San Marco (oyun)

San Marco oyunu (İnglizce: San Marco), 3-4 kişilik böl-seç mekaniğinde bolca strateji kısmen şans içeren, politik alan hakimiyeti temalı bir kutu (masa) oyunudur. Oyunun amacı oyuncuların taktik becerilerini kullanarak Venedik şehrinin altı bölgesinde çoğunluğu ele geçirerek en fazla prestij puanı toplamaktır. 10 yaş üzeri için uygundur.

Tarihçe

San Marco oyunu 2001 yılında Alan R. Moon and Aaron Weissblum tarafından dizayn edildi. 2001 yılında Meeples'in Seçimi Ödülü’nü (Meeples' Choice Award 2001) ve 2002 yılında Uluslararası Oyuncular Ödülü’ nden (International Gamers Award, 2002) “En iyi çok oyunculu strateji oyunu” ödülünü kazandı. Oynanış ve içerik bakımında El Grande (1995) ve Tycoon 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1998) oyunlarına kısmen benzerlik göstermektedir. Oyundaki kartları böl-seç sistemi turlardaki puanlamayı öngörülemez ve ilginç kılmakta bu da her turu daha heyecanlı ve eğleneli hale getirmektedir.

Oyun altın çağını yaşayan Venedik şehrinde geçer. Birkaç aristokrat aile seçilmiş Doç (Doge) başkanlığındaki Yüksek Kent Konseyinde temsil edilmektedir. Ancak Venedik’in ayrı idari bölgelerinde hakimiyet için aileler arasında iktidar mücadelesi amansız bir politik savaşı başlatır. Elindeki kartları akıllıca kullanıp Doç’un takdirini kazanarak en yüksek prestij puanına ulaşan oyuncu oyunu da kazanacaktır.

Türkiye’de ilk kez 2000'li yıllarda Ravensburger lisansı (Spiele Nr. 26 240 3) altında ithal edilerek piyasaya sürüldü ancak oyun açıklamalarında Türkçe yoktur. Dünyada tekrar üretimi yapılmayan oyun artık Türkiye’de de bulunamamaktadır.

Oyun malzemeleri

1. 1 Oyun tablası
2. 100 Aristokrat taşı (4 renkten 25’şer tahta küp)
3. 8 Prestij taşı (4 renkten 8 tahta silindir)
4. 12 köprü figürü (beyaz plastik)
5. 62 Aksiyon Kartı
   • 30 Bölge kartı (Her bölge için 5 adet)
   • 6 Köprü kartı
   • 12 Transfer kartı
   • 10 Doç kartı
   • 4 Sürgün kartı
6. 28 Ceza kartı
   • 8 adet 1 değerinde
   • 10 adet 2 değerinde
   • 10 adet 3 değerinde
7. 1 adet Doç piyonu (kırmızı plastik)
8. 1 İşaret taşı (turuncu tahta silindir)
9. 1 zar

