Ramjet
Ramjet, bazen kullanılan adıyla soba borusu jet, hareketli parça kullanmayan bir jet motoru türü. Yüksek hızda kullanılan basit bir motordur. Bu avantajı sayesinde füze sistemlerinde kullanılmıştır.
Ramjet, ileri itişli sıkıştırılmış hava alışlı döner kompresörü bulunmayan bir jet motor çeşididir. Düşük hızlarda itki oluşturmadığı için yerde duran bir uçağı harekete geçiremez. Yüksek hızlı uçuşlar için uygundur. Kompresör ya da türbin gibi hareketli parçaları olmayan bir motor türüdür. Ramjetler çalışabilmek için bir ön hıza ihtiyacı vardır ve ses-üstü hızlarda (M > 1) çalışmaya başlayabilirler. Bu çeşit motorlar 5 Mach hızına kadar çalışırlar. Daha yüksek hızlara çıkılması için Scramjet motorlarına ihtiyaç vardır. Yüksek hız gerektiren uygulamalarda kullanılmaktadırlar, silah yapımcıları dış kabuklu ağır silahlara ramjet ekleyerek menzilini arttırdılar.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]René Lorin
[değiştir | kaynağı değiştir]Ramjet 1913'te Fransa'da René Lorin, tarafından icat edilip, patenti alınmış olan bir cihazdır. Prototip yapımı uygun olmayan malzeme kullanımından hüsranla sonuçlanmıştır.
Albert Fonó
[değiştir | kaynağı değiştir]1915'te Macar mucit Albert Fonó, toplarını menzilini arttırmanın bir yolunu bulmuştur. Fırlatma mekanizmasına ramjet ünitesi ekleyerek, düşük menzilli top ağazına yüksek menzil özelliği, düşük ağırlıklı top atıcısından yüksek ağırlıklı top atılabilmesini sağlamıştır. Fonó icadını Avusturya-Macaristan ordusunu sunmuştur ancak geri çevrilmiştir.
Almanya
[değiştir | kaynağı değiştir]1936'da Hellmuth Walter gazla çalışan test motoru geliştirdi. BMW ve Junkers teorik çalışmayı devam ettirdi. 1941'de Eugen Sänger çok yüksek sıcaklıklı yanma odasına sahip ramjet motoru yaptı. Daha sonraları Almanya'da savaş sırasında petrol sıkıntısı başladı, testler sıkıştırılmış kömür tozo bloklarıyla devam edildi, düşük yanmadan dolayı başarısızlıkla sonuçlandı.
Fransa
[değiştir | kaynağı değiştir]Rene Leduc'un çalışmaları oldukça dikkate değer. Leduc'un modeli Leduc 0.10 ilk başarılı ramjet motoru ile çalışan uçağa takıldı.
Nord 1500 Griffon 1958'de Mach 2.19'a ulaştı.
Avantaj ve Dezavantajları
[değiştir | kaynağı değiştir]Avantajları;
- Düşük ağırlık
- Ağırlık oranına göre yüksek itiş gücü
- Hareketli parçası yok
- Mach 5.0'e kadar ulaşabilmektedir.
Dezavantajları;
- Sesüstü hızda çalışabilir.
- Yanma için havanın sesaltı hıza düşmesi zorunludur.
Ramjet motorlu hava araçları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hiller Hornet (ramjet motorlu helikopter)
- Lockheed D-21
- Lockheed X-7
- Nord 1500 Griffon
- Republic XF-103
Ramjet kullanan füzeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Bomarc
- BrahMos
- MBDA Meteor
- Bristol Bloodhound
- Bendix RIM-8 Talos
- North American SM-64 Navaho
- P-270 Moskit
- Akash missile
- Sea Dart missile
- 2K11 Krug
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Boeing Logbook: 2002 - 200414 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ramjet Performance Primer
- GIRD-08 information[ölü/kırık bağlantı]
- Design notes on a ramjet powered helicopter1 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Havacılık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |