Platipne
Platipne veya platypne, uzanırken rahatlayan ve otururken veya ayakta dururken kötüleşen nefes darlığıdır (dispne). Ortopnenin tam tersidir.[1] Durum ilk olarak 1949'da tanımlandı ve 1969'da adlandırıldı.[2]
İlgili bir durum olan ortodoksya, yatarken düzelen dik pozisyonda düşük oksijen satürasyonunun klinik bulgusunu tanımlar.[3]
Platypnea ve ortodeoksi bir arada var olabilir ve bu kombinasyon platypnea-ortodeoksi sendromu olarak adlandırılır.[4][5] Sendrom son derece nadir kabul edilir.
Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]
Platipne, hepatopulmoner sendrom veya patent foramen ovale gibi pozisyonel sağdan sola şantı (dolaşım sisteminin sağından soluna kan akışı) artıran anatomik bir kardiyovasküler defekt nedeniyledir. Bu kusurlar, karaciğerden gelen venöz kanın akciğerlerden geçmediği veya portal dolaşımdaki venöz kanın karaciğerden geçmeden inferior vena kavaya ulaştığı nadir sendromları içerir (Abernethy malformasyonu, tip 1).[kaynak belirtilmeli]
Etimoloji ve telaffuz[değiştir | kaynağı değiştir]
Platipne kelimesinin kullanımları biçimler arasında yassı + -pnea gelen, Yunan Platus (= düz) ve pnoia (= nefes). Nefes darlığındaki telaffuz bilgilerine bakın.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Paroksismal noktürnal dispne
- Trepopnea
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Dorland's Illustrated Medical Dictionary. 32. Elsevier Saunders. 2012. s. 1459. ISBN 978-0-8089-2418-0.
- ^ "An analysis of platypnea-orthodeoxia syndrome including a 'new' therapeutic approach". Chest. 112 (6): 1449-51. 1997. doi:10.1378/chest.112.6.1449. PMID 9404736.
- ^ Dorland's Illustrated Medical Dictionary. 32. Elsevier Saunders. 2012. s. 1337. ISBN 978-0-8089-2418-0.
- ^ "Mechanisms of platypnea-orthodeoxia: what causes water to flow uphill?". Circulation. 105 (6): e47. 2002. doi:10.1161/circ.105.6.e47. PMID 11839642.
- ^ "Platypnoea-orthodeoxia syndrome". Heart. 83 (2): 221-3. 2000. doi:10.1136/heart.83.2.221. PMC 1729301 $2. PMID 10648502.