Luma (bölge)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Lume sayfasından yönlendirildi)
Luma bölgesi (yeşil). Kosova'daki Vërrini bölgesinin iki köyü ve Arnavutluk'taki Gora bölgesinin bir köyü geleneksel olarak Luma ile yalnızca tarihsel kabile bağlarıyla ilişkili olarak ilişkilendirilir (sarı)

Lume (definit Arnavut formu, Luma kelimesi tam anlamıyla "nehir") kuzeydoğu Arnavutluk ve güneybatı Kosova'da uzanan bir bölgedir.

Lume aynı adı taşıyan tarihi Arnavut kabilesi (fis) ile.[1] Arnavutluk'ta bulunan aynı adı taşıyan Lumë köyünü içerir bölgedir. Lume, Has bölgesi (kuzey ve kuzeybatı), Fan ve Orosh (batı), Reçi ve M'Ujë e m'Uja (güney batı), Yukarı Reka (güney doğu), Gora (doğu), Prizren'in (kuzey doğu'dan) Opolye ve Vërrini ile çevrilidir.[2] Bölgenin kendisi de batıda küçük Arrëni kabilesini ve doğuda Morina kabilesini içerir. Bölgenin sadece küçük bir kısmı, Prizren şehrinden Kosova ve Arnavutluk arasındaki sınırda bulunan, tarihi Tërthorë bajrak'ın (kabile bayrağı) yarısı, Kosova 'nın içinde kalır.[a]

Lumë bölgesinden kadınlar, yöresel geleneksel giysilerle bir halk festivalinde dans ediyor

Balkan Savaşları sırasında (1912-1913), bölgenin kontrolünü ele geçirmeye çalışan Sırp askeri güçleri Lume'ye girdi ve yerel sakinlere saldırdı, aşiret reislerini öldürdü, nüfusa ait hayvanları aldı ve köyleri yerle bir etti.[3] Eylemler Arnavutlar tarafından yerel bir ayaklanma ile sonuçlandı.[3] Sırp güçleri, kavrulmuş toprak politikası ile misillemede bulunarak, gençlerden yaşlılara, kadın erkek, camilere ve evlere barikat kurup ardından ateş açma ya da yakma gibi kitleleri katlettiler.[3] Olayların ardından 25.000 kişi Kosova ve batı Makedonya'ya kaçtı.[3] Olayların "yerelleştirilmiş bir soykırım" oluşturduğu kabul edildi.[3]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölge olarak,ilk olarak 16. yüzyıl (1571 -1591) belgelenmiştir. Nahiye'ye ait İpek Sancağı 17. yüzyılda o Frang Bardhi bahsettiği Roma SAPE Katolik Piskoposluğunun, en doğu sınırını oluşturuyordu.[2]

18. yüzyıldan önce tımar sisteminin yerini kendi kendini yöneten bajrak (bayrak) sistemine bıraktığı düşünülmektedir.[4] Lume'nin 7 bajrak'ı oldu:[2]

  1. Rrafsha Bayrağı (bayraktar Bicaj merkezliydi),
  2. Tejdrina arasında Barak (bajraktar (Bayraktar) merkezi Uymişte ve sonra Domaj oldu ),
  3. Qafa arasında Bayrak (bajraktar merkezi Buştriçe ),
  4. Kalisi Bayrağı (bayraktar Zallë-Kalis merkezliydi),
  5. Radomira Bayrağı (bayraktar Tejs merkezliydi),
  6. Caja arasında Bayrak (bajraktar merkezi Fshat ),
  7. Topoyan arasında Bayrak (bajraktar merkezi Brekijë ).

Bu bayrakların son organizasyonu 1912'de Sırp ordusuna karşı Qafa e Kolesjanit Muharebesinde yapıldı.[2]

Luma Muharebesi ve Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

O sırada Lume'da bulunan Avusturyalı bir muhabir olan Leo Freundlich, General Bozidar Yankoviç'in ordusuna Lume'deki Arnavutları katletme emri verdiğini ve bunun sonucunda bütün köylerin yakılıp, sakinlerinin yakıldığını veya canlı canlı katledildiğini bildirdi. Sonuç olarak, Lume topraklarındaki yirmi yedi köy yakıldı ve sakinleri, hatta çocukları öldürüldü. Sırp imha savaşının en korkunç vahşetlerinden biri burada Arnavutlara karşı işlendi. Kadınlar ve çocuklar saman demetlerine bağlanarak kocalarının ve babalarının gözleri önünde ateşe verildi. Kadınlar daha sonra barbarca parçalara ayrıldı ve çocuklar süngülendi. Freundlich'in bir meslektaşı, "Her şey çok akıl almaz, ama yine de doğru!" Kendilerini gönüllü olarak teslim eden Lume'dan dört yüz adam Prizren'e götürüldü ve her gün kırk ila altmış kişilik gruplar halinde idam edildi.

Önemli insanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.


Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ The Tribes of Albania: History, Society and Culture. I.B.Tauris. 30 Mayıs 2015. ss. 281-282. ISBN 978-1-78453-401-1. 
  2. ^ a b c d Fejzulla Gjabri (Department of Culture of Albania), Information about the Heroic Epos in the Province of Luma
  3. ^ a b c d e The Crisis of Genocide. Volume I: Devastation: The European Rimlands 1912–1938. Oxford University Press. 2013. s. 107. ISBN 9780199683031. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2021. 
  4. ^ "BAJRAKTARËT E LUMËS". Pashtriku. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2015. Megjithëse deri tani nuk është shpaluar ndonjë akt zyrtar i Perandorisë Osmane që ligjëronte zëvendësimin e sistemit të timarit në malësi me atë të njësive vetëqeverisëse tradicionale dhe si njësi administrative-ushtarake osmane me emrin "bajrak", ky proces mendohet të ketë nisur para shek.XVIII 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Luma_(bölge)&oldid=30491017" sayfasından alınmıştır