Piribeyli, Yunak

Kasaba meydani (dibegin basi) ve Atatürk heykeli

Piribeyli, Yukari piribeyli Konya'nın Yunak ilçesine bağlı 2013 itibari ile bir mahalledir. Daha öncesinden kasaba faliyetinde olup nüfus yogunlugunun dusuk olmasi sebebiyle mahalleye çevirilmistir.

Yukari Piribeyli kasabasi, Cumhuriyet devrine kadar Medrese-i İlmiye Okulunun bulunduğu çok yakın zamana kadar Hacı Hüseyin Efendi gibi değerli Zatların görev yaptığı İlim Merkeziydi. Önceleri Konya'ya sonra sırasıyla Sivrihisar, Turgut, Emirdağ ve Yunak İlçemize bağlanan Beldemiz 1971 yılında Kasaba olmuştur. İbrahim Hakkı Konyalı'nın Akşehir tarihi eserinin 141.sayfasında 1872 yılında yapılan bir tahrirde Piribeyli Kasabasının 24 hane 115 nüfusa sahip olduğu belirtilmiştir. Zamanın ilim ve irfan merkezi olması büyük alimlerin yetişmesi bu alimlerin mesleklerinde Üstad olmaları dolayısıyla Pirlerin Beyi manasına gelen “ Piribeyli ” ismini aldığı sanılmaktadır.

Kasaba dağlık, engebeli ve yeşil bir arazi yapısına sahiptir. Kasabanin nüfusu 1600 Civarıdır. Çakşak ve Kapaklı yaylaları kasabaya bağlıdır. Kasabada son zamanlarda konutlaşmaya büyük önem verilmiştir, sosyal faaliyetlerin artırılmaması için çalışmalara önem verilmemektedir, sağlık hizmetleri Kasabamızdaki sağlık ocağından temin edilmektedir. Halkın iş ve çalışma sahası genel olarak çiftçilik, hayvancılıktır. Bunun yanı sıra nüfusun büyük çoğunluğu Avrupada işçi olarak çalışmaktadır. Eğitim ve Kültür Durumu ; Kasabamızda bir Lise, Bir Yatılı İlk Öğretim Bölge Okulu, birde ayrı İlk Öğretim Okulu bulunmaktadır. Kasabamızda Eğitim alanındaki kaliteyi yükseltmek için çalışmalara büyük önem verilmektedir.

Ilk zamanlarda Piribeyli

1- İslam Öncesi :

Kasabamızın yerleşimi çok eskilere dayanmakta olup Frigler dönemine kadar inmektedir. Kasabanın içinde ve çevresinde bu dönemlere ait eserler bulunmuş olup günümüzde kasabamız Cumhuriyet Mahalle de belediye önünde bulunan parkta bu eserlerden bir kısmı sergilenmektedir. Daha sonra Bizans döneminde günümüzde Güller Höyüğü mevkiinde Pissie isimli bir şehir bulunmakta olup bu civarda günümüzde şehir kalıntıları , Özellikle 700 lü yıllardan itibaren Sakarya Nehri ağzında yerleşmiş bulunan ve Bizans Devleti nin İstanbul dan sonra ikinci büyük şehri olan Amorium (Hisarköy) önem kazanmaya başlayınca kasabamız mevkiinde bulunan Pissie şehri de önem kazanmış Arap ülkelerinden gelen kervanlar Pissie den geçerek Amorium a ulaşmışlardır. Ancak 838 yılında Abbasiler döneminde Müslüman Arap akınları ile Amorium ve buna bağlı olarak Pissie şehri de alınmış Arapların yıkımı sonucunda Amorium ve Pissie önemini yitirmiştir.

2 - İslam ve Türkler Dönemi :

Kasabamız çevresi 1068 yılında yani Malazgirt Savaşı öncesi Sultan Alpaslan ın komutanlarından Ahmet Şah , Emir Afşin ve Emir Porsuk tarafından bir süreliğine Bizans tan alınmış ancak Selçuklu Sultanı Melikşah ın ölümü üzerine Büyük Selçuklu Devleti dağılınca Bizans yöremizi tekrar ele geçirmiştir. Bölgemiz Selçuklu Türkleri ile Bizans Devletinin mücadele sahası olmuştur. Bu dönemde yöre gerek kuraklık gerekse savaş alanı olması sebebiyle ahali tarafından terk edilmiştir. Yöremizin tam manası ile Türk toprağı olması 1116 Bolybatum (Bolvadin) Savaşıyladır.Ancak halkın yöreyi terk etmesi sebebiyle şimdiki kasabamız kuruluncaya kadar bölge genelde ıssız kalmıştır.

3- Günümüzdeki Kasabamızın Kurulusu

Ilk yerleşenler 1790 lı yıllarda Alisan bey oglu haci süleyman bey diye anılan kişidir. Erzurum Horosan dan gelip önce Cihanbeyli sonra Konya nın Çeltik ilçesine yerleşen bu boy daha sonra Afyon nun Emirdag ilçesine bağlı Aşağıpiribeyli ile kasabamız Yukarıpiribeyli ye yerleşmişlerdir.

