Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü
| Uluslararası Ozon Tabakasanın Korunması Günü | |
|---|---|
 Güney yarımkürenin üzerindeki ozon deliği (1957 - 2001) | |
| Kutlayanlar | Birleşmiş Milletler |
| Türü | Uluslararası |
| Başlama | 1994 |
| Tarih | 16 Eylül |
| Sıklık | Yıllık |
Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 16 Eylül 1994 tarihinde kabul edilmiştir. 1995 yılından itibaren kutlanmaya başlanmıştır.
Bu tarih aynı zamanda, 1987 yılında imzaya açılan Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokülü'nün de imza tarihidir. Protokolün imzalanmasından 30 yıl sonra ozon tabakasındaki deliğin kapandığı gözlemlendi.[1]
Montreal Protokolü kapsamında taraflar, ozon tabakasını incelten maddelerin (ODS) tüketimini ve üretimini azaltmayı taahhüt etmektedir. Anlaşma, CFC'ler, HCFC'ler ve halonlar gibi kilit maddelerin aşamalı olarak ortadan kaldırılmasına yönelik bir programın ana hatlarını çizmektedir. Montreal Protokolü'nde 2016 yılında kabul edilen The Kigali Amendment (Kigali Değişikliği), güçlü sera gazları olan ancak ozon tabakasını inceltmeyen HFC'lerin (Kloroflorokarbon) aşamalı olarak azaltılmasına yönelik hükümler içermektedir.[2]
Yıllara Göre Temalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Birleşmiş Milletler, ozon tabakasının korunmasının farklı yönlerini vurgulamak amacıyla Uluslararası Ozon Tabakasının Korunması Günü için her yıl belirli bir tema belirlemektedir. Aşağıda 2015-2023 yılları arasındaki temalar yer almaktadır:
- 2023 : Montreal Protokolü: Ozon tabakasının sabitlenmesi ve iklim değişikliğinin azaltılması.[3]
- 2022 : Montreal Protokolü@35: Dünyadaki yaşamı koruyan küresel işbirliği.[4]
- 2021 : Montreal Protokolü - Bizi, yiyeceklerimizi ve aşılarımızı serin tutmak.[5]
- 2020 : Yaşam boyu ozon: 35 yıllık ozon tabakası koruması.[6]
- 2019 : 32 Yıl ve İyileşme.[7]
- 2018 : Sakin Olun ve Devam Edin.[8]
- 2017 : Güneşin altındaki tüm yaşamı önemsiyoruz.[9]
- 2016 : Ozon ve iklim: Birleşmiş bir dünya tarafından restore edildi.[10]
- 2015 : Ozonu Birlikte İyileştirmenin 30 Yılı.[11]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "International Ozone Day Aims to Reduce HFCs - ABC Live". web.archive.org. 12 Eylül 2017. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
- ^ Nations, United. "International Day for the Preservation of the Ozone Layer". United Nations (İngilizce). 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024.
- ^ "Word Ozone Day 2023 Theme | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "WOD: Montreal protocol global cooperation protecting life on earth | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "MONTREAL PROTOCOL – KEEPING US OUR FOOD AND VACCINES COOL | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "Ozone for life: 35 years of ozone layer protection | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "32 Years and Healing | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "Keep Cool and Carry On | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "30th Anniversary of the Montreal Protocol: We are all ozone heroes | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "Ozone And Climate: Restored By A World United | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.
- ^ "Precious Ozone: 30th Anniversary Of The Vienna Convention And International Ozone Day 2015 | Ozone Secretariat". ozone.unep.org. 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024.