Maliyet

Maliyet, bir ünite malın (veya daha fazla) elde edilmesi için harcanan üretim faktörleri (emek, sermaye, toprak) toplamına denir.

Bir işletmenin ürettiği mal ve hizmetler için katlanılan maliyetin genelde iki kaynağı bulunmaktadır. Bunlardan birincisi değişken giderler, ikincisi sabit giderlerdir. Bu iki gider türünün, üretilen mal birimine düşen payına ortalama maliyet denilir. Bir işletmede en son üretilen birimin maliyetine marjinal maliyet adı verilmektedir.

Maliyet kelimesi, çeşitli gayelere göre bedel ve karşılık anlamında kullanılmakla birlikte, çoğunlukla bir işletmeye belli bir mal, hizmet veya faktör şeklinde sunulan girdilerin, işletmeye olan yükü anlamını taşır. Sermaye maliyeti, emek maliyeti, kredi maliyeti gibi. Diğer taraftan iktisadi bakımdan bir kaynağın belli bir işe tahsisi sonucu kaybolan başka üretim imkânlarına da alternatif maliyet veya fırsat maliyeti denilmektedir.

Maliyetler türlerine göre şöyle bir ayrıma tabi tutulabilir: Tedarikten başlayıp, üretim, araştırma ve geliştirme, pazarlama, genel yönetim ve finansman maliyetleri. Diğer taraftan maliyetler, üretime yüklenme şekline göre direkt ve endirekt maliyetleri olarak da ayrıma tabi tutulabilir.

Bunun yanında maliyetler, kullanılan maliyet sistemine göre fiili ve standart olarak ayrıma tabi tutulabilirler. Öte yandan maliyetler, işletmelerde sorumluluk merkezi başta olmak üzere karar verme amaçları doğrultusunda da ayrıma tutulmaktadır.