Mz 3
Salma bulutsusu | |||||
---|---|---|---|---|---|
Gezegenimsi bulutsu | |||||
Gözlem verisi (Dönem J2000) | |||||
Takımyıldız | Cetvel | ||||
Sağ açıklık (α) | 16sa 17d 13.392s[1] | ||||
Dik açıklık (δ) | -51° 59′ 10.31″[1] | ||||
Görünür büyüklük (V) | 13.8[2] | ||||
Mutlak büyüklük (V) | 1.8[b] | ||||
Görünür boyutlar (V) | >50″ × 12″[3] | ||||
Özellikler | |||||
Dikey hız () | -21,2 km/sn | ||||
Uzaklık | ~8,000 Iy (~2,500[3] pc) | ||||
Yarıçap (r) | 1.0 Iy[a] | ||||
Keşif | |||||
| |||||
Katalog belirtmeleri | |||||
ESO 225-PN9 • PK 331-01 1 • Mz 3 • Hen 2-154 • RCW 101[1] | |||||
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |||||
Ayrıca bakınız: Bulutsu listeleri |
Mz 3 (Menzel 3), Cetvel takımyıldızı yönünde bulunan genç çiftkutuplu bir gezegenimsi bulutsu. Mz 3, 1922 yılında Donald Howard Menzel tarafından keşfedilmiştir.[3] Menzel 1922
Karınca Bulutsusu, yandan bakıldığında bir gezegenimsi bulutsunun tipik iki kutuplu şeklini gösterir. Gezegenimsi bulutsuların gezegenlerle ilişkisi yoktur; sadece erken dönem teleskoplarından bakıldığında gezegeni andırmaktaydılar. Burada Güneş benzeri bir yıldız, çekirdeği ortaya çıkana kadar dış katmanlarını salmış ve bu sırada gazın parlamasına neden olan kırmızıöte ışınlar yayınlamıştır.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu bulutsu, iki kuyruklu yıldızın çarpışması gibi gözüküyor; ya da adının da geldiği yer olan karıncanın toraksına benziyor. Gök bilimcilerse bunun, merkezi bir kaynaktan genişleyen iki gaz kabarcığı olduğunu belirtmektedirler. Her bir kabarcık yaklaşık olarak 40 bin Dünya-Güneş uzaklığında ya da yaklaşık 4 trilyon kilometre uzunluğundadır. Ortadaki beyaz nokta, sıkı bir yörünge içine sıkışmış 2 yıldız olabilir. Biri hala atmosferini dağıtan kırmızı bir dev, diğeriyse dev komşusundan gaz çalarak çevresindeki bulutsuyu parlatan bir beyaz cücedir. Bir şekilde bu ikili sistemden saniyede 200 ila 300 kilometre hızda iki dar gaz kümesi yayılmaktadır. Bu kümeler, daha yaşlı ve yavaş hareket eden yıldız maddeleri bulutlarına çarpıyorlar. Kümelerin, yalnızca yıldızlara ait bir zaman olan bir milenyum yaşındaki kabarcıkları şişirdiği düşünülmekte. Gök bilimciler, kümelerin birleşmesine neden olan bir olayın yaşandığını düşünmektedirler. Bunun tam nedeni bilinmemekle birlikte beyaz noktayla bağlantılı olabilir.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NASA APOD - Planetary Nebula Mz 3: The Ant Nebula 18 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- STScI. Astro-Entomology? Ant-like Space Structure Previews Death of Our Sun27 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Press release: Space Telescope Science Institute. 1 Şubat, 2001.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 8,000 Iy uzaklık × sin(>50″ çap açısı / 2) = 1.0 Iy. yarıçap
- ^ 13.8[2] görünen parlaklık - 5 * (log10(2,500 pc uzaklık) - 1) = 1.8 mutlak parlaklık
- ^ a b c SIMBAD 2006
- ^ a b Gottlieb & Wallace 2005
- ^ a b c Smith 2003
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gottlieb, Steve; Wallace, Kent (15 Temmuz 2005), "Results for Mz 3", Doug Snyder's Planetary Nebulae Web Site, Doug Snyder, 6 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2009
- Guerrero, Martín A.; Chu, You-Hua; Miranda, Luis F. (2004), "Menzel 3: a Multipolar Nebula in the Making", The Astronomical Journal, 128 (4), ss. 1694-1704, doi:10.1086/423909
- Menzel, D. N. (1922), "Five new planetary nebulae.", Harvard Bull., cilt 177
- Santander-García, M.; Corradi, R. L. M.; Balick, B.; Mampaso, A. (2004), "Menzel 3: Dissecting the ant", Astronomy and Astrophysics, cilt 426, ss. 185-194, doi:10.1051/0004-6361:20041147
- SIMBAD (22 Aralık 2006), Results for PN Mz 3, SIMBAD, Centre de Données Astronomiques de Strasbourg, 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Nisan 2009
- Smith, Nathan (2003), "Spatial distribution of near-infrared and optical emission properties in the bipolar nebula Menzel 3", Monthly Notice of the Royal Astronomical Society, 342 (2), ss. 383-398, doi:10.1046/j.1365-8711.2003.06557.x
- Zhang, Y.; Liu, X.-W. (2006), "The Fe/Ni ratio in the Ant Nebula Mz 3", Proceedings of the International Astronomical Union, Planetary Nebulae in our Galaxy and Beyond, Proceedings of the International Astronomical Union, Symposium #234. Edited by Ian F. Corbett. Cambridge: Cambridge University Press, cilt 2, ss. 547-548, doi:10.1017/S1743921306004170