Pyu şehir devletleri
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Kırmızı çizgi ile sınırlandırılmış bir durumda Pyu bölgesi | |
| Konum |  Myanmar |
| Kriter | Kültürel: ii, iii, iv |
| Referans | 1444 |
| Tescil | 2014 (38. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Pyu şehir devletleri (Birmanca: ပျူ မြို့ပြ နိုင်ငံများ), Yukarı Burma'da (Myanmar), MÖ 2. yüzyıldan MS 11. yüzyıl ortalarına kadar varlığını sürdürmüş olan şehir devletleridir. Şehir devletleri, kayıtların mevcut olduğu Myanmar'ın en eski sakinleri olan Tibet-Birmence konuşan Pyu insanları tarafından güneydeki göç hareketlerinin bir parçası olarak kuruldu.[1] Sıklıkla Pyu milenyumu olarak anılan bin yıllık dönem, Tunç Çağı'nı, 9. yüzyılın sonlarında Pagan Krallığı'nın ortaya çıktığı klasik devletler döneminin başlangıcına bağladı.
Şehir devletlerinin hepsi —beş önemli müstahkem şehir ve birkaç küçük kasaba kazılmıştır— Yukarı Burma'nın üç ana sulak bölgesinde bulunmaktadır: Mu Nehri Vadisi, Kyaukse ovaları ve Minbu bölgesi, Irrawaddy ve Chindwin nehirlerinin birleştiği nokta. Çin ile Hindistan arasındaki ticaret yolunun bir parçası olan Pyu bölgesi yavaş yavaş güneye doğru genişledi. MS 1. yüzyılda Yukarı Burma'nın kuzey ucunda kurulan Halin, güney kenarındaki Sri Ksetra'nın (modern Pyay yakınlarında) yerini aldığı 7. veya 8. yüzyılın sonuna kadar en büyük ve en önemli kentti. Halin'in iki katı kadar büyüklükte olan Sri Ksetra en büyük ve en etkili Pyu merkeziydi.[1]
Bin yıllık medeniyet, 9. yüzyılda şehir devletleri Nanzhao Krallığı tarafından tekrarlanan istilalarla yok edildi. Nanzhao'dan gelen Bamar halkı, Irrawaddy ve Chindwin Nehirlerinin birleştiği yerde, Bagan'da, bir garnizon şehri kurdular. Pyu yerleşimleri takip eden üç yüzyıl süre ile Yukarı Burma'da varlığını sürdürdü ancak kademeli olarak genişleyen Pagan Krallığı'na katıldı. Pyu dili, 12. yüzyıla kadar varlığını sürdürdü. Pyu, 13. yüzyılda, Birmen etnisitesini kabul etmişti. Pyu'nun hikâyeleri ve efsaneleri de Bamar'ın hikâyelerine ve efsanelerine dahil edildi.[2]
Sadece Halin, Beikthano ve Sri Ksetra şehir devletleri UNESCO Dünya Mirası olarak listelenmiştir; diğer şehir devletleri aday statüsündedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Hall 1960: 8–10
- ^ Myint-U 2006: 51–52
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017.
Başvurular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aung-Thwin, Michael (1996). "Kingdom of Bagan". Gillian Cribbs (Ed.). Myanmar Land of the Spirits. Guernsey: Co & Bear Productions. ISBN 0-9527665-0-7.
- Aung-Thwin, Michael (2005). The mists of Rāmañña: The Legend that was Lower Burma (illustrated bas.). Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 9780824828868.
- Charney, Michael W. (2006). Powerful Learning: Buddhist Literati and the Throne in Burma's Last Dynasty, 1752–1885. Ann Arbor: University of Michigan.
- Cooler, Richard M. (2002). "The Art and Culture of Burma". Northern Illinois University. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017.
- Hall, D.G.E. Burma (3.3 yıl=1960 bas.). Hutchinson University Library. ISBN 978-1-4067-3503-1.
- Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. Londra: Frank Cass & Co. Ltd.
- Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
- Hudson, Bob (Mart 2005), "A Pyu Homeland in the Samon Valley: a new theory of the origins of Myanmar's early urban system" (PDF), Myanmar Historical Commission Golden Jubilee International Conference, 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 24 Haziran 2017
- Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, volume 1, Integration on the Mainland. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80496-7.
- Moore, Elizabeth H. (2007). Early Landscapes of Myanmar. Bangkok: River Books. ISBN 974-9863-31-3.
- Myint-U, Thant (2006). The River of Lost Footsteps--Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-16342-6.
- Stargardt, Janice (1990). The Ancient Pyu of Burma: Early Pyu cities in a man-made landscape (illustrated bas.). PACSEA. ISBN 9781873178003.
- Thein, Cherry (14 Kasım 2011). "Pyu burial site discovered at Sri Ksetra". The Myanmar Times. 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2017.