Haci suleyman beyin 5 oglu;

• OMER AGA
• MEMEDALI
• HALIL BEY
• MEHMET BEY ( Sögütlü )
• ve AHMET efendidir.

Onun evladı Hacı Bey olup onun oğlu Ahmet Efendi nin mezarları ilk şimdi kasabamız Cumhuriyet Mahallesinde bulunan Merkez Camisi avlusunda bulunmaktadır. Osmanlı nın son döneminde kasabamız tekrar canlanmış ve Tuz Gölünden tuz taşıyan kervanlarda kasabamız üzerinden işlemişlerdir. Daha sonra çevreden göçler ile Kasabamız oldukça büyümüş ve Erzurum , Harput, Tunceli , Erzincan, Adıyaman Afyon , Dinar , Kafkasya , Çorum , Çankırı civarından göçler olmuş ve şimdiki kasaba nüfusu oluşmuştur.

4- Savaş Yılları ve Yukari Piribeyli:

Cihan İmparatorluğu Osmanlı Devleti 1900 lü yılların başına gelindiğinde iyice güçten düşmüştü. Ancak elinde bulunan toprakların gerek yeraltı-yerüstü kaynakları açısından gerekse jeopolitik önemi sebebiyle Batılı Devletlerin iştahını kabartıyordu. Bu önemli topraklar Osmanlı Devleti gibi bir elinde olmamalıydı. Avrupalı sömürgeci güçler bu zengin toprakları almalıydı. İlk olarak 1911 Trablusgarb Savaşı ile başlayan bu savaş süreci 1923 yılında Lozan anlaşmasına kadar devam etmiştir. Batılı Devletler ilk önce 1911 de İtalya nın Trablusgarb(Libya) işgaline ses çıkarmadılar daha sonra Osmanlı sınırları içerisinde yüzyıllarca özgür yaşayan Balkan Milletleri (Yunan , Sırp , Bulgar) Osmanlıya karşı kışkırtıldı. 1912-1913 Birinci Balkan ve İkinci Balkan Savaşları ile Osmanlı nın Avrupa kıtasındaki önemli toprakları (Rumeli , Makedonya , Kosova , Arnavutluk ve Trakya) elinden alındı. Bu da yetmedi, zira petrol açısından zengin olan Arap ülkeleri hala Osmanlı nın elinde idi. Ve 1914 yılında Osmanlı devleti sonun başlangıcı olan I. Cihan Harbine sürüklendi. Osmanlı Devleti Galiçya , Makedonya , Kafkas , Kanal , Filistin-Suriye , Yemen , Hicaz , Kafkas ve en önemlisi Çanakkale Cephelerinde birçok savaşa girişti. Bu cephelerde 2.500.000(iki buçuk milyon) ve 1.500.000(Bir buçuk milyon) cephe gerisinde olmak üzere toplam 4.000.000 (dört milyon) vatan evladı şehit olmuştur.

Cengiz Sogutlu

Kültür

YÜREĞİR OĞUZ Türkmenleri kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.

Piribeyli lisesi

Piribeyli lisesi

Ekonomik durumu

Halkın genel geçim kaynağı çiftçilik ve hayvancılıktır. Halkın büyük çoğunluğu bati Avrupada işçi ve isveren olarak çalışmaktadırlar. Kasabanın Ekonomik durumu gayet yüksektir. Yaz aylarında kasabanın nüfusunun altıbini geçtigi gözlenmiştir.

Ulaştırma ve altyapı durumu

Kasabamızda ulaşımda bir sorun yoktur .Kasabamız ile çevre köy ve kasabalar arasındaki karayollarına bakım ve onarım çalışmaları düzenli olarak yapılmaktadır. Kasabamız Konya’ya 220 km, Yunak İlçesine 16 km mesafededir.

Sosyal durumu

Piribeyli Kasabası Halkı genel olarak çiftçilik ve hayvancılık işleri ile uğraşmaktadır. Halkın genel’ i Avrupa'da işçi olarak çalışmakta maddi yönden gelişmiş bir devsirme mahalledir.Kasaba Halkımız her zaman birlik ve beraberlik içerisinde bir dayanışma içinde yaşamaktadırlar. Kasabamızın su şebekesi sorunsuz olarak mevcuttur. Kasabamızın kanalizasyonu vardır. PTT, Radyo ve Tv hizmetleri mevcuttur.Kasabamıza Elektrik hizmetleri Medaş tarafından verilmektedir. Kasabamızda 2 lokanta, 1 benzin istasyonu ,2 kıraathane,17 esnaf/isletme,1 ilkogretim okulu ve bir lise, cay bahcesi, tarihsel mezarlik, yaklasik 5 metre boyunda ataturk heykeli ayrica bir çok anit ve onemli yapi bulunmakta olup, Yunak ilçesinin en büyük bayrak diregi (10 metre) ,3 camii, 2 kuran kursu ,3 lojman, küçük halk pazari(çevredeki en buyuk pazardir hatta bazı koylerden otobuslerle kasabamiza gelinir) çok sayida otobüs isletmesi,1 Sağlık ocağı, kaloriferli otel, Dügun salonu ve Halk Kütüphanesi bulunmaktadır.

Resmi Web Sitesi

• http://www.piribeyli.bel.tr

Kaynak : Cengiz Sogutlu