Necdet Sakaoğlu
Necdet Sakaoğlu | |
|---|---|
| Doğum | 29 Eylül 1939 Divriği, Sivas, Türkiye[1] |
| Ölüm | 27 Ağustos 2024 (84 yaşında) Amasra, Bartın, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Tarihçi, öğretmen, yazar |
Necdet Sakaoğlu (29 Eylül 1939, Divriği - 27 Ağustos 2024, Amasra), Türk tarih öğretmeni, tarihçi, yazar.
Yerel tarih, kent tarihi, Selçuklu tarihi, Osmanlı tarihi ve eğitim tarihi konularındaki çalışmaları ile bilinir. Geniş okur kitlelerine hitap eden eserler vermiştir. Osmanlı padişahlarının hayatını anlatan Bu Mülkün Sultanları ve Osmanlı saray kadınlarını anlatan Bu Mülkün Kadın Sultanları en tanınmış eserlerindendir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]1939'da Sivas'ın, Divriği ilçesinde doğdu. Ailesinin beşinci çocuğudur.[2] Babası Arif Efendi Divriği'de kuyumculukla uğraşırdı. Annesi Necibe Hanım kültürlü bir ev hanımı idi. Okumaya meraklı bir çocuktu, ilkokul yıllarında annesinden eski yazıyı öğrendi.[3] İlköğrenimini Divriği Atatürk İlkokulu'nda, ortaöğrenimini 1954'e Nuri Demirağ Ortaokulu'nda tamamladıktan sonra 1957'de Sivas Öğretmen Okulu'nu bitirdi ve Urfa'nın Parapara köyüne atandı.[2] 1958'de İstanbul'daki Çapa Eğitim Enstitüsü'nde girerek yükseköğrenimini bu enstitüde yaptı,[4] Nihat Sami Banarlı’nın öğrencisi oldu.[3] 1961'de mezun oldu ve Trabzon Öğretmen Okulu'na edebiyat öğretmeni olarak atandı.
Trabzon'da üç ay görev yaptıktan sonra askerlik hizmetini tamamladı. Askerlik dönüşü Amasra'ya tayin oldu. Amasra'da 15 yıl ortaokul ve lise müdürlüğü yaptı. Amasralı Ethamağa ailesinden Fatma Hanım ile evlendi; bir erkek çocuk sahibi oldu. Sakaoğlu, Amasra'daki öğretmenlik ve idarecilik görevlerinin yanı sıra sekiz yıl Milli Eğitim Bakanlığı'nda müfettişlik, beş yıl Talim Terbiye Kurulu üyeliği yaptı. 1998'de emekli oldu ve tekrar Amasra'ya yerleşti.
Tarih, folklor ve edebiyat alanlarında araştırmaları ve Türkiye'nin kültürel mirasını korunması için çabaları ile tanındı.[5] İlk eseri, 1966da yayımlanan Çeşm-i Cihan Amasra adlı yayındır. Çeşitli gazete, dergi ve ansiklopedilerde makaleleri yayımlandı. Eserlerinde sözlü tarih kaynaklarından istifade etti.[3] Tarih ve tarih eğitimi üzerine çalışmaları 1978'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlandı.[6] 1980'lerde Türkiye'deki belli başlı tarihî yapıları belgeleyen eserler verdi. Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürel yapısını ayrıntılarıyla ele alan ve tarihsel bilgiyi okuyucuya anlaşılır kılan eserleri ile geniş kitlelere ulaştı. En bilinen eserleri Osmanlı Sarayı'nda Gündelik Hayat, Tarihimizdeki Garip Olaylar, Sultanlar ve Kalfalar, Bu Mülkün Sultanları, Bu Mülkün Kadın Sultanları'dır.
Bostanzâde Yahya Efendi'nin Târih-i Saf Tuhfetü'l-Ahbâb adlı eserini Duru Tarih adıyla günümüz Türkçesine çevirerek çeviri dalında 1969 Milliyet Gazetesi Karacan Armağanı'na değer görüldü. Türk Anadolu’da Mengücekoğulları adlı çalışması ile 1971 Milliyet Gazetesi Karacan Armağanı'na, sözlü tarih kaynaklarından yararlanarak yazdığı Anadolu Derebeyi Ocaklarından Köse Paşa Hanedanı adlı eseriyle 1985 Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülü'ne değer görüldü
27 Ağustos 2024 tarihinde evinde geçirdiği kalp krizi sonucu Amasra'da ölmüş ve cenazesi orada defnedilmiştir.[7]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Çeşm-i Cihan Amasra, 1966
- Türk Anadolu'da Mengücekoğulları, 1971
- Divriği'de Ev Mimarisi, 1978
- Anadolu Derebeyi Ocaklarından Köse Paşa Hanedanı,1984
- Tanzimat Tarihi Sözlüğü,1985
- Osmanlı Eğitim Tarihi, 1990
- Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi, 1991
- Osmanlı Kentleri ve Yabancı Gezginler, 1995
- Milli Mücadele Albümü,1998
- Bu Mülkün Sultanları-36 Osmanlı Padişahı, 1999
- Tarihi, Mekânları, Kitabeleri, Anıları ile Saray-ı Hümayun - Topkapı Sarayı, 2002
- İstanbul'un Tarihi Kimliği, 2003
- Osmanlı'dan Günümüze Eğitim Tarihi, 2003
Türkçeleştirdiğ ieserler ve Sözlük çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Duru Tarih, Bostanzâde Yahya'nın Târih-i Saf/Tuhfetü'l-Ahbâb adlı eserinin günümüz Türkçesi, 1969
- Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan'ın Dürr-i Meknun eseri, 1999
- Tanzimat'tan Cumhuriyete Tarih Sözlüğü
- Osmanlı Tarihi Sözlüğü
Makaleleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Atatürk Düşüncesi (1995) Ord. Prof. Reşat Kaynar'la; Binbir Gün Binbir Gece- İstanbul'da Eğlence Hayatının Tarihi (1999); Osmanlı'da Zenaatten Sanata Cilt I: Esnaf ve Zenaatkârlar (1999), Cilt II: Sanatlar ve Sanatkârlar (2000), Osmanlı Dünyasından Yansımalar (2000),
- Avrupa Yolunda Bir Padişah; Sultan Abdülmecid (2001),
- Derinin Anadolu'da Bin Yıllık Tarihi (2002) Nuri Akbayar'la ortak çalışmalarıdır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Biyografi net". 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2010.
- ^ a b Çalapverdi, İhsan (Ağustos 2001). "Eserleriyle Necdet Sakaoğlu" (PDF).
- ^ a b c "Anadolu kitabı koruyamamıştır". Nadir Kitap. Haziran 2024.
- ^ "Necdet Sakaoğlu". Bilgi Üniversitesi Yayınları. 4 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Necdet Sakaoğlu". Yapı Kredi Yayınları. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
- ^ "Tarihçi Necdet Sakaoğlu hayatını kaybetti". www.egedesonsoz.com. 28 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.
- ^ "Kalp krizinden ölen tarihçi- yazar Necdet Sakaoğlu, son yolculuğuna uğurlandı". Başkent. 28 Ağustos 2024. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.