İçeriğe atla

Manyetodirenç

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Manyetodirenç, bir maddenin (sıklıkla ferromanyetik) dışarıdan uygulanan manyetik alan etkisiyle elektrik direncini değiştirme yatkınlığıdır. Manyetodirenç olarak adlandırılabilecek etkiler çok çeşitlidir. Bazıları manyetik olmayan metal ve yarı iletken yığınlarında oluşur: Geometrik manyetodirenç, Shubnikov-de Haas titreşimi ya da metallerde görülen pozitif manyetodirenç gibi.[1] Diğer etkiler ise manyetik metallerde görülür: ferromıknatısların negatif manyetodirenci[2] ya da anisotropik manyetodirenç (AMR) gibi. Son olarak, çok bileşenli ya da çok katmanlı sistemlerde görülür: dev manyetodirenç (GMR), tünel manyetodirenci (TMR) gibi.

Manyetodirenci ilk defa 1856 yılında William Thomson keşfetti, ancak hiçbir şeyin direncini %5'ten daha fazla azaltmayı başaramadı. Günümüzde, direnci onlarca kat değişebilen yarı metal ve EMR yapıları bilinmektedir.[3] Elektrik direncini değiştiren farklı etkiler bulunduğu için, doğrudan manyetik alanla değişen ve dolaylı manyetizma yoluyla değişen sistemler ayrı değerlendirilmelidir.

  1. ^ Pippard, A.B. (1989). Magnetoresistance in Metals. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-32660-5. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  2. ^ Coleman, R.V.; Isin, A. (1966), "Magnetoresistance in Iron Single Crystals", Journal of Applied Physics, 37 (3), ss. 1028-9, Bibcode:1966JAP....37.1028C, doi:10.1063/1.1708320 
  3. ^ University, Princeton. "Unstoppable magnetoresistance". phys.org (İngilizce). 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.