Rıfat Balaban

Rıfat Balaban
Unvanı	"Derviş Rıfat"
Doğum	Rıfat Rıfkı Balaban 28 Şubat 1936 Ankara, Türkiye
Ölüm	8 Nisan 2017 (81 yaşında) Ankara, Türkiye
Tarzlar	Türk Halk Müziği
Meslekler	Saz sanatçısı, besteci, derlemeci, türkücü
Çalgılar	Saz
Etkin yıllar	1960-2017

Rıfat Rıfkı Balaban (28 Şubat 1936; Hacettepe, Altındağ, Ankara-8 Nisan 2017, Ankara), Türk saz sanatçısı, TRT sanatçısı, besteci, derlemeci, türkücü.

Yaşamı

Ankara'nın Hacettepe semtinin İmaret mahallesinde, Hamamönü esnaflarından elektrikçi Arif Balaban ile ev hanımı Cemile Hanım'ın oğlu olarak 1936 yılında dünyaya gelen 'Derviş Rıfat' lakaplı Rıfat Balaban, Dumlupınar İlkokulu'nda başladığı eğitim hayatını, Ulus'taki 1. Sanat Okulu'ndan ehliyetli elektrikçi olarak mezun olup tamamladı. Babasının yanında iş hayatına atılan Balaban, saza olan merakı nedeni ile 4.Orta (Şimdiki Cebeci Orta Okulu) okulu arkasındaki sazcı Kastamonulu Kazım ustanın dükkanına her gün gidip geliyor ve bir saz almak istiyordu.Babası da saz çalmasına karşı çıktığından, o zamanlar 75 lira olan sazı bir türlü alamıyordu.

İlk sazını evin önünden geçen bir eskiciden 26,50 liraya satın alan Balaban, Hamamönü'nde Fehmi Dayı lakaplı Yağcıoğlu Fehmi Efe'den ilk dersini almaya başlar. Aynı zamanda feyz aldığı Fehmi Dayı ve Bolu'lu Emin Aldemir, Rıfat Balaban'ın sanat hayatında çok önemli bir yere sahip olmuşlardır.

1960 yılında kendisi gibi Hacettepeli olan Cemile Kalacı Hanım'la evlenen Rıfat Balaban'ın Ömür adında bir kızı ve radyoda saz sanatçısı olarak çalışan Arif adında bir oğlu vardır.

Aynı zamanda Seymen olan Rıfat Balaban, 50 yıl seymenlik kültürüne hizmet ettiği için Ankara Kulübü tarafından Çınar Seymen Ödülü ile ödüllendirilmiştir. Kendisi uzun süren rahatsızlığı sebebiyle 08 Nisan 2017 tarihinde Ankara'da vefat etti. Karşıyaka mezarlığına defnedildi.

Mesleki kariyeri

1960 yılından itibaren Türk Halk Müziği sanatçılarına radyoda dışarıdan eşlik eden Rıfat Balaban, 1966 yılında girdiği sınavdan sonra Ankara Radyosu'nda kadrolu sanatçı olarak çalışmaya başlamıştır. Sanatçı 1970 yılında girdiği bir sınavı da kazandıktan sonra çalıp söyleyen solo sanatçı unvanını da almıştır. Yurttan Sesler radyo programında gerek koro gerekse solo saz sanatçısı olarak çalışan sanatçı, Ankaralı saz sanatçısı Adnan Şeker ile birlikte Nezahat Bayram, Necla Erol, Nurettin Çamlıdağ, Saniye Can, Turan Karabulut, Aliye Akkılıç, Nurettin Dadaloğlu, Seyhan Tütün, Erkan Sürmen ve Ahmet Özhan gibi dönemin ünlü sanatçılarına eşlik etmiştir.

1975 yılında radyo sanatçıları ile Kıbrıs'a yapılan bir turneye, 1983 yılında ise sanatçılar Erkan Sürmen, Ahmet Özhan ve Seyhan Tütün'e eşlik etmek üzere Arnavutluk turnesine katıldı.

1959 yılında Hamamönü'nden, Samanpazarı'na çıkan yol üzerinde Rıfat Balaban saz evini açtı. Saz imalatı ve tamiri de yapan sanatçı Neşet Ertaş, Zekeriya Bozdağ ve Mehmet Cihan gibi saz evi olan sanatçılara satmaları için saz yaptı. Düğün ve konser organizasyonlarına sanatçı temin etti.

Besteleri

• Su Gelir Güldür Güldür
• Deveyi Düzde Gördüm
• Sepette Arı Gördüm
• Havuzun Ortasından Bak Obaya Obaya
• Hasta Düştüm Yastığa Verdim Serim

Derlemeleri

• Ali’m Gitme Bazara, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Yağcıoğlu Fehmi Efe, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Ankara
• Asalet Bir Altın İdi, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Yağcıoğlu Fehmi Efe, Notaya Alan: Yücel Paşmakçı, Yöresi: Ankara
• Bağda Gülü Budadım, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Rıfat Balaban, Yöresi: Ankara
• Bir Dalda İki Elma, Derleyen: Nida Tüfekçi, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Ankara
• Caminin Ardı Ayaz, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Haluk Eraydın, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Kırıkkale
• Evlerinin Önü Tahta Daraba, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Rıfat Balaban, Yöresi: Ankara
• Gülmedim Dünyaya Geldim Geleli, Derleyen: Nida Tüfekçi, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Ankara
• Höyüklü'Nün Edirafı Köşk Olsun, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Yağcıoğlu Fehmi Efe, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Ankara
• Irmağın Geçeleri, Derleyen: Osman Özdenkçi, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Osman Özdenkçi, Yöresi: Ankara
• Kara Koyun Etlolur, Derleyen: Osman Özdenkçi, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Osman Özdenkçi, Yöresi: Ankara
• Kızım Sana Fistan Aldım Vardı M'ola, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Yağcıoğlu Fehmi Efe, Notaya Alan: Nida Tüfekçi, Yöresi: Ankara
• Odana Serdim Hali, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Refik Başaran, Notaya Alan: Erkan Sürmen, Yöresi: Orta Anadolu
• Potinimin Bağına, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Rıfat Balaban, Notaya Alan: Erkan Sürmen, Yöresi: Ankara
• Vara Vara Vardık Bağa, Derleyen: Rıfat Balaban, Kaynak Kişi: Yağcıoğlu Fehmi Efe, Notaya Alan: Yücel Paşmakçı, Yöresi: Ankara
• Dolyadan Gel Dolyadan (Ketenim Var Bezim Var), Derleyen:Rıfat Balaban, Yöresi: Ankara

Dış bağlantılar

• Angara'nın Sesi Rıfat Balaban 23 Nisan 2013 tarihli Milliyet Gazetesi
• Hamamönü TRT Programı 4 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.