Nepal Kraliyet Katliamı
 Olayın gerçekleştiği Narayanhiti Sarayı | |
 | |
| Bölge | Narayanhiti Sarayı, Nepal |
|---|---|
| Tarih | 1 Haziran 2001 |
Saldırı türü |
|
| Silahlar |
|
| Ölü | 10(Dipendra dahil) |
| Yaralı | 5 |
| Kurbanlar |
|
| Şüpheliler | |
Nepal Kraliyet Katliamı, başta Kral Birendra ve Kraliçe Aishwarya'nın da içlerinde olduğu toplam dokuz kraliyet ailesi üyesinin sarayda toplantı yaptıkları sırada uğramış oldukları toplu katliamdır.[1]
Katliam 1 Haziran 2001 tarihinde Nepal Narayanhiti Sarayında gerçekleşmiştir.[1] Nepal Hükûmeti tarafından atanmış olan bir soruşturma ekibi, katliamın faili olarak Veliaht Prens Dipendra’yı belirtmiştir.[2] Dipendra kendisini başından vurarak komaya girmiştir.[3]
Dipendra, Kral Birendra'nın ölümünden sonra komada yatarken Nepal Kralı ilan edilmiştir fakat katliamdan üç gün sonra kendisi de bilinci yerine gelmeden hastanede can vermiştir. Dipendra’nın ölümünden sonra Birendra'nın kardeşi Gyanendra kral olmuştur.[4]
Yaşanan olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]
Görgü tanıklarının vermiş oldukları ifadeleri ve iki kişilik bir komite tarafından yürütülen resmi soruşturmaya göre; 1 Haziran 2001'de Veliaht Prens Dipendra, Nepal monarşisinin evi olan Narayanhity Sarayı'nın bahçesinde parti düzenlen bir eve ateş açmıştır. Kendisine ateş etmeden önce babası Kral Birendra, annesi Kraliçe Aishwarya, küçük erkek kardeşi ve kız kardeşi başta olmak üzere kraliyet ailesinin diğer yedi üyesini vurarak öldürmüştür. Veraset sırasının çoğunu ortadan kaldırması nedeniyle Dipendra, başından almış olduğu yara nedeniyle komadayken kral olmuştur. Dipendra'nın katliamı yapma nedeni bilinmiyor.[3]
Katliam üzerine çeşitli teoriler vardır. Bazı insanların iddialarına göre; Dipendra Birleşik Krallık'ta tanıştığı Devyani Rana ile evlenmek istiyordu fakat annesi Kraliçe Aishwarya’nın Devyani Rana‘nın ailesinin Hindistan'ın alt sınıf soylularından olması ve babasının ise siyasi ittifakları’nın olmasından dolayı kraliyet ailesinin bu evliliğe karşı çıktığını söylemesidir. Fakat Devyani'nin Gwalior ailesi Hindistan'ın en varlıklı eski kraliyet ailelerinden birisiydi ve iddialara göre Nepal hükümdarlarından çok daha varlıklıydı. Müstakbel gelinin annesi kızını, Nepal veliaht prensiyle evlenmesinin yaşam standardının düşmesi anlamına gelebileceğini söyleyerek uyarda bulundu. Dipendra’ya kraliyet ailesi tarafından seçilmiş olan müstakbel gelin, Nepal Rana hanedanının ana kolu olan Chandra Shumsher soyundan geliyordu.[5]
Bir başka teoriye göre ise; Dipendra'nın Devyani ile evlenmesi halinde Hindistan'ın nüfusunun artma ihtimali vardı ve saray buna karşı çıkıyordu. Diğer teorilere göre; Dipendra'nın ülkenin mutlak monarşiden anayasal monarşiye geçmesinden mutsuz olduğunu söylemektedir.[3]
Katliamın nedeniyle ilgili pek çok düşünce vardır ve 2006 devriminin ardından monarşinin kaldırılmasıyla birlikte bugün bile pek çok soru cevapsız kalmıştır.[6]
Halen çözülememiş sorular arasında bunlar yer almaktadır:[6]
- Olay sırasında güvenliğin sağlanmamış olması
- Dipendra'nın yerine geçen amcası Prens Gyanendra'nın olay yerinde bulunmaması
- Dipendra'nın sağ elini kullanmasına rağmen kafasının sol tarafından yaralanmış olması
Katliamdan sonra[değiştir | kaynağı değiştir]
Katliamdan sonra ertesi gün devlet nezdinde kraliyet ailesine tören düzenlenmiştir. Cenazeler Pashupatinath Tapınağı önünde yakılarak yok edilmiştir. Dipendra ise komadayken kral ilan edilmiş fakat 4 Haziran 2001 tarihinde ölmüştür.[7]
Dipendra komadayken, Gyanendra yaşanan ölümler hakkında; kraliyet sarayında "otomatik bir silahın kazara ateşlenmesi sonucu meydana gelmiştir" iddiasında bulunmuştur. Daha sonra yaptığı açıklamada bu iddiayı yasal ve anayasal engeller nedeniyle ortaya attığını, zira anayasa ve geleneklere göre Dipendra'nın hayatta kalması halinde cinayetle suçlanamayacağını söylemiştir. Katliamdan sonra kapsamlı bir soruşturma yürütülmüş ve Dipendra cinayetten sorumlu tutulmuştur.[8][9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Death, Love and Conspiracy: The Nepalese Royal Massacre of 2001 (Durbar Hatyakanda) – Association for Diplomatic Studies & Training". adst.org. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Bodyguards fired over Nepal royal massacre". The Irish Times (İngilizce). 25 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ a b c "K3". 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Dipendra was innocent: witness". The Indian Express (İngilizce). 24 Temmuz 2008. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ New Straits Times (İngilizce). New Straits Times. 16 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ a b Bearak, Barry (8 Haziran 2001). "A Witness To Massacre In Nepal Tells Gory Details". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 10 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Nepal mourns slain king" (İngilizce). 2 Haziran 2001. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "Nepal journalists charged with treason" (İngilizce). 6 Haziran 2001. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ "CNN.com - Nepal massacre inquiry begins, at long last - June 8, 2001". web.archive.org. 11 Aralık 2008. 11 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.