İçeriğe atla

San mitolojisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

San halkının geleneksel dini ve mitolojisi, Hristiyanlıkla olan etkileşim nedeniyle yetersiz bir şekilde bilinir.

Tanrılar ve efsanevi figürler

[değiştir | kaynağı değiştir]
ǀXam

ǀXam güneşe ve aya dua etti. Pek çok efsanede çeşitli yıldızlara atfedilir.

  • ǀKágge̥n (bazen "Cagn" ola) şekil değiştirebilen hileci bir tanrıdır. O ve
  • ǂKá̦gára ve ǃHãunu, şimşekle savaşarak doğuda büyük fırtınalara neden olan kayınbiraderlerdir.

Ruh dünyasına girmek için, trans bir şaman tarafından vesayetçi bir ruhun ya da güç hayvanının avlanması yoluyla başlatılmalıdır.[1] Eland genellikle güç hayvanı görevi görür.[2] Eland yağ inisiyatifleri ve dahil olmak üzere birçok ritüellerde sembolik olarak kullanılır. Zürafa, kudu ve hartebeest gibi diğer hayvanlar da bu işlevi görebilir.

San dinindeki en önemli ritüellerden biri büyük dans veya trans dansıdır. Bu dans tipik olarak, kadınların alkışladığı ve şarkı söylediği ve erkeklerin ritmik olarak dans ettiği dairesel bir formdur. Öğrenci şaman ilk kez transa geçmek için halüsinojenleri kullanabilir.[3]

Psikologlar nöropsikolojide halüsinasyonları ve değişen bilinç durumlarını araştırdılar. Entoptik fenomenlerin ritmik dans, müzik, duyusal yoksunluk, hiperventilasyon, uzun süreli ve yoğun konsantrasyon ve migren yoluyla ortaya çıkabileceğini buldular .[4] Psikolojik yaklaşım, kaya sanatını üç trans evresiyle açıklar. Transın ilk aşamasında, değişmiş bir bilinç durumu ortaya çıkacaktır. İnsanlar genellikle entoptik fenomen olarak bilinen geometrik şekilleri deneyimleyecektir. Bunlar arasında zikzaklar, köşeli çift ayraçlar, noktalar, benekler, ızgaralar, girdaplar ve U şekilleri bulunur. Bu şekiller özellikle Güney Afrika'daki kaya gravürlerinde bulunabilir.

Transın ikinci aşamasında insanlar entoptik fenomeni anlamaya çalışırlar. Kendilerine tanıdık gelen bir şey yaratıncaya kadar 'gördükleri' şekli detaylandıracaklardı. Transın ikinci aşamasını deneyimleyen şamanlar, doğal dünyayı kendi entoptik fenomenlerine dahil edecek, petekleri veya diğer tanıdık şekilleri görselleştireceklerdi.

Üçüncü aşamada, zihinsel imgelemde radikal bir dönüşüm meydana gelir. En dikkat çekici değişiklik, şamanın deneyimin bir parçası haline gelmesidir. Laboratuvar koşullarında denekler, dönen bir tünelden aşağı kayma, yerdeki mağaralara veya deliklere girme deneyimi yaşadıklarını keşfettiler. Üçüncü aşamadaki insanlar gerçeklik üzerindeki kontrollerini kaybetmeye başlarlar ve canavarları ve güçlü duygusal içerikli hayvanları halüsinasyona uğratırlar. Bu aşamada kaya resmindeki therianthropes, kişiye fiziksel bir dönüşüm geçirdiği hissini veren yüksek duyusal farkındalık olarak açıklanabilir.[4]

  1. ^ Jolly, Pieter (2002). Therianthropes in San Rock Art 26 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The South African Archaeological Bulletin", 57(176):85–103
  2. ^ Lewis-Williams (1987). A Dream of Eland: An Unexplored Component of San Shamanism and Rock Art 26 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "World Archaeology", 19(2):165–177
  3. ^ H. J. Deacon, Janette Deacon. Human Beginnings in South Africa: Uncovering the Secrets of the Stone Age. David Philip Publishers, 1999, p. 170.
  4. ^ a b Fagan, Brian M (1998). From Black Land to Fifth Sun: The Science of Sacred Sites. Basic Books 978-0-7382-0141-2

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]