Pamukova tren kazası
| Pamukova tren kazası | |
|---|---|
  | |
| Detaylar | |
| Tarih | 22 Temmuz 2004 |
| Koordinatlar | 40°26′00″K 30°02′50″D / 40.43333°K 30.04722°D |
| Operatör | TCDD |
| Sebep | Aşırı hız yüzünden trenin ikinci yolcu vagonunun sol tekerleği raydan çıkmış, bu vagona bağlı vagonların da raydan çıkması sonucu trenin dengesi bozularak hızla sürüklenerek yana yatmıştır. |
| İstatistikler | |
| Trenler | Yakup Kadri Karaosmanoğlu |
| Yolcular | 230 |
| Ölüm | 41 |
| Yaralılar | 89 |
Pamukova tren kazası veya Pamukova faciası, 22 Temmuz 2004 günü Sakarya’nın Pamukova ilçesinde meydana gelen tren kazasıdır. Ankara-İstanbul arasında hızlandırılmış tren seferini yapan Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı tren aşırı hızdan dolayı raydan çıkmış, toplam 230 yolcudan 41 kişinin ölümüne,[1] 89 kişinin de yaralanmasına sebep olmuştur. Kaza, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) bünyesinde sürmekte olan özelleştirilme süreci ve yeni hayata geçirilen hızlı tren projesinin ilk adımında meydana gelmiştir. Yolcu sayısı olarak en yoğun hat olan Ankara-İstanbul tren hattı arasında hızlı tren uygulamasına yetersiz altyapıya rağmen aceleyle yapılan geçiş yüzünden[2] meydana gelen kazadan sonra kamuoyu tepki göstermiştir.[3]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
TCDD özellikle 1980’li yıllardan başlayarak özelleştirme kapsamında olmuş, art arda başa geçen hükûmetler bu kurumda çeşitli reformlar yapmıştı. Ancak demiryolları kara taşımacılığında otoyollar kadar yatırım almıyordu.[4]
Kaza[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazadan sonra Prof. Dr. Sıddık Binboğa Yarman başkanlığında oluşturulan Bilim Kurulu raporuna göre kaza şu şekilde gerçekleşmiştir:[5] Tren Mekece İstasyonu'nu geçtikten sonra 345 metre yarıçapındaki dönemece 132 kilometre/saat hızla girmiştir. Dönemeçte uyulması gereken hız limiti 80 km’dir. Aşırı hız yüzünden trenin ikinci yolcu vagonunun sol tekerleği raydan çıkmış, bu vagona bağlı vagonların da raydan çıkması sonucu trenin dengesi bozularak hızla sürüklenerek yana yatmıştır. Aynı raporda kaza mahalinde makinistler için uyarıcı işaret ve tabela bulunmadığı, toplam yolculuk için verilen 5 saat 15 dakikanın yeterli olmadığı ve uygun olmayan altyapının da kazayı etkileyen faktörlerden olduğu belirtilmiştir.[5]
Olay yerindeki delillere müdahale[değiştir | kaynağı değiştir]
Sakarya 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davada sanıkların avukatı Salih Ekizler, kaza sırasında vagonlardan savrulan parçaların kazadan hemen sonra TCDD yetkilileri tarafından bulundukları yerlerden alınarak yol kenarına öbeklendiğini ve bu şekilde delillerin karartıldığını iddia edecektir.[1]
Dava süreci[değiştir | kaynağı değiştir]
Dava, Sakarya 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Davanın sonuçlanmasıyla beraber 1. makinist Fikret Karabulut 2 yıl 6 ay hapis ve 100 YTL para cezasına, 2. makinist Recep Sönmez 1 yıl 3 ay hapis ile 333 YTL para cezasına çarptırılır. Tren Şefi Köksal Coşkun ise beraat eder.[1] Ayrıca Cumhuriyet Savcılığının TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman hakkında soruşturma açılması talebi Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından reddedilecektir.
