Plazma evren

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Plazma Evren Teorisi, bir başka adıyla Plazma Evren Kuramı Hannes Alfvén tarafından ileri sürülmüştür. Alfvén'in plazma araştırmalarından yola çıkarak evrenin değişimini incelemesi ve bunun sonucunda sonu olmayan dinamik bir evren modeli kurmasını sağlayan evren teorisidir.[1] Evrenin büyük çoğunluğu plazmadan oluşmuştur.[2][3] Bu nedenle plazma evren teorisi temel dayanak olarak Alfvén'in plazma üzerine olan çalışmalarını baz alır.[4] Plazma evren kuramına göre a priori evrenin bir başlangıcı ve sonu yoktur. Evren, son derece sıcak ve iletken bir gaz olan plazmadan oluşmakta ve bildiğimiz haliyle madde, plazmadan dönüşmektedir.[2][5][6] Ayrıca Alfvén, evrenin bulunduğumuz kısmında büyük bir patlama olmuş olabileceğini kabul eder ve bunun a priori yüksek enerjili elektron ve pozitronların sebep olmuş olabileceğini söyler.

Hannes Alfvén ve bu teoriyi geliştirme olan plazma kozmologları, Hubble genişlemesi konusuna bir cevap bulmak zorundaydılar. Çünkü "sonsuz" bir evren fikri ile Hubble teleskobunun yaptığı genişleme gözlemleri çelişki içerisindeydiler. Ted Grant & Alan Woods bu konu hakkında şu yorumu yaparlar: "Hubble genişlemesi olgusu bir açıklama gerektirir. Fakat bu açıklama için büyük patlama zorunlu değildir. Büyük bir patlama şüphesiz bir genişleme yaratır, fakat bir genişleme mutlaka büyük bir patlamayı gerektirmez. Alfvén’in dediği gibi, aksini iddia etmek, 'Tüm köpekler hayvan olduğundan, tüm hayvanlar köpektir demek gibi bir şeydir.' " Bu önermeyi ise şu sözleriyle desteklerler: "Sorun, evrenin bir noktasında evrenin bir parçasının genişlemesine yol açan bir patlama fikrinde değildir. Bunda aslında inanılmaz olan hiçbir şey yoktur. Sorun, evrendeki tüm maddenin tek bir noktada yoğunlaştığı ve bizzat evren ve zamanın, büyük patlama adı verilen tek bir anda doğduğu fikridir."[2][7] Ted Grand ve Alan Woods, kitaplarında bu patlamanın nasıl olmuş olabileceğini Hannes Alfvén'in plazma kozmolojisinden alıntı yaparak şu şekilde anlatır: "Hannes Alfvén ve Oskar Klein tarafından ileri sürülen alternatif model, gözlenebilir evrenin küçük bir köşesinde büyük miktarlarda madde ve anti-madde bileşiminin neden olduğu ve muazzam sayıda yüksek enerjili elektron ve pozitron oluşturan bir patlamanın olmuş olabileceğini kabul eder. Manyetik alanlara hapsolan bu parçacıklar, plazmayı yüz milyonlarca yıl öteye sürüklemişti. “Yaklaşık olarak on ya da yirmi milyar yıl önceki bu patlama, içinden galaksilerin yoğunlaşarak oluştuğu plazmayı dışarı doğru –Hubble genişlemesi– fırlatmıştır. Fakat bu, hiçbir şekilde maddeyi, uzayı ve zamanı yaratan bir büyük patlama değildi. Bu sadece büyük bir patlamaydı, evrenin bir parçasındaki bir patlamaydı."[2][8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Plasma Universe | Plasma-Universe.com" (İngilizce). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  2. ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2021. 
  3. ^ UCL (19 Temmuz 2018). "What is Space Plasma?". UCL Department of Space and Climate Physics (İngilizce). 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  4. ^ SVS, NASA's (31 Mart 2017). "SVS: Alfvén Waves - Basic". svs.gsfc.nasa.gov (İngilizce). 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  5. ^ "Plasma: the first state of matter | Plasma-Universe.com" (İngilizce). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  6. ^ "99.999% plasma | Plasma-Universe.com" (İngilizce). 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2022. 
  7. ^ "Hannes Alfven Quotes". BrainyQuote (İngilizce). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022. 
  8. ^ "Galaxy formation | Plasma-Universe.com" (İngilizce). 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2022.