Mtsvane Manastırı
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Çitahevi, Borcomi Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
Koordinatlar | 41°48′39″K 43°18′35″D / 41.81083°K 43.30972°D |
Mimari | |
Mimari tür | Üç nefli bazilika ve çan kulesi |
Çitahevi Aziz Yorgi Kilisesi (Gürcüce: ჩითახევის წმინდა გიორგის ეკლესია) Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Manastır yaygın olarak, "Yeşil Manastır" anlamına gelen Mtsvane Manastırı (მწვანე მონასტერი, mts'vane monast'eri) adıyla da bilinmektedir. İki yüzyıldan fazla süredir terk edilmiş durumda olan manastır, 2003 yılında tekrar Hristiyan kullanımına açılmıştır. Manastır, popüler bir turizm ve hac bölgesidir. Manastır kilisesi ve çan kulesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Manastır, Borcomi kasabasının 12 km güneydoğusunda, Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi Beledyesi'nde, Çitahevi köyünde yer almaktadır. Manastır, Borcomi-Haragauli Milli Parkı'nın güneybatı kesimindeki dar ormanlık geçitte konumlanmıştır. Bölge halkının Yorgi'ye olan adanmışlık inancı, 2012'de ortaya çıkarılan "Yorgi" adlı antefiks parçasıyla epigrafik olarak kanıtlanmıştır. 18. yüzyıldaki savaşlar ve talihsizliklerle Borcomi vadisinin boşalmasından sonra, manastır terk edilip çürümeye bırakıldı. Yabani yeşilliklerle kaplanmış olan manastır binası, 1978'de kısmen doğadan geri kazanılmış, 1988'de restore edilmiş ve 2003'te Gürcü rahiplerin manastıra gelmesiyle hizmete açılmıştır.[2] Manastıra hacca gelenlerin sayısını arttıran bir inanışa göre, 1550'lerde Pers Şahı I. Tahmasb'ın askerlerinin manastırdaki rahipleri öldürmesinden sonra, çevredeki akarsuda bulunan taşların rengi zamanla kırmızımsı bir renk almıştır.[3]
Planı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çitahevi Manastırı, stilist olarak 9. yüzyılın sonu veya 10. yüzyıla tarihlenen üç nefli bir bazilika ve stilistik olarak 15 veya 16. yüzyıla tarihlenen iki katlı bir çan kulesinden oluşmaktadır. Yakınlarda eski manastır hücrelerinin kalıntıları ve bazı ev yapılar yer almaktadır. Kilise, kabaca yontulmuş yontma taş ve molozlardan inşa edilmiştir; sütunlar, pilasterler ve kemerler gibi temel yapı elemanları, düzgün şekilde yontulmuş yeşil renkli yontma taşlardan yapılmıştır. Binanın ölçüleri 14.5 x 19.2 metredir. Orta nef, güney ve batıda iki taraflı bir koridorla çevrelenmiştir. Orta nef, güneyde yarım daire şekilli apsiste, kuzeyde ise pastoforiumda son bulur. Apsisin kuzey köşesinde, içten kemerli ve dışarıdan bir arşitrav ile örtülmüş dar bir kapı vardır. Kilise, apsiste bulunan iki pencere ile, zayıf bir şekilde aydınlatılmaktadır. Hem iç hem de dış duvarlar, düzdür ve belirgin bir dekorasyona sahip değildir; muhtemelen 12 veya 13. yüzyılda yapılmış fresklerin izleri batı duvarda ve apsiste korunmaktadır. İki katlı bir yapı olan çan kulesi, kilisenin birkaç metre güneydoğusunda konumlanmıştır. Zemin katta küçük bir şapel bulunmaktadır; üst katta ise, büyük sütunlarda desteklenen kemerli ve paralel taraflı açıklıklara sahip bir çan kulesi bulunmaktadır.[2][4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b Gogoladze, Tamaz (2014). ბორჯომის ხეობის ისტორიული და ხუროთმოძღვრული ძეგლები (გზამკვლევი) [Historical and architectural monuments of the Borjomi Valley] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Universali. ss. 49-53. ISBN 978-9941-22-450-8. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ Gogoladze, Lado (3 Aralık 2015). "Green Monastery: A Miracle Hidden Deep in the Woods". Georgian Journal. 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2019.
- ^ Khoshtaria, Davit (1983). "ჩითახევის მონასტრის ეკლესია" [Chitakhevi monastery church]. sakartvelos ssr mets'nierebata akademiis mats'ne (Gürcüce). Cilt 4. ss. 141-157.