Sadece iki makinistin küçük cezalar aldığı davada, bilirkişinin yarı yarıya kusurlu bulduğu raylarla ilgili sorumluların soruşturulmasına izin verilmedi. Bilirkişi raporlarıyla facianın ardında eski raylarla yapılan hızlı tren denemesinin olduğu ortaya çıktı. Kazayla ilgili Sakarya 2’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde kamu davası açıldı. Bilirkişi raporunda, birinci makinist 8’de 3, ikinci makinist 8’de 1 ve demiryolu 8’de 4 kusurlu bulundu. Tüm fatura makinistlere kesilirken, baş makinist Fikret Karabalut 5 ay, ikinci makinist Recep Sönmez ise 3 ay tutuklu kaldı. Ancak asıl kusurlunun kim olduğu bir türlü tespit edilemedi. Kazada yaşamını yitirenlerin avukatları kusurlu bulunan rayların yapımında ve kullanımında katkısı olan asıl suçluların bulunması için suç duyurusunda bulundu. Verilen soruşturma emri Danıştay tarafından iptal edildi. İkinci girişimde de mahkeme, Danıştay’ı örnek göstererek yeniden bir soruşturma yapılmasına izin vermedi.
Yargıtay iki kez bozdu[değiştir | kaynağı değiştir]
Sakarya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada ilk olarak 1 Şubat 2008’de 1. makinist Fikret Karabalut 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. İkinci makinist Recep Sönmez’e ise 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Tren şefi Köksal Coşkun ise beraat etti. Dosya Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 2. Ceza Dairesi dosyadaki tebligat eksiklikleri nedeniyle kararı bozdu. Yerel mahkeme eksikleri giderdi ve yine aynı cezalar verildi. Yargıtay kararı tekrar bozdu.
Son duruşma 2 Aralık 2011’deydi. Duruşmaya TCDD avukatı katılmadı. 5 kişinin talimatla alınması gereken ifadelerinin de alınmaması nedeniyle dava 7 Şubat 2012’ye ertelendi. Bu tarih davanın zamanaşımı süresinin dolmasından tam iki hafta sonraydı. Kanunlara göre “taksirle ölüme sebebiyet verme” suçunun zamanaşımı karşılığı 7.5 yıl. Davadaki zamanaşımı Ocak ayının son haftasında bittiği için, davanın bu duruşmasında sanık avukatları davanın zamanaşımından düşürülmesini talep edecek. Mahkeme de bu talebe uymak zorunda kalacak.[6]
Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS), kazanın yıldönümünde yaptığı açıklamada TCDD’nin 4/8 oranında suçlu bulunmasına rağmen yöneticilerin adalet önüne çıkartılmadığını vurgulamıştır.[7] TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, yaptığı açıklamada Ulaştırma Bakanlığı ve TCDD Yönetimi'ni eleştirmiş, kazadan önce yapılan teknik uyarıların dikkate alınmadığını belirtmiştir. Yıllardır uygulanan özelleştirme politikalarını da eleştiren Koramaz, karayollarının demiryollarına karşı kollandığını ve demiryoluyla taşımacılığa yatırım yapılmadığını belirtmiştir.
Türk alternatif rock grubu Sakin'in 2008'de yayımlanan Hayat albümündeki "Denek Hayatım" parçası, bu olaya bir tepki olarak bestelenmiştir.[8]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "02.02.2008 tarihli soL haber portali haberi". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2009.
- ^ "23 Temmuz 2004 günkü Radikal gazetesi haberi". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009.
- ^ "23 Temmuz 2004 NTVMSNBC haberi". 5 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009.
- ^ Eski Başbakanlardan Turgut Özal demiryollarını komünist işi olmakla niteleyecektir.
- ^ a b "10.11.2004 günkü Radikal gazetesi haberi". 30 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2015.
- ^ "22.07.2008 tarihli soL haber portali haberi". 3 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2009.
- ^ Tezel, Mevlüt (2 Temmuz 2008). "Kaza tam bir Türk klasiği". Hürriyet. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2020.