Saba (kavim)
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Günümüz Yemen'indeki Sarat Dağları'nın ortasında, eski Saba başkenti Marib'in tarihi barajının kalıntıları | |
| Konum |  Yemen |
| Kriter | Kültürel: iii, iv |
| Referans | 1700 |
| Tescil | 2023 (18. olağanüstü Dünya Miras Komitesi oturumu) (İfade hatası: Tanınmayan "small" kelimesi. oturum) |
| Tehlike | 2023 — Günümüz |
| Bölge | Arap Ülkeleri |
Saba halkı, tarihi Saba Krallığı'nda yaşamış halk. Kur'an'da bazı ayetlerde bu halktan "Sebe" halkı olarak bahsedilmektedir. Milattan önce 2500'lere kadar uzanan bir geçmişi vardır.
Arap tarihçi İbni Hişam Sabalılar'ı, Sam neslinden Kahtan oğlu Ya'rub oğlu Yeşcub oğlu Sebe olarak tanımlamış, kavme adını veren Sebe'nin gerçek adının Abdüşşems olduğu, Araplar'da ilk yağma yani "sebi" yapmasından dolayı Sebe lakabını aldığını belirtmiştir. Maîn yazıtlarında da Sabalılar'dan Yemen'in kuzeyinden Ma'an yolu üzerinde ticaret kervanlarına baskınlar yapan bir halk olarak bahsedilmiştir. Maîn Krallığı'nın zayıfladığı MÖ 800 dolaylarında Sabalılar tarihi Saba Krallığı'nı kurmuş ve Maîn Krallığı'nın yıkılmasıyla da bu topraklara egemen olmuşlardır.[1] MÖ 8. yüzyıl başlarındaki Asur belgelerinde Saba kralının da vergi ödediği belirtilmiştir.
Sebe Halkı'nın Askeri Gücü
[değiştir | kaynağı değiştir]Dünya tarihindeki en güçlü ordulardan biri bu halka aittir. En popüler zaferleri ise, MÖ 1256 yılında II. Ramses'i ağır yenilgiye uğratmaları, MÖ 527'de Büyük Kiros'u yenilgiye uğratmalarıdır. MÖ 330 yılında Büyük İskenderi yenilgiye uğratmaları, MS 287'de Habeşilerle yaptıkları bir savaşta Kızıldeniz'in Habeşi askerlerin cesetleriyle dolu olduğu rivayetleri vardır.[2] Romalılarla Milattan sonra 54'te yaptıkları savaşta Romalıları ağır bir yenilgiye uğratmaları ve bazı eyaletlerini vergiye bağlamıştır.[3] Tarihleri boyunca sadece MÖ 951'de Süleyman'ın egemenliği altına girmişlerdir, bu olay dışında hiçbir medeniyetin hakimiyeti altına girmemişlerdir. Egemen oldukları coğrafya genel olarak Akdeniz ve Doğu Afrika'dır.
Ma'rib Barajı'nın Yıkılması
[değiştir | kaynağı değiştir]Yemen'in Ma'rib ilinde bulunan Ma'rib Barajı'nın MS 540'ta yıkılması sonucu burada bulunan halk felakete uğramıştır.[4] Kur'an bu felakete Arim Seli olarak değinir. Marib'de yıkılan bu barajın yüksekliği 16 metre, genişliği 60 metre ve uzunluğu da 620 metredir.[5]
Kur'an da Sebe Halkı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kur'an da Sebe Halkı'ndan kısaca şu ayetlerde bahsedilmektedir;
- Andolsun, Sebe' (halkı)nın oturduğu yerlerde de bir ayet vardır. (Evleri) Sağdan ve soldan iki bahçeliydi. (Onlara demiştik ki:) "Rabbinizin rızkından yiyin ve O'na şükredin. Güzel bir şehir ve bağışlayan bir Rabb(iniz var)." Ancak onlar yüz çevirdiler, böylece biz de onlara Arim selini gönderdik. Ve onların iki bahçesini, buruk yemişli, acı ılgınlı ve içinde az bir şey de sedir ağacı olan iki bahçeye dönüştürdük. Böylelikle nankörlük etmeleri dolayısıyla onları cezalandırdık. Biz (nimete) nankörlük edenden başkasını cezalandırır mıyız?[6]
- Biz kuvvet sahibiyiz ve zorlu savaşçılarız. İş konusunda karar senindir, artık sen bak, neyi emredersen yaparız.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Çağatay, N., "Samiler-Araplar ve Güney Arabistan Devletleri". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi". Cilt:4, Sayı: 3, Yıl: 1955. URL:http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/734/9369.pdf 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-04-21
- ^ "Marib", İslam Ansiklopedisi: İslam Alemi, Tarihi, Coğrafya, Etnoğrafya ve Bibliyografya Lugati, Cilt 7, ss. 412-413
- ^ "Marib", İslam Ansiklopedisi: İslam Alemi, Tarihi, Coğrafya, Etnoğrafya ve Bibliyografya Lugati, Cilt 7, ss. 364
- ^ The Bible as History; a Confirmation of the Book of Books, New York: William Morrow, 1956, s. 209
- ^ "Marib", İslam Ansiklopedisi: İslam Alemi, Tarihi, Coğrafya, Etnoğrafya ve Bibliyografya Lugati, Cilt 7, ss. 323-339
- ^ Sebe Suresi, 15,16,17
- ^ Neml Suresi, 33