Samtsevrisi Kilisesi

Samtsevrisi Kilisesi
სამწევრისის ტაძარი
	Samtsevrisi Kilisesi
Genel bilgiler
Konum	Kareli Belediyesi, Şida Kartli, Gürcistan
Koordinatlar	42°00′53″K 43°50′40″D / 42.01472°K 43.84444°D
Yükseklik
Zirve	Kilise

Samtsevrisi Yorgi Kilisesi (Gürcüce: სამწევრისის წმინდა გიორგის ტაძარი) Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kareli Belediyesinin Samtsevrisi köyünde yer alan bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. "Serbest haç" planlı kilise, stilistik olarak 7. yüzyılın ilk yarısına tarihlenmektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.^[1]

Konumu ve mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Samtsevrisi kilisesi, Dzama nehrinin sol kıyısındaki alçak bir tepenin üzerine inşa edilmiştir. Kura Nehri ile Dzama vadileri arasındaki havza platosunun doğu ucunda konumlanmıştır. Kilisenin hakim konumu, Gürcistan'ın doğu-batı karayolundan ve kuzeydeki demiryolundan görülmesini sağlar.^[2]

Samtsevrisi, kesme grimsi-kırmızımsı kumtaşı bloklardan inşa edilmiş küçük bir kubbe kilisesidir. Ölçüleri 9.6 × 8.8 metrekare olan kilisenin yüksekliği 10.6 metreye kadar ulaşabilmektedir. At nalı apsisli serbest haç tasarımı, stilistik olarak 7. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Kilisenin güneybatısında, 16. yüzyıldan kalma tek nefli ve taştan yapılma bir cenaze şapeli vardır. Kubbe, sekizgen bir tabana dayanmaktadır. Kubbe, dört büyük ve sekiz küçük tonoz tarafından desteklenmektedir. Kubbenin biri doğu diğeri batıda olmak üzere iki penceresi vardır. Kilisenin girişi güney taraftadır. Bina, 8 Mayıs 1940'ta meydana gelen depremde ciddi şekilde hasar görmüştür. 1950 ve 1953 yılları arasında uzman Gürcü ekip tarafından onarılmıştır.^[2]

Yazıtlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kilise, ikisi de Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış iki yazıta ev sahipliği yapar: doğu cephesindeki yazıt III. Constantine'in tahta çıkışının 20. yılını kutlamak için (c. 914) inşa edilmiş su kanalının yapımından bahseder, güney cephesinde bulunan diğer yazıt ise, 15. yüzyıl sonlarında veya 16. yüzyılın başlarında kiliseyi yenileyen yerel soylu Merab Panaskerteli'den bahseder.^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
^ ^a ^b Tsitsishvili, Irakli (1995). ქართული ხელოვნების ისტორია [History of the Georgian arts] (Gürcüce). Tiflis. ss. 63-64.
^ Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "სამწევრისი [Samtsevrisi]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 447-448. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.

[1] "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.

[ts-2] Tsitsishvili, Irakli (1995). ქართული ხელოვნების ისტორია [History of the Georgian arts] (Gürcüce). Tiflis. ss. 63-64.

[3] Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "სამწევრისი [Samtsevrisi]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 447-448. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019.

[1]

[2]

[3]