Nicolaus von Amsdorf
Nicolaus von Amsdorf (3 Aralık 1483-14 Mayıs 1565) Alman Lütheryen Teolog ve erken Protestan Reformcusu. Naumburg'un Piskoposoydu. Böylelikle Kutsal Roma Germen İmparatorluğundaki ilk Lüteryen Piskopos olmuş oldu.
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Elbe Nehri yakınlarındaki Torgau'da dünyaya gözlerini açtı.[1]
Leipzig'te eğitim görmesinin ardından Wittenberg'te açılan ilk üniversitelerden birinde (1502) eğitim gördü. Kısa bir zaman içerisinde çeşitli akademik onurlara layık görüldü ve 1511 yılında Profesör unvanını kazandı.
Tıpkı Andreas Karlstadt gibi teoloji hayatının ilk yıllarında Skolastik Teolojinin savunucularından birisi oldu fakat Martin Luther'in etkisi alında Aristoteles'in düşüncelerini Hippolu Augustinus'un "İlahi Lütuf (Divine Grace)" görüşlerini savunmak maksadıyla terk etti. Böylelikle geriye kalan hayatının tümünde Martin Luther'in en kararlı yoldaşlarından birisi oldu.[1][2]
Amsdorf; 1519'da Leipzig Konferansında, 1521'de Martin Luther'in yargılandığı süreçte ve Luther'in Wartburg'ta ki inzivaya çekilişinde hep onun yanında oldu. Magdeburg, Goslar ve Einbeck'teki Reform çabalarını destekledi. İnanmayanların da ibadet edebileceğini beyan ettiği ve Alman Asilzade I. Philip'in çok eşliliğini eleştireceği Schmalkalden'deki münazaralara katıldı.[1]
Nicolaus; güçlü bir iradeye, sağlam bir tartışma yeteneğine ve hatırı sayılır bir ilme sahipti. Bu özellikleri hasebiyle Reform üzerinde güçlü bir etkisi oldu. Pek çok kaybolmamış müsvedde eseri hala bulunmaktadır. Bu eserler, Martin Luther'i ve onun düşünce dünyasını anlamak için mühim eserlerdir. Nicolaus'un iyilikler ile ilgili görüşlerini benimseyen küçük bir mezhep onun adını almıştır; ama artık günümüzde bu oluşum önem arz etmemektedir.[1][3]
Naumburg-Zeitz'in Piskoposu Philipp von der Pfalz'ın vefatıyla birlikte 1542'in Ocak ayında Saksonya Prensi ve Luther tarafından buraya atandı. Bu vazifesi pek zordu ve Magdeburg'a geri dönmek istedi fakat Luther tarafından kalmaya ikna edildi. Luther'in vefatından ve ağır bir yenilgi alınan Mühlberg Muharebesinin ardından mecburen entelektüel anlamda rakibi von Pflug'a ve genç Weimar düküne teslim oldu. Burada Friedrich Schiller Üniversitesi'nin kuruluşunda bulundu. Bu üniversitede Luther'in özgür irade, günah ve iyi işlerin işlevsiz olmadığına, aksine insanın kurtuluşunda rol oynadığına dair eserlerinin basılma görevinde bulundu. Hayatı boyunca Lüterciliğin saflığını savunmaya devam etti.[1]
1565 yılında Eisenach kentinde dünyaya gözlerini yumdu. Aziz Georg kilisesine gömüldü.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Amsdorf, Nicolaus Von". Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
- ^ Peter Brunner: Nikolaus von Amsdorf als Bischof von Naumburg. Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh 1961. S. 60f.
- ^ Helmut Scherf: . In: Stadtverwaltung Eisenach (Hrsg.): . Heft 6/82. Eisenach 1982, S. 8–9.