Petrograd Sovyeti'nin 1 No'lu Emri
1 No'lu Emir (Rusça: Prikaz nomer odin) 1 Mart 1917'de yayınlandı ve Petrograd İşçi ve Asker Vekilleri Sovyeti'nin ilk resmi kararnamesiydi. Emir, Şubat Devrimi'nin ardından, Mikhail Rodzianko başkanlığındaki Devlet Duması Geçici Komitesi'nin bir gün önce gerçekleştirdiği eylemlere yanıt olarak çıkarıldı. Petrograd'daki Çarlık otoritesinin dağılmasının ardından bir hükûmet gibi hareket eden ve 26-27 Şubat'ta subayları olmadan devrime katılan askerlerin Duma'yı tehdit edebilecek potansiyel olarak kontrol edilemez bir kalabalık oluşturmasından korkan Geçici Komite, 28 Şubat'ta Duma Askeri Komisyonu aracılığıyla askerlere kışlalarına dönmeleri ve subaylarına itaat etmeleri çağrısında bulunan bir emir yayınladı.[1] Rodzianko'yu Çar'a çok yakın gören askerler, bu emre şüpheyle yaklaştı. Bazı askerler Rodzianko'nun kendilerini kışlalarına geri göndererek Devrimi bastırmaya çalıştığından korkuyorlardı, 26'sında isyan etmelerine neden olan eski komutanlarının emrine gireceklerinden ve böylece mağduriyetlerinin giderilmeyeceğinden endişe ediyordu. Buna karşılık Petrograd Sovyeti 1 Numaralı Emri yayınladı.[2]
Emir oldukça tartışmalıydı. Lev Troçki bunu "Şubat Devrimi'nin tek değerli belgesi"[3] olarak nitelendirmiş olabilir, ancak diğerleri bu önlemi hükûmetin ordu üzerindeki kontrolünü sakatlayarak Rusya'nın savaş çabalarının devam etmesini önlediğini, hatta Bolşeviklerin Geçici Hükûmet'i zayıflatma planının bir parçası olarak görmüştür. Bazı akademisyen, ilk anlamda bunun başarılı olduğunu savunmuş, bazıalrı ise bu emri, "ordu disiplininin tam kalbinden vurulduğunu ve silahlı kuvvetlerin çöküşüne güçlü bir şekilde katkıda bulunduğunu" yazmıştır.[4]
Emir[değiştir | kaynağı değiştir]
1 Numaralı Emir.
1 Mart 1917
Petrograd Askeri Bölgesi garnizonuna! Muhafızların, ordunun, topçuların ve filonun tüm askerlerine derhal ve tam olarak uygulanması için, Petrograd işçilerine bilgilendirmeniz için!
İşçi ve Asker Delegeleri Sovyeti aşağıdaki kararları almıştır:
(1) Tüm bölüklerde, taburlarda, alaylarda, bataryalarda, filolarda, çeşitli askeri idarelerin tüm ofislerinde ve donanma gemilerinde, yukarıda belirtilen birimlerin mürettebatının seçilmiş temsilcilerinden oluşan komiteler gecikmeksizin seçilecektir.
(2) İşçi Delegeleri Sovyeti'ne temsilcilerini henüz seçmemiş olan bütün birlikler, her bölük için bir temsilci seçeceklerdir. Bu temsilciler 2 Mart günü sabah saat onda Duma binasında yazılı bir onay ile hazır bulunmalıdır.
(3) Bütün siyasi konularda, her birim İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyeti'ne ve onun komitelerine tabi olacaktır.
(4) Devlet Duması Askeri Komisyonu'nun emirleri, yalnızca İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyeti'nin emir ve kararlarıyla çelişmediği durumlarda yerine getirilecektir.
(5) Tüfekler, makineli tüfekler, zırhlı araçlar vb. gibi her türlü silah, bölük ve tabur komitelerinin elinde ve kontrolünde olmalıdır ve talep etseler bile hiçbir koşulda subaylara teslim edilemez.
(6) Askerler görevlerini yerine getirirken en sıkı askeri disipline uymak zorundadırlar, ancak görev dışında siyasi, sivil ve özel yaşamları hiçbir şekilde diğer tüm vatandaşların yararlandığı haklardan mahrum bırakılmamalıdır. Görev dışı asker selamı kaldırılacaktır.
(7) Aynı şekilde, memurların unvanları: Ekselansları, Asilim vb. kaldırılmış ve yerine Sayın General, Sayın Albay, vb. hitaplar kullanılır.
Herhangi bir askeri rütbedeki askerlere kaba davranmak ve özellikle de onlara "sen" diye hitap etmek yasaktır ve bunun herhangi bir ihlali ve subaylar ile askerler arasındaki tüm yanlış anlaşılmalar, subaylar tarafından bölük komitelerinin dikkatine sunulmak zorundadır.
Bu emir bütün bölüklerde, taburlarda, alaylarda, arabalarda, bataryalarda ve diğer tertip ve tertip dışı komutanlıklarda okunacaktır.
Petrograd İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyeti [5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ N. Aveev, Revoliutsyia 1917 god (khronika sobitii) (Moscow, 1923), vol. 1, p. 40; Boyd, "The Origins of Order Number 1," 360.
- ^ A. G. Shlyapnikov, Semnatsadtyi god (Moscow, 1925-31), vol. 1, p. 170; John Boyd, "The Origins of Order Number 1" Soviet Studies 19, No. 3 (1967): 359-372.
- ^ Leon Trotsky, History of the Russian Revolution. Max Eastman, ed. (London, 1965), 291; Boyd, Boyd, "The Origins of Order Number 1," 359.
- ^ Michael Florinsky: Russia: A History and an Interpretation (New York, 1964), vol. 2, p. 1394.
- ^ Quelle: Die russische Revolution 1917, München 1964, S. 133