Sıcak soba kuralı

Sıcak Soba Kuralı ((İngilizce): Hot Stove Rule) Douglas McGregor'ın The Human Side of Enterprise (Kurumların İnsanî Yanı) eserinde açıkladığı, yöneticilerin çalışanları cezalandırırken kullanması gereken kuralları anlatan bir örneksemedir. Kural bir insanın sıcak sobaya dokunması ile canının yanması (cezalanması) arasındaki ilişkiyi dört maddede özetler: Ânî, öngörülebilen, tutarlı ve gayrişahsî.

Maddeler

1. Ânî: Sıcak bir sobaya dokunduğunuzda elinizi yakarsınız. Eliniz hemen yanar. Bunun için sobayı suçlayamazsınız. Anında cezanın sebep-sonuç ilişkisini görürsünüz. İşe geç kalan bir çalışanı ertesi gün değil, gününde uyarmak gibi.
2. Öngörülebilen: Sobanın içindeki yanan kömür ve odunlar dokunulduğunda ne olacağını gösteriyordu. Aynı şekilde, bir çalışanın şirket içindeki kural ve düzenlemeleri öncesinden biliyor olması lâzım ki verilen cezanın haksız olduğunu düşünmesin.
3. Tutarlı: Yanan bir sobaya ne zaman dokunursanız dokunun, eliniz yanacaktır. İdarî cezalarda da tutarlılık çok önemlidir. Gereğinden fazla hoşgörü göstermek veya fazla sert olmak; tatminsizliğin yanında dargınlıklara da sebep olacaktır.
4. Gayrişahsî: Sobaya kim dokunursa dokunsun eli yanacaktır. Elin yanma sebebi; kişinin kendisi değil, sobaya dokunmasıdır. Cezanın da harekete yönelik olması gerekir, kişiye değil. Cezalandırmadan sonra yönetici, çalışana karşı normal tavrını takınmaya devam etmelidir.