Neme
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2016) |
Neme – Türk ve Altay mitolojisinde Cin, iyi veya kötü ruh. Soyut varlık.[1] Karaneme adlı bir türü çok tehlikeli olarak görülür.
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Türk halk inancında kabul gören genel bir sınıflandırmaya göre ikiye ayrılırlar:[2]
- 1. Aru Neme: İyicil Cinler.
- 2. Kara Neme: Kötücül Cinler.
Abdülkadir İnan'a göre, Neme; "sonradan vücut bulan ruh" demektir[3] ve Yayağan Neme de yaratılmış ruh anlamına gelir. Ayrıca Aru Neme ve Kara Neme'lerin ikisine birden "Körmös" dendiğini de söyler. Yerding Neme, yeryüzünde bulunan kötü ruhlardır. Bütün şamanların ruhları, Aru Neme'ler arasında sayılır.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
(Ne/Na/Ya/Ye) kökünden türemiştir. Moğolcada karıştırmak, eklemek anlamları içerir. Ne, ney gibi bir varlığı soru yoluyla işaret eden sözcüklerle aynı kökten gelir. Eski Moğolcada Nama/Neme/Nomu,[4] Eski Türkçede Cumsa/Yomsa, Buryatçada Nomo, Mogur dilinde Nomu sözcükleri ile Tunguzcada Nume, Mançuca nem, sıcaklık, sessizlik, hafiflik[5] bildirir. Nime ise Tunguz dilinde boynuz kavramı ile de alakalıdır. Moğolca Neme (Türkçe Yeme/Ceme) artmak, çoğalmak anlamları taşır. Tunguz-Mançu dillerinde Nime ziyaret etmek manası taşır.
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Mitoloji, Animizm ve Fetişizm; Süheyla Sarıtaş" (PDF). 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2011.
- ^ "Eski Türk Dini Tarihi, Abdülkadir İnan (Özet)" (PDF). 2 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
- ^ "Mongolian Etymology, Starling ("*nomu- /*neme- / *nima-")". 4 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
- ^ "Tungus Etymology, Starling ("*ńume-/ *ńama /*ńem-")". 4 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2012.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Türk Mitolojisinde Ruhlar, Saadettin Buluç[ölü/kırık bağlantı]
- Altay Şamanlığı 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Eski Türk İnancı Üzerine Bir Özet, Saadettin Gömeç 31 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |