Mieczysław Karłowicz
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Mieczysław Karłowicz (11 Aralık 1876, Wiszniewo - 8 Şubat 1909, Tatra), Geç romantik dönem Polonyalı besteci ve orkestra şefi.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Mieczysław Karłowicz çocukluk yıllarını Litvanya'nın Wiszniewo'daki arazilerinde ailesi ile birlikte geçirmiştir. 1882'de 6 yaşında iken, arazilerini satıp ilk olarak Heidelberg'e yerleşmiş, sonra 1885'te, Prag'a ve bir yıl sonra Dresden'e, son olarak 1887'de Varşova'ya yerleşmişlerdir. M. Karłowicz Heidelberg ve Dresden'de iken ilkokula başlamış, Varşova'dayken Wojciech Gorski's Real School'da öğrenim görmüştür.
Çocukluğunda ailesi ile birlikte geçirdiği müzikal ortam, onun Georges Bizet, Carl Maria von Weber, Johannes Brahms, Bedřich Smetana ve diğer önemli bestecilerin operatik ve senfonik eserlerini tanımasına olanak sağlamıştır. Yedi yaşında keman dersleri almaya başlamış, önce Dresden'de ve Prag'da, sonra Varşova'da ve sonra öğretmeni Jan Jakowski her nerede ise orada bulunmuştur. 1889-95 yılları arasında Stanisław Barcewicz'in öğrencisi olmuştur. Aynı zamanda Zygmunt Noskowski ve Piotr Maszynski'den armoni ve ardından Gustaw Roguski'den kontrapuan ve müzik türleri ve biçimler dersleri almıştır. Bu zamanlarda ilk eserlerini yazmaya başlamıştır.
İlk önemli çalışması, piyano için Chant de Mai adlı parçadır. 1893-4'te Varşova Üniversitesi'nin Doğa Bilimleri bölümüne gitmiştir. 1895'te Joseph Joachim ile keman çalışmak için Berlin'e gitmiştir. Joachim'in sınıfında başarılı olamamış, daha sonra Florian Zajic'ten özel dersler almış fakat en sonunda bir besteci olmaya ve Heinrich Urban'ın öğrencisi olmaya karar vermiştir. Aynı zamanda Berlin Üniversitesi'nde müzik tarihi, felsefe tarihi, psikoloji ve fizik ile de ilgilenmiştir. Karłowicz 1895-1896 yılları arasında 22 şarkı bestelemiştir. Berlin'deyken, EMTA için müzik yazarlığı yapmıştır. Aynı yıllarda Henryk Urban ile Jozefat Nowinski'nin 'The White Dove' (Beyaz Güvercin) adlı draması için orkestra müzikleri bestelemiştir. 1890'ların sonunda Rebith Symphony (Yeniden Doğuş Senfonisi) düşüncesini gerçekleştirmeye başlamış, bu eseri ile öğrencilik yıllarını tamamlamış ve 1901'de Varşova'ya dönmüştür. 1903'te Varşova Müzik Derneğine girmiş, bir yaylı çalgılar orkestrası oluşturmuştur.
1906'da Zakopane'ye yerleşmiş, Tatra dağlarında huzurlu zamanlar geçirmiştir. Tatra Derneğine üye olmuştur, varlıklı bir yaşam sürdürmüş olduğu, zamanına göre dağcılık, kayak ve fotoğrafçılık gibi ilgi alanları ve özel zevkleri olmasından anlaşılmaktadır.
