İçeriğe atla

Lop Nur Vahşi Deve Ulusal Doğa Koruma Alanı

Koordinatlar: 41°00′N 92°30′E / 41°K 92.5°D / 41; 92.5
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lop Nur Vahşi Deve Ulusal Doğa Koruma Alanı
Çince (basitleştirilmiş): 罗布泊野骆驼国家级自然保护区; Çince (geleneksel): 羅布泊野駱駝國家級自然保護區; pinyin: Luóbùpō yě luòtuó guójiā jí zìrán bǎohù qū
Sincan Eyaleti'nin güneydoğusunda Lop Nur Yabani Deve Koruma Alanı sınırları (kırmızı)
Alan türü Doğa koruma alanı
Devlet  Çin
Bölge Sincan Uygur Özerk Bölgesi
İl Turfan
İlçe Çakılık İlçesi
Koordinatları 41°00′N 92°30′E / 41°K 92.5°D / 41; 92.5
Kapladığı alan 6.700.000 ha (67.000 km2; 26.000 sq mi)
Kuruluş tarihi 1986
Kontrol kuruluşu Çin Devlet Çevre Koruma İdaresi (SEPA)

Lop Nur Vahşi Deve Ulusal Doğa Koruma Alanı (Çince (basitleştirilmiş): 罗布泊野骆驼国家级自然保护区; Çince (geleneksel): 羅布泊野駱駝國家級自然保護區; pinyin: Luóbùpō yě luòtuó guójiā jí zìrán bǎohù qū), kritik tehlike altındaki bir tür olan vahşi çift hörgüçlü devenin kalan üç habitatından birini koruma amacı ile kurulan doğa koruma alanıdır.[1] Koruma alanı dünyanın en kurak bölgelerinden biri olan ve "Ölüm Denizi" olarak bilinen çölde yer alan bir kurumuş göl olan Lop Nur'un kuzey, doğu ve güneyinde uzanmaktadır. Koruma alanı 1986 yılında Sincan Eyaleti tarafından kurulmuş ve yıllar içinde değiştirilmiştir. Koruma alanı, bölgedeki yeni yollardan, madencilik faaliyetlerinin gelişmesinden ve yasa dışı avcılıktan dolayı baskı altındadır.[2][3]

Bölge daha önce Çin'in nükleer test bölgesi olarak kullanılmıştı. Nükleer testler, normal olarak üremeye devam eden develer üzerinde belirgin bir hastalık etkisine neden olmadı. Çin 1996 yılında Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması'nı imzaladıktan sonra develer nesli tükenmekte olan bir tür olarak yeniden sınıflandırıldı.[4] O zamandan sonra, bölgeye insan saldırısı deve popülasyonunda keskin bir düşüşe neden oldu.[5]

Topografya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Koruma alanı, ıssız dağların ve vadilerin bulunduğu kurak bir çölde bulunmaktadır. Batıda Tarım Havzası yer alırken, Altun Dağları güney bariyeri oluşturmakta, Karum Sıradağları (Tanrı Dağları'nın uzantısı) ise kuzeyde yer almaktadır. Alanın doğu kenarında kuzey-güney yönünde uzanan ve develeri doğu etkilerinden koruyan bir kumul koridoru, batıdaki Lop Nur'un kuru göl yatağı gibi uzanmaktadır.[6] Altun Shan Ulusal Doğa Koruma Alanı güneybatıda Lop Nur ile sınır komşusudur.

İklim ve ekolojik bölge

[değiştir | kaynağı değiştir]

Koruma alanının iklimi "vahşi" olarak tanımlanmıştır.[6] Aşırı kuraklık, yazın aşırı sıcak, kışın aşırı soğuk ve aşındırıcı kum fırtınaları, az sayıda bitkinin veya hayvanın hayatta kalacak şekilde uyum sağladığı bir ortam oluşturmuştur. İklim sınıflandırması Soğuk çöl iklimi (Köppen iklim sınıflandırması "BWk") özellikleri sergilemektedir.[2] Bölgenin bazı kısımları yılda ortalama 10–20 mm yağış alırken, ortalama 4.000 mm/yıl buharlaşma olur.

Lop Nur Koruma Alanı, Taklamakan Çölü ekolojik bölgesinin doğusunda yer almaktadır.[7][8] Bu bölge dağlarla çevrili olduğu için Asya musonundan ve Kuzey Kutup hava etkisinden uzak kalmaktadır. Sonuç olarak, dünyanın en kuru yerlerinden biri haline gelmiştir.

Flora ve fauna

[değiştir | kaynağı değiştir]

Toprağın kuraklığı ve tuzluluğu nedeniyle, bitki örtüsünün seyrekliği, Kuruk Tagh Dağları'nda %6 ile güneydeki Airgin Dağları'nın taşkın ovalarında %30'a kadar değişmektedir. Halofitler baskındır. Güneydeki Arjin Dağları'nın kuzey yamaçları ve aşağıdaki Aqike Vadisi daha yoğun bir bitki örtüsüne sahiptir ve vahşi develer için en iyi yaşam alanını sağlar.

Koruma alanındaki vahşi deve nüfusunun 2013 yılında 638 olduğu tahmin edilmektedir.[6] Sınırların dışına çıksalar da, neredeyse hepsi bölgenin güneydoğu üçte birinde bulunur. Aqike Vadisi, daha geniş bitki örtüsünden, dağlardan eriyen karlardan ve yüzeyden 2 metreye yaklaşan bir yeraltı su tablasından yararlandığı için ana üreme alanı gibi görünmektedir. Develer çölün tuzlu suyunu içmeye adapte olmuşlardır.[1]

Doldurulmuş Vahşi Çift Hörgüçlü Deve

Koruma alanı yönetimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Son yıllarda, bilimsel araştırmalar, halk eğitimi girişimleri ile koruma alanına profesyonel yönetim getirilmiş, devriye ve koruma kontrol noktaları kurulmuş ve dağlardan ana üreme alanlarına su aktarılmıştır. Yabani develerin popülasyonunda iyileşme gözlenmektedir. Kaçak avlanmanın azaldığı görülen koruma alanında evcilleştirilmiş develer bulunmaz.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Lop Nur Wild Camel National Nature Reserve". Wild Camel. Wild Camel Protection Foundation. 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2016. 
  2. ^ a b "Lop Nur Wild Camel National Nature Reserve" (İngilizce). GlobalSpecies.org. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2016. 
  3. ^ "Lop Nur Wild Camel National Nature Reserve" (İngilizce). ProtectedPlanet. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2016. 
  4. ^ "Camelus ferus". The IUCN Red List of Threatened Species. 17 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  5. ^ "'New' camel lives on salty water". 6 Şubat 2001. 23 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  6. ^ a b c Yuan (Aralık 2014). "Wild Camels in the Lop Nur Nature Reserve". Journal of Camel Practice and Research. 21 (2): 137-144. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2016. 
  7. ^ "Taklimakan Desert". GlobalSpecies.org. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 
  8. ^ "Central Asia:Western China". World Wildlife Federation. 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2016. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lop_Nur_Vahşi_Deve_Ulusal_Doğa_Koruma_Alanı&oldid=32920527" sayfasından alınmıştır