Oyuna hazırlık

1. Oyun tahtası; Venedik'in Büyük kanal (Canal Grande) ve diğer kanallarla çevrili altı bölgesini gösterir (teknik nedenlerle gerçeğin birebir kopyası değildir):
   1. Cannaregio (6/4)
   2. Santa Groce (7/4)
   3. San Polo (6/5)
   4. Dorsoduro (6/4)
   5. San Marco (8/6)
   6. Castello (7/4)
2. Her bölgenin yanındaki parantez içindeki ikili rakamlar bölgenin prestij değerlerini temsil eder. Bir turda o bölge puan verdiğinde, bölgede en fazla Aristokrat’ı olan oyuncu iki sayıdan büyük sayıya eşit Prestij Puanı ve ikinci en fazla Aristokrat’ı olan oyuncu da küçük sayıya eşit Prestij Puanını alır. O bölgede daha az sayıda Aristokratı olan oyuncu varsa bir şey alamaz ve turu boş geçer. Bölge numaraları sadece Aristokrat’ların ilk başlangıçta yerleştirilmesinde kullanılır.
3. Prestij puan cetveli oyun tahtasının dış kenarı boyunca uzanır. Burası oyuncuların Prestij Puanlarının kaydedildiği yerdir.
4. Oyuncuların her turdaki rolleri, oyun tahtasının sağ üst köşesinde yer alan Taş tablet resmi üzerinde gösterilir. Her oyuncunu rolünü tamamlaması ile bir dönem sona erer. Her dönem bittiğinde bu kez oyun tahtasının sağ alt köşesinde bulunan Güneş saati resminde işaret taşı bir dönem hareket eder.
5. Oyun ideal olarak 4 kişi oynanır (3 kişilik oyun kuralları aşağıda açıklanmıştır).
6. Her oyuncu bir renk seçer şunları başlangıçta alır: 25 Aristokrat taşı, 2 Prestij taşı ve 1 Köprü
7. Tüm oyuncular Prestij taşlarından birini kenardaki prestij puan cetvelinin "0" hanesine koyarlar, diğer prestij taşları ise tahtanın sağ üst köşesindeki Taş tablet’in üzerine yerleştirilir.
8. Güneş saatinin "I" hanesine, her dönem bitiminde bir kare ileri doğru hareket edecek turuncu İşaret taşı konur. Doç piyonu, zar ve kalan köprüler şimdilik oyun tahtasının yanına yerleştirilir.
9. Aksiyon ve Ceza kartları ayrılır, karıştırılır ve oyun tahtasının yanında iki ayrı kapalı deste şekilde konur.
10. İlk başlangıçta, oyuncular sırayla 4’er kez zar atarlar ve her zardan sonra sonucuna göre ellerindeki Aristokrat’ ardan 2 tanesini zarda gelen sayının bölgesine yerleştirir. Örneğin, "6" atarsa Castello bölgesine 2 aristokrat yerleştirir çünkü Castello’nun numarası “6” dır. Bir oyuncu aynı sayıyı dört kez atarsa, farklı bir sayı elde edinceye kadar dördüncü turda tekrar zar atar. Her oyuncu 8 Aristokratını bölgelere yerleştirdikten sonra kalan Aristokratlarını yedek olarak önünde tutar.
11. Aristokrat’ların yerleşmesi bitince her oyuncu kendi 1 köprüsünü iki bölgeyi bağlayacak şekilde istediği iki bölge arasında oyun tahtasına yerleştirir. Köprü iki komşu bölgeyi birbirine bağlayacak şekilde yerleştirilmelidir. Her oyuncu kendi renginden 1 Aristokrat’ı da köprüsüne koyar. Bu aristokrat köprünün sahipliğini gösterir. Üçten fazla köprü hiçbir iki bölgeyi birbirine bağlayamaz.

Oynanış

1. Oyun üç dönemde geçer. Her dönemde oyunun gidişatına göre farklı sayıda turlar olabilir.
2. Oyunda oyuncular prestijli puanları kazanmak için Aksiyon ve Ceza kartlarını kullanırlar.
3. Oyundaki Roller (Dağıtıcılar ve Seçiciler):
   • Oyuncular turun başında Dağıtıcı(lar) ve Seçiciler olmak üzere iki gruba şu şekilde ayrılırlar. En yaşlı oyuncu ilk Dağıtıcı olma hakkına sahiptir ve her turdan sonra Taş Tablet’ teki sıraya göre saat yönünde rolleri değişirler.
   • Oyun başlarken ilk oyuncu (en yaşlı) kendi Prestij taşını Taş tabletin sol üst tarafına 1. Dağıtıcı hanesine yerleştir. Sonra diğer oyuncularının prestij taşlarını alır rastgele karıştırır ve birer birer diğer kutucuklara yerleştirir. Görmeden seçtiği ilk taşı, kendi taşının altındaki kareye koyar. Bu taşın sahibi oyuncu bu tur için 1.Seçici olacaktır. Daha sonra diğer iki taşı birer birer görmeden alır ve üst kısımdan başlayarak sağ taraftaki boş alanlara yerleştirir. Bu renklerin oyuncuları sırasıyla 2. Dağıtıcı ve 2.Seçici olur.
   • 1. Dağıtıcı Aksiyon ve Ceza kartlarını ayrı ayrı karıştırır ve en üstten seçtiği 5 Aksiyon ve 3 Ceza kartını gizlice 2 gruba böler. Hemen ardından 2. Dağıtıcı da aynı şeklide destelerin üstünden toplam sekiz kart alır ve onları da o gizlice 2 gruba ayırır. Dağıtıcılar kart gruplarını masaya kapalı şekilde sererler. Böylece masada Aksiyon ve Ceza kartları karmasından oluşan 4 grup halinde 32 kart kapalı haldedir. Gruplarda kart sayısı dengeli olmak zorunda değildir. Dağıtıcının stratejisine göre gruplara istediği kadar Aksiyon ya da Ceza kartı yerleştirebilir ama kartsız grup olamaz; yani her grupta mutlaka en az bir kart olmalıdır. Örneğin, her iki grupta eşit dörder kart olabileceği gibi farklı 5’e ve 3 ya da 6’ya ve 2, hatta 7’ye ve 1 kart olarak gruplara ayrılmış olabilir.
   • 1. Dağıtıcı kendi önündeki 2 grup kartı açar; 1. Seçici oyuncu bu grup kartlardan birini seçer. Seçilmeyen grup 1. Dağıtıcıya kalır. 1. Seçici seçtiği gruptaki kartlarını açar ve herkese göstererek Aksiyon kartlarına göre hamlelerini oynar. Ceza kartı varsa onu da açık olarak önünde tutar. Sonra 1. Dağıtıcı kendine kalan gruptaki kartları aynı şeklide oynar; Aksiyon kartları ile hamlelerini yapar, Ceza kartlarını önüne açar.
   • Sıradaki 2. Dağıtıcı kendi önündeki 2 grup kağıdını açar; 2. Seçici oyuncu bu grup kartlardan birini seçer. Seçilmeyen grup 2. Dağıtıcıya kalır. 2. Seçici seçtiği gruptaki kartlarını açar ve herkese göstererek Aksiyon kartlarına göre hamlelerini oynar. Ceza kartı varsa onu da açık olarak önünde tutar. Sonra 2. Dağıtıcı kendine kalan gruptaki kartları aynı şeklide oynar; Aksiyon kartları ile hamlelerini yapar, ceza kartlarını önüne açar. Dağıtıcılar ve Seçicilerin kartlarını oynaması ile ilk tur biter.
4. Herhangi bir oyuncu önündeki Ceza kartları ile 10 ya da daha fazla ceza puanı toplarsa o dönem onun için biter. Diğer oyuncular ekstra bir el daha oynayabilirler ve sonra dönem sonu puanlamasına geçilir.
5. Yeni dönem başlarken aristokratlar ve köprüler yerlerini korurlar; Aksiyon ve Ceza kartları tekrar karıştırılır ve dağılımları bir önceki dönem gibi başlar.
6. İşaret taşı Güneş saatinde bir hane ilerler ve 3. Dönem sonunda oyun biter.
7. Puanlama:
   • Her turun sonunda yapılır (Tur sırasında Doç kartı kullanılırsa tur sonu beklenmeden hemen puanlama yapılır).
   • Her bölgede prestif değerini gösteren parantez içindeki rakamlara göre puanlama yapılır.
   • Bölgede en çok aristokrat olan oyuncu ilk Prestij puanını alırken, en çok ikinci olan oyuncu ikinci Prestij puanını alır. Birincilik için berabere kalan her iki oyuncu da ikinci sırayı alır; ikinci sıradaki beraberlikler her iki oyuncunun da hiçbir şey alamamasıyla sonuçlanır.
   • Dönem sonu puanlamada 10 Ceza puanın altında kalan oyuncular ekstra Prestij puan kazanabilirler. En fazla Ceza puan alan oyuncunun puanından kendi ceza puanını düşer kalan rakam ekstra Prestij puanıdır. En az ceza puanını sahip oyuncuya bir de ekstradan herhangi bir Aristokratı istediği bölgeden kovma ödülü verilir.
8. Aksiyon kartları:
   • Bölge Kartı: Belirtilen bölgeye veya ikisini birbirine bağlayan bir köprünüz varsa komşu bir bölgeye bir Aristrokrat eklenir.
   • Köprü Kartı: Doğrudan bitişik iki komşu bölgeyi birbirine bağlayan bir köprü yerleştirilir.
   • Transfer Kartı: Herhangi bir bölgede rakip bir aristokratın yerine kendi aristokratını koyabilir.
   • Sürgün Kartı: atılan tek zar kadar aristokratları herhangi bir bölgeden uzaklaştırır, ama zardaki sayı bölgedeki rakip aristokratların sayısından fazla gelirse atan oyuncunu aristokratlarından da eksilebilir. Oyun tahtasından çıkarılan Aristokrat taşları sahiplerine geri verilir.
   • Doç Kartı: Bu kart ilk oynandığında, Doç, oyuncu istediği bir bölgeye yerleştirebilir. Sonrasında, oyuncular Doç’u aynı bölgede tutabilir veya onu hareket ettirebilir. Doç, bitişik bölgeler arasında yer değiştirebilir ama geçişlerde köprü varsa ve köprü oyuncunun kendininse sorun olmaz ama başka bir oyuncunun ise sahibine kendi puanlarından 1 prestij puanı ödeme yapar. Doç köprü kullanmadan geçiş yapıyorsa Doç’u hareket ettiren oyuncu 2 prestij puanı kaybeder. Doç bir bölgeye getirildiğinde, hemen puan alınmasına neden olur. Puanlama yukarıdaki gibidir.
9. Ceza kartları: Ceza kartları oyuncuların aktivite kapasitesini sınırlar. Ceza kartları 1,2 ve 3 puan değerinde olabilirler. Bir oyuncu elindeki Ceza kartlarını herkesin görebileceği şekilde açıkça önünde göstermelidir. Her dönemin sonuna kadar herkesin önünde kalırlar. Bir turun sonunda, bir oyuncunun 10 veya daha fazla Ceza puanı varsa, dönem onun için sona erer.

3 Oyuncu ile Oyun Kurallar

1. Oyuna hazırlık aşamasında her oyuncu bir yerine iki köprü alır.
2. Başlangıçta bir Dağıtıcı iki Seçici olur. 1. Dağıtıcı desteden 6 Aksiyon ve 4 Ceza kartını alır ve bunları 3 gruba ayırır; bu durumda da her grupta en az bir kart olmalıdır.
3. Kartları önüne açar, önce 1. Seçici sonra 2. Seçici kart gruplarını seçer; kalan grup Dağıtıcının olur.
4. Bir oyuncu ceza puanı nedeniyle oyundan düşerse kalan iki oyuncu bir tur daha dönerler ama bu kez Dağıtıcı 5 Aksiyon ve 3 Ceza kartını 2 gruba böler.
5. Diğer kurallar 4 oyuncu için olanlarla aynıdır

Oyun Sonu

1. 3. Dönem tamamlandıktan sonra Doç’un olup olmadığına bakılmaksızın her bölgenin son puanlaması yapılır ve oyun tamamlanır.
2. En fazla prestij puanına sahip oyuncu oyunu kazanır
3. Beraberlik halinde tahtada en fazla Aristokratı olan kazanır.