Keman için Op. 8 La Majör konçerto (Richard Strauss'un erken dönem müziğine olan yakınlığı bu eserinde oldukça bellidir) Op. 7 mi minör senfoni ve 1904'ten 1909'a kadar yazdığı altı senfonik şiiri (Op. 9-14 ) ile Polonya'nın ulusal klasik müzik tarihinde 19. ve 20. yy. arasındaki bağlantıyı temsil eder. Büyük topluluk için yazdığı eserlerden başka yaylı çalgılar için serenad Op. 2 ve gençlik şarkıları gibi küçük gruplar ve oda müziği eserleri de bestelemiştir. En verimli yılları olan 30'lu yaşlarında Tatra'da kayak yaparken bir çığın altında kalarak yaşamını yitirmiştir. Karłowicz, şarkıları ve senfonik eserleri ile 19. yy. romantik dönem bestecileri arasında pek tanınmasa da eserleri son yıllarda Avrupa'da daha sık seslendirilen ve daha iyi anlaşılan bir besteci olmaya başlamıştır.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gençlik Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Juvenilia, Op. 5 ve Opus numarası olmayan
- Chant de Mai, Fa Majör, Piyano için (1893/94)
- Prelüd, Re Majör ve Çift-Füg, Sol Majör, Piyano için (1895-98)
- Andante, Fa Majör, Piyano için (1895-98)
- Füg No. 2 Si-bemol Majör, Piyano için (1895-98)
- Rondo I, Piyano için (1896)
- Rondo II, Piyano için (1896)
- Rondo III, Piyano için (1896)
- Sonat, Si Majör, Piyano için (1899)
- Sonatine, Re-bemol Majör, Piyano için (1898)
- Valse, Piyano için (1895)
- Vals, Sol Majör, Piyano için (1895-98)
- Impromptu, Re Majör, Keman ve Piyano için
- Serenad, Sol Majör, Viyolonsel ve Piyano için
- Serenada marcowa z kotem, Keman ve Viyolonsel için
- Der Tag Verrinnt Kanon, İki Kadın sesi ve Piyano için
- Marsza na Chor Instrumentow, Nefesli Topluluğu için
- Liebesleben, Kanon, Soprano, Tenor ve Piyano için
- Ptasze Wedrowne, Soprano, Alto ve Piyano için
- W Blasku Ksiezycowym, SSA Koro ve Piyano için
- Mein Bester Freund, du Rauschewald, TTBB Koro için
- Szczescie, A capella SATB koro için
Şarkılar
[değiştir | kaynağı değiştir]6 Şarkı, Op. 1
- No. 1 Zamuconej (Üzüntülü)
- No. 2 Skąd pierwsze gwiazdy (İlk Yıldızlar Nerede)
- No. 3 Na śniegu (Karda)
- No. 4 Zawód (Hayal Kırıklığı)
- No. 5 Pamiętam ciche, jasne, złote dnie (Altından Günleri Oldukça İyi Hatırlıyorum)
- No. 6 Smutną jest dusza moja (Ruhum Hüzünlü)
Drugi spiewnik, Op. 3 (İkinci Şarkı Albümü)
- No. 1 Mów do mnie jeszcze (Daha Çok Konuş Benimle)
- No. 2 Z erotyków (Erotika'dan)
- No. 3 Idzie na pola (Tarlalar Boyunca)
- No. 4 Na spokojnym, ciemnym morzu (Karanlık, Sakin bir Denizde)
- No. 5 Śpi w blaskach nocy (Gecenin Işığında Uykulu)
- No. 6 Przed nocą wieczną (Sonsuz Geceden Önce)
- No. 7 Nie płacz nade mną (Benim için Ağlama)
- No. 8 W wiecznorną ciszę (Akşamın Sakinliğinde)
- No. 9 Po szerokim morzu (Geniş Denizde)
- No. 10 Zaczarowana królewna (Büyülü Prenses)
Najpiękniejsze piosnki, Op. 4 (En Güzel Şarkılar)
- Z nowa wiosna (Yeni bir Bahar)
- O nie wierz temu, co powiedza ludzie (İnsanların Söylediklerine İnanma)
- Czasem, gdy długo
- Rdzawe liście (Kızıl Yapraklar)
- Pod jaworem słowa (Çınarların Altında)
- Pod naszymi okny (Pencerelerimizin Altında)
Orkestra eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Serenad, Yaylılar orkestrası için, Op. 2
- Bianca da Molena Sahne müziği Op. 6 ('Beyaz Güvercin' draması üzerine)
- Senfoni "Odrodzenie", Op. 7 (Yeniden Doğuş)
- Keman Konçertosu, Op. 8
- Powracające fale, Op. 9 (Yinelenen Dalgalar)
- Odwieczne Pieśni, Op. 10 (Sonsuz Şarkılar)
- Rapsodia Litewska, Op. 11 (Litvanya Rapsodisi)
- Stanisław i Anna Oświecimowie, Op. 12 (Stanislaw and Anna of Oswiecim)
- Smutna Opowieść, Op. 13 (Kederli bir Hikâye)
- Epizod na Maskaradzie, Op. 14 (Bir Maskeli Balodan Sahne) *
* Bestecinin çığ altında kalarak hayatını kaybetmesi nedeniyle eser yarım kalmış, daha sonradan Gregorz Fitelberg tarafından tamamlanmıştır.
Kayıtlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Senfonik Şiirler Silesian Filarmoni, Şef: Jerzy Salwarowski – (LP, 1984) Wifon 063-65; (CD, 1989) Le Chant du Monde LDC 278 966-967; (CD, 1999, 2008) DUX 132/133 16 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Senfonik Şiirler Varşova Senfoni Orkestrası, Şef: Jacek Kaspszyk – (1997) Pro Musica Camerata PMC 013/14 (Canlı kayıt, 1996)
- Senfonik Şiirler Yeni Zelanda Senfoni Orkestrası, Şef: Antoni Wit - (CD) Naxos 8.570295 ve 8.570452
- Senfonik Şiirler BBC Filarmoni, Şef: Yan Pascal Tortelier - (CD) Chandos Records CHAN 9986 ve CHAN 10298 21 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Senfonik Şiirler BBC Filarmoni, Şef: Gianandrea Noseda - (CD) Chandos Records CHAN
- Keman Konçertosu Op. 8 ve Yaylı Serenadı Op. 2 Ilya Kaler, Varşova Filarmoni Okrestrası, Şef: Antoni Wit - (CD) Naxos 8.572274 5 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Keman Konçertosu Op. 8, Nigel Kennedy, Polonya Oda Orkestrası, Şef: Jacek Kaspszyk - (CD) EMI Records (0946 3 79934 2 2), EMI – 3 79934 2 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Keman Konçertosu Op. 8 ve Yaylı Serenadı Op. 2 Kaja Danczowska, Krakow Radyo ve TV Orkestrası, Şef: Antoni Wit - (CD) Le Chant du Monde CDM LDC 278 1088 25 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Senfoni Op. 7 "Rebirth", Yaylı Serenadı Op. 2 ve Bianca da Molena - BBC Filarmoni & Şef: Gianandrea Noseda - (CD) Chandos Records CHAN 10171
- Senfoni Op. 7 "Rebirth" - Varşova Filarmoni Orkestrası, Şef: Jerzy Salwarowski - (CD) DUX Records, DUX 0656
- Młodzieńcze utwory instrumentalne [Erken Çalgı Eserleri] (2 CD) Katowice: Państwowa Szkoła Muzyczna im. M. Karłowicza w Katowicach, 2006 (PSM CD001, PSM CD002)
- Keman Konçertosu Op. 8 - Tasmin Little (Keman), BBC İskoç Senfoni Orkestrası / Şef: Martyn Brabbins (Hyperion CD A67389, Eylül 2003, Nisan 2004) 16 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Keman Konçertosu Op. 8 - Piotr Plawner (Keman), Zielona Gora Filarmoni Orkestrası / Şef: Czeslaw Grabovski (CD) DUX Records, DUX0540, Aralık 2005, 2006
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mieczysław Karłowicz: International Music Scores Library Project (IMSLP) adresindeki ücretsiz notalar.
- Mieczysław Karłowicz: Polonya Müzik Yayınevi (PWM) 17 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfasındaki eserlerinin kataloğu.
- Mieczysław Karłowicz, AllMusic 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Polonya'nın Kültürel Simgeleri: Mieczysław Karłowicz". 11 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
