. ISBN 0-7661-5668-0.[ölü/kırık bağlantı]
- Lee, RB 1967. Trance Cure of the! Kung Bushmen. Natural History 76 (9): 31-37.
- Lee, RB 1968. Sosyolojisi! Kung Bushman Trans Performansı. Prince, R. (Ed) Trance and Possession States'de. Montreal: RM Bucke Memorial Society.
- Stories that Float from Afar: Ancestral Folklore of the San of Southern Africa. New Africa Books. 2000. ISBN 0-86486-462-0. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.Stories that Float from Afar: Ancestral Folklore of the San of Southern Africa. New Africa Books. 2000. ISBN 0-86486-462-0. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. Stories that Float from Afar: Ancestral Folklore of the San of Southern Africa. New Africa Books. 2000. ISBN 0-86486-462-0. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- Lewis-Williams, David (2004). San Maneviyat Kökleri, İfadeler ve Sosyal Sonuçlar. Çift Katlı.1-919930-65-5ISBN 1-919930-65-5
- Marshall, L. 1999. Nyae Nyae! Kung. Cambridge (Massachusetts): Peabody Museum Monographs (Sayı 8), Harvard Üniversitesi.
- Mohamed, Pops (2000). Kalahari Bushmenleri (CD).
- A Desert Bestiary. Big Earth Publishing. 1996. ISBN 1-55566-176-9. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.A Desert Bestiary. Big Earth Publishing. 1996. ISBN 1-55566-176-9. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. A Desert Bestiary. Big Earth Publishing. 1996. ISBN 1-55566-176-9. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- The Poetics of Myth. Routledge. 2000. ISBN 0-415-92898-2. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.The Poetics of Myth. Routledge. 2000. ISBN 0-415-92898-2. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. The Poetics of Myth. Routledge. 2000. ISBN 0-415-92898-2. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- San Spirituality: Roots, Expression, and Social Consequences. Rowman Altamira. 2004. ISBN 0-7591-0432-8. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.San Spirituality: Roots, Expression, and Social Consequences. Rowman Altamira. 2004. ISBN 0-7591-0432-8. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. San Spirituality: Roots, Expression, and Social Consequences. Rowman Altamira. 2004. ISBN 0-7591-0432-8. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- The Essential Guide to San Rock Art. New Africa Books. 1998. ISBN 0-86486-430-2. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.The Essential Guide to San Rock Art. New Africa Books. 1998. ISBN 0-86486-430-2. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. The Essential Guide to San Rock Art. New Africa Books. 1998. ISBN 0-86486-430-2. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- Thematic guide to world mythology. Greenwood Publishing Group. 2004. ISBN 0-313-31505-1.Thematic guide to world mythology. Greenwood Publishing Group. 2004. ISBN 0-313-31505-1. Thematic guide to world mythology. Greenwood Publishing Group. 2004. ISBN 0-313-31505-1.
- Vinnicombe, S. 1976. Eland Halkı: Drakensberg Bushmen'in yaşamlarının ve düşüncelerinin bir yansıması olarak kaya resimleri. Pietermaritzburg: Natal Üniversitesi Yayınları.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Reality and Non-reality in San Rock Art (PDF). Raymond Dart Lectures (lecture 25). Johannesburg: Witwatersrand University Press. 1988. ISBN 1-86814-024-5. ISSN 0079-9815. 3 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.Reality and Non-reality in San Rock Art (PDF). Raymond Dart Lectures (lecture 25). Johannesburg: Witwatersrand University Press. 1988. ISBN 1-86814-024-5. ISSN 0079-9815. 3 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. Reality and Non-reality in San Rock Art (PDF). Raymond Dart Lectures (lecture 25). Johannesburg: Witwatersrand University Press. 1988. ISBN 1-86814-024-5. ISSN 0079-9815. 3 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Kasım 2020.
- 3008 Rock Painting S00568, Bethlehem, Dihlabeng İlçe Belediyesi, Özgür Devlet'in 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dünya Dijital Kütüphanesi sunumu . 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pretoria Üniversitesi .