Yalancı güneş
Meteorolojide bir yalancı güneş, resmi olarak parheli olarak adlandırılır,[1] Güneş'in bir veya her iki tarafında parlak bir noktadan oluşan atmosferik bir optik fenomendir. İki yalancı güneş genellikle 22°'lik hale içinde Güneş'i çevrelemektedir.
Yalancı güneş, güneş ışığının atmosferdeki buz kristalleri tarafından kırılmasının neden olduğu haleler ailesinin bir üyesidir. Yalancı güneşler tipik olarak, Güneş'in yaklaşık 22 ° solunda ve sağında ve ufkun üzerinde Güneş ile aynı yükseklikte bir çift ince renkli ışık parçası olarak görünürler. Dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir mevsimde görülebilirler, ancak her zaman açık veya parlak değildirler. Yalancı güneşler en iyi ve en çok Güneş ufka en yakın olduğunda göze çarpar.
Oluşumu ve özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Yalancı güneşler genellikle yüksek ve soğuk sirüs veya sirrostratüs bulutlarında asılı olan veya elmas tozu gibi düşük sıcaklık seviyelerinde donmuş nemli havada sürüklenen plaka şeklindeki altıgen buz kristallerinden gelen ışığın kırılması ve saçılmasından kaynaklanır.[2] Kristaller prizma gibi davranarak, içinden geçen ışık ışınlarını minimum 22° sapma ile bükerler. Kristaller büyük altıgen yüzleri neredeyse yatay olacak şekilde aşağıya doğru yavaşça süzülürken, güneş ışığı yatay olarak kırılır ve Güneş'in solunda ve sağında yalancı güneşler olarak görülür. Daha büyük plakalar daha fazla salınır ve bu nedenle daha uzun yalancı güneşler üretir.[3]
Yalancı güneşler, Güneş'e en yakın tarafta kırmızı renklidir; daha uzaktaki renkler turuncudan maviye doğru derecelendirilir. Renkler önemli ölçüde örtüşür ve saydamdır, asla saf veya doygun değildir.[4] Yalancı güneşlerin renkleri nihayet parhelik çemberin beyazıyla birleşir (ikincisi görünüyorsa).[5]
Diğer gezegenlerde ve uydularda görüldüğü gibi yalancı güneş oluşumlarını tahmin etmek mümkündür. Mars su-buz ve CO2-buz ikilisi tarafından oluşturulan yalancı güneşler olabilir. Gaz devi gezegenlerde - Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'de - diğer kristaller amonyak bulutları, metan ve dört veya daha fazla yalancı güneş ile haleler üretebilen diğer yapılar oluşturur.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "American Heritage Dictionary Entry — parhelion". The American Heritage Dictionary of the English Language. 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ "Diamond dust". Atmospheric Optics. 19 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ "Sundog formation". Atmospheric Optics. 5 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ "Sundog Colours". Atmospheric Optics. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ "Parhelic Circle". Atmospheric Optics. 6 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
- ^ "Other Worlds". Atmospheric Optics. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Minnaert, Marcel (1993), Light and Color in the Outdoors, Springer, ISBN 978-0-387-97935-9
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Sundogs – Parhelia 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Açıklamalar ve fotoğraflar
- Starry Night Photography – Sun Dog, Sun Halo, Moon Halo 28 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Photo slideshow 13 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Shubarkurduk, Kazakistan'da 360 derece tam halkalı 4 noktalı yalancı güneş 12 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Rare sun halo appears 3 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SDO Sundog Mystery 12 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – A phenomenon that occurred during the launch of the Solar Dynamics Observatory
- Nemiroff, R.; Bonnell, J., (Ed.) (8 Kasım 2011). "Jumping Sundog video and explanation". Astronomy Picture of the Day. NASA. